Kitap: Barış Antlaşmalarında Savaş Tazminatı ve Karabağ Sorununa Yansımaları
Dr. Arzu Sadigzade’nin, Dr. Bahadır Bumin Özarslan’ın danışmanlığında hazırladığı “Barış Antlaşmalarında Savaş Tazminatı ve Karabağ Sorununa Yansımaları” başlıklı tezi kitap olarak yayımlandı.
TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency
[Dr. Arzu Sadigzade]
Dr. Arzu Sadigzade, “Barış Antlaşmalarında Savaş Tazminatı ve Karabağ Sorununa Yansımaları” başlıklı kitabıyla ilgili bilgi vermeden önce, ‘Doktor‘ ünvanını almaya hak kazandığı belirterek, “başta yüksek lisans ve doktora eğitimi boyunca desteğini esirgemeyen değerli Bahadır Hocam olmak üzere tez jürimde bulunan Prof. Dr. Cavid Abdullahzade, Prof. Dr. Gökhan Güneysu, Dr. Yasin Poyraz ve Dr. Onur Uraz Hocalarıma desteklerinden ve katkılarından dolayı teşekkürlerimi sunarım” dedi.
“Barış Antlaşmalarında Savaş Tazminatı ve Karabağ Sorununa 
Yansımaları” başlıklı kitabıyla ilgili bilgi veren Dr. Arzu Sadigzade, kitabının ‘Savaşın Hukuki Yapısı‘, ‘Devletlerin Savaş Tazminatı Talep Etme Hakkı‘ ve ‘Karabağ Sorunu Çerçevesinde Savaş Tazminatı Meselesi‘ konu başlıklarından oluştuğunu söyledi.
Yansımaları” başlıklı kitabıyla ilgili bilgi veren Dr. Arzu Sadigzade, kitabının ‘Savaşın Hukuki Yapısı‘, ‘Devletlerin Savaş Tazminatı Talep Etme Hakkı‘ ve ‘Karabağ Sorunu Çerçevesinde Savaş Tazminatı Meselesi‘ konu başlıklarından oluştuğunu söyledi.Kitabın Detayları hakkında da bilgi veren Dr. Arzu Sadigzade: Dili: Türkçe, Ebat: 16×24, Sayfa Sayısı: 224, Barkod / ISBN: 9786052649855, Kapak Türü:Karton Kapaklı ve Yayınevi: Adalet Yayınevi olduğunu açıkladı.
Dr. Arzu Sadigzade, kitabının içeriği konusunda da şunları aktardı:
“Savaş tazminatı, uygulanan uluslararası hukukta savaşa ilişkin hukuk kurallarının, diğer bir deyişle Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın 2.maddesinin 4. fıkrasıyla düzenlenen kuvvet kullanma yasağının ve uluslararası insancıl hukuk kurallarının ihlaline dayanmaktadır. Azerbaycan ve Ermenistan arasında gerçekleşen I. ve II. Karabağ savaşları sırasında Ermenistan, hem Azerbaycan devlet ülkesinin bir kısmını ele geçirerek kuvvet kullanma yasağını hem de bir dizi uluslararası insancıl hukuk kuralını ihlal etmiştir. Azerbaycan, Kasım 2020’de ele geçirilmiş topraklarını kurtarmış olsa da Ermenistan’ın sorumluluğu bertaraf edilmemiş ve Azerbaycan’ın 30 yıla yakın bir süre boyunca uğradığı zarar tazmin edilmemiştir. Bu çalışmada, Azerbaycan’ın, Ermenistan’dan savaş tazminatı talep etme hakkının hukuki çerçevesinin ele alınması amaçlanmaktadır.
Kökeni oldukça geriye uzanan Yukarı Karabağ sorunu, Azerbaycan’ın ve Ermenistan’ın 1991 yılında SSCB’den ayrılarak bağımsızlıklarını ilan etmelerinin ardından, iki devlet arasında bir savaşa dönüşmüştür. I. Karabağ Savaşı olarak nitelendirilen bu savaş, 1994 yılında imzalanan ateşkes antlaşmasıyla durdurulmuştur. Ancak bu ateşkese rağmen Ermenistan’ın sürdürdüğü saldırganlık politikası, iki devlet arasında ve genel olarak Güney Kafkasya’da gerilimin uzun bir süre devam etmesine sebep olmuştur.
Bu süreçte, Ermenistan’ın gerçekleştirdiği uluslararası hukuk ihlalleri sonucunda, Azerbaycan’ın ülkesinin bir kısmı ilhak edilmiş; ilhak edilen bölgedeki sivil nüfus öldürülmüş; hayatta kalanlar mülklerini bırakarak zorla yerlerinden edilmiş ve Azerbaycan’ın kültürel mirası yok edilmiştir.
1994-2020 yılları arasında taraflar arasında barışın sağlanması için hem uluslararası örgütlerin hem de Azerbaycan’ın diplomatik girişimleri olmuş ancak tüm bu çabalar, sonuçsuz kalmıştır. Nitekim Eylül 2020’de, Ermenistan’ın bir kez daha Azerbaycan’a saldırı gerçekleştirmesi üzerine Azerbaycan’ın meşru müdafaa hakkı çerçevesinde yanıt vermesi, taraflar arasındaki “dondurulmuş savaş“ın yeniden alevlenmesine sebep olmuştur.
44 gün süren ve Azerbaycan’ın işgal altındaki ülkesinin büyük bir kısmını işgalden kurtarması ile sonuçlanan ve II. Karabağ Savaşı olarak bilinen bu savaşın sonucunda, taraflar arasında bir silah bırakışımı antlaşması imzalanmıştır.
Silah bırakışımı antlaşması, uluslararası hukukta barış antlaşmasının imzalanması yönünde atılan bir adım olarak kabul edilir. Ancak silah bırakışımı antlaşması savaşı bitirmez, sadece askeri çatışmaları bir süreliğine askıya alır. Savaşı bitiren ise barış antlaşmasıdır.Barış antlaşması, savaşa veya silahlı çatışmaya son veren ve tarafların barış ilişkilerinin yeniden tesisi amacıyla imzalanan bir antlaşmadır. Barış antlaşmasında düzenlenen en önemli konulardan biri de savaş sonucu ortaya çıkan zararların giderilmesi için savaş tazminatının belirlenmesidir.
Özellikle I. ve II. Dünya Savaşlarının ardından imzalanan barış antlaşmalarında düzenlenen savaş tazminatı, günümüzde devletin sorumluluğu çerçevesinde ortaya çıkan onarım yükümlülüğünün bir alt türü olarak değerlendirilmektedir.
Uygulamada savaş tazminatının hem nakdi olarak hem de ayni olarak ödenmesi kabul edilmektedir. Nitekim Lozan Barış Antlaşması’nda Türkiye, uğradığı zararlardan dolayı Yunanistan’dan ayni tazminat olarak Karaağaç bölgesini geri almıştır.
Bu çerçevede, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanması öngörülen barış antlaşmasının en önemli konularından birini de savaş tazminatı oluşturacaktır. Zira Ermenistan, ister I. ve II. Karabağ Savaşları sırasında olsun isterse de 30 yıllık işgal süresince olsun, Azerbaycan’ı çok ciddi maddi ve manevi zarara uğratmıştır.
Bu da Azerbaycan’a savaş sonucu uğradığı zararların giderilmesi için nakdi ve/veya ayni tazminat talep etme hakkı vermektedir. Bu çalışmada, Azerbaycan’ın barış antlaşması müzakerelerinde savaş tazminatı talep etme hakkının hukuki dayanağı tartışılmıştır.”
Gazeteci* Ataner YÜCE, TRT
Yorumlar
Benzer Konular
TÜHA HABER / AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, CHP Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı hedef alan sözlerine sert tepki gösterdi. Yassıada zihniyetinin hortladığını söyleyen Çelik, “Bu zihniyetle mücadele etmeye kararlı şekilde devam edeceğiz” dedi. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanımızı “vatana ihanetten yargılamak”tan bahseden seviyesizlik aynı Yassıada zihniyeti...
* 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi için son 2 gün kala, şantajla adaylıktan çektirilen Memleket Partisi Cumhurbaşkanı Adayı Muharrem İnce’nin kaset kumpasına yönelik eski CHP’li vekiller adeta ateş püskürdü. * CHP’li eski Milletvekili Yıldıray Sapan, 2010 yılında yine bir kaset kumpası ile genel başkanlığa gelen Kılıçdaroğlu’nun CHP’yi...
TÜHA HABER / İnsan hakları örgütü Tehdit Altındaki Halklar Toplumu (GfbV) Çin’de gelecek yıl yapılacak Olimpiyat Oyunları öncesinde ülkedeki insan hakları ihlallerini eleştiren bir açıklama yaptı. Almanya merkezli insan hakları örgütü Tehdit Altındaki Halklar Toplumu (GfbV), Çin’de 4-20 Şubat 2022 tarihleri arasında yapılması planlanan Olimpiyat Oyunları öncesinde ülkedeki insan hakları...
ANKARA – TÜHA HABER / Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin huzurunda 9 anlaşma imzalandı. TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı (TÜHA)’nın ‘TRT Haber, AA’ kaynaklı haberine göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İtalya Başbakanı Draghi’nin başkanlığındaki Hükümetlerarası Zirve Oturumunun ardından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde iki ülke arasındaki anlaşmaların imza törenine geçildi. Buna göre, “Türkiye Cumhuriyeti İçişleri...
* İstanbul’da bir okul müdürünün öğrencisi tarafından öldürülmesi sonrasında Milli Eğitim Bakanlığı da harekete geçti. * Bakanlık, okulda şiddetin önlenmesi amacıyla hazırladığı çalışmayı hızlandırarak son şeklini verdi. * Öğretmenlere yönelik şiddete verilecek cezaları artıran düzenlemenin en kısa sürede Meclis gündemine gelmesi bekleniyor. TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency Milli Eğitim Bakanlığı...
* Ankara Valiliği’nden yapılan açıklamaya göre, CHP’nin yarın 1. Meclis’ten Anıtkabir’e yürüyüş yapma talebi reddedildi. * Detayı haberimizde!… TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency ANKARA, 22 NİSAN 2025 –Ankara Valiliği’nden yapılan açıklamaya göre, CHP’nin yarın 1. Meclis’ten Anıtkabir’e yürüyüş yapma talebi reddedildi. VALİLİK AÇIKLAMASI ŞÖYLE Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi bakımından aşağıdaki...