Golan tepeleri Jeopolitik ve Hidropolitik açılardan İsrail için çok önemli

ANKARA-TÜHA HABER / Su ve Enerji Politikaları Uzmanı, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Uluslararası Su Kaynakları Bölümü Öğr. Görevlisi Dursun YILDIZ, 12 yıl önce İsrail kamuoyunun geçmişe nazaran daha büyük bir bölümünün kapsamlı bir barış anlaşması karşılığında, Golan’dan çekilmeyi destekler duruma geldiğini açıkladı.

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE)Uluslararası Su Kaynakları Bölümü Öğr. görevlisi Dursun YILDIZ, bundan yaklaşık 12 yıl önce Cumhuriyet Strateji Dergisi için kaleme almış olduğu  “Golan’dan Çekilmenin Jeopolitik Ve Hidropolitik Kısıtları, Golan Tepeleri ve Hidro-Strateji” başlıklı bir yazısında, Golan’dan çekilmenin İsrail’lileri Batı Şeria ve Gazze’den çekilme kadar endişelendirmediğini söyledi.

 (TÜHA) TÜRKUAZ  Uluslararası Haber Ajansı‘ndan Ataner YÜCE’ye değerlendirmelerde bulunan Dursun YILDIZ, Bölgenin Hidrojeopolitik açıdan son derece önemli olduğunda dikkat çekerek, Galile ( Kinneret) Gölü’nün kontrolü açısından İsrail için çok büyük önem taşıdığının altını çizdi.

Galile ( Kinneret) Gölü 

Dursun YILDIZ, çünkü bu gölün İsrail’in tek büyük yüzeysel su rezervuarı olduğunu, gölün Hidropolitik kapsamını anlamak için öncelikle gölün kaderinin can alıcı bir şekilde Aralık ve Mayıs ayları arasında drenaj alanından gelen akışa bağlı olduğunun bilinmesi gerektiğini söyledi.

Göle giren bu akışın, Mayıs ve Ekim ayları arasındaki yoğun su tüketimini ve buharlaşmadan oluşan kayıpları karşıladığını ifade eden YILDIZ, “Ancak Bu gölü besleyen nehirlerin drenaj alanının büyük bir bölümü Golan tepelerinde yer alır. Bu nedenle Golan tepelerini kontrol eden bu gölün kaderini de kontrol ediyor demektir. Bu bölgenin hidrojeopolitiğinin en belirleyici unsuru Golan Tepelerinin hakimiyeti olarak ortaya çıkmaktadır” şeklinde konuştu. 

Galile Gölü  

Ürdün Nehri Yukarı Havzasında Suyu Çevirme Girişimi
Dursun YILDIZ, 1956-66 yılları arasında Arap Liginde alınan bir karar sonrasında Suriye’nin büyük ölçekli bir proje için Ürdün nehrinin yukarı havzasındaki suyu Yarmuk nehri’ne çevirme girişiminde bulunduğunu belirterek, “Yarmuk Nehri Ürdün Nehri’nin büyük bir havzaya sahip yan kolu olup Galile Gölü’nün hemen güneyinde Ürdün Nehri ile birleşmektedir. Bunu engellemek için İsrail 1964 yılında Galile gölünden suyu alıp Oreta ve Güney İsrail’e vermek amacıyla Ulusal Su Taşıma Kanalı projesini yapmıştır” dedi. 

1967 öncesine göre İsrail’in doğu sınırının aşağı Ürdün nehri değil de bu nehrin 25-50 km batısında yer alan ve Yeşil hat olarak adlandırılan bir sınır olduğunu açıklayan YILDIZ, bu durumda nehir sularını yönlendirme uygulamasının her iki ülkeyi ve Galile gölünü, üst havzadaki Banias ve Hasbani nehirleri de dahil olmak üzere Ürdün Nehrinin önemli bir miktardaki suyundan mahrum bırakacağına dikkat çekti. 

Dursun YILDIZ, İsrail’in 1967 savaşını  kazanması ile komşu ülkelerin genişleme projelerini ilerletmesi olasılığını da  azalttığını belirtti.

Yıldız,  “yakın geçmişe kadar Suriye’nin Ürdün Nehri’nin yukarı havzasındaki suyu kendi sınırları içine yönlendirme projesinden vazgeçmediğini ileri sürmesi anlaşmaya ne kadar uzak olduğunu ortaya koymuştu” dedi.  

Yarmuk Nehri 

Bunun yanı sıra İsrail’li bir mühendislik müşavirlik  kurumu tarafından hazırlanan raporda İsrail’in Golan’dan çekilmesi durumunda ortaya çıkacak olan sonuçlar konusunda uyarılar yaptığını anlatan YILDIZ, “Bu raporda “Ürdün nehri suyunun yönlendirilmesi tehdidi yeniden ortaya çıkacaktır. Bu durumda da 1960’larda gündeme gelen Hasbani ve Banias nehirlerinin Yarmuk Nehri’ne yönlendirilmesi projesinin uygulanabilmesi mümkün olacaktır.”dendiğini kaydetti.  

Golan’dan Çekilmenin Jeopolitik Kısıtları Vardı !
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Öğr. Görevlisi YILDIZ, İsrail Su Kurumu tarafından hazırlanan İsrail ve Suriye Arasında Su İşleri Hakkında Barış Görüşmelerinin Arka planı isimli, rapordaki durum tespiti ve risk analizinin  o dönemde Suriye’nin Golan üzerindeki tek taraflı uygulamalar yapma olasılığını tartışmaya açtığını dile getirdi. (devam edecek)

***

Dursun YILDIZ, İnşaat Mühendisi ve Su ve Enerji Politikaları Uzmanı, İTÜ Mezunu, DSİ’ de mühendislik ve 20 yıl yöneticilik yaptı. ABD ve Hollanda’da eğitim aldı. Üniversite’lerde ders verdi. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinde yöneticilik yaptı. Türkiye Ziraatçiler Derneği ve TÜSKOOPBİR’in başarı ödüllerini aldı. Çok sayıda yayını var. TEMA Bilim Kurulu üyesi, Su Politikaları Derneği Kurucu Üyesi ve Başkanı. Halen kendisinin Enerji Müşavirlik ve Mühendislik Firmasını yönetiyor. 

HABER : Ataner YÜCE 

[TÜHA Haber Ajansı, 08 Aralık 2021]