Gazeteci Aslı Sözbilir’in ‘Sabah Kahvesi’nde Orada neler oluyor!

Bugün günlerden 18 Eylül Çarşamba. Türkiye, Narin Güran cinayetindeki gelişmeleri izlemeye devam ediyor.  İyi okumalar…

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency 

Narin Güran’ın ölüm nedeni belirlendi İstanbul Adli Tıp Kurumu Başkanlığı’nca yapılan incelemede Narin Güran cinayetine ilişkin önemli bir bulgu elde edildiği bildirildi. Kurum’da yapılan incelemede 21 Ağustos’ta kaybolan ve 8 Eylül’de cesedi bulunan Narin’in boğularak öldürüldüğü tespit edildi. Narin’in amcası Salim Güran tarafından boğulduğu, bu sırada Narin’in ağzından amcanın eline geçen sıvının aracın direksiyonuna ve koltuğa bulaştığı tahmin ediliyor. Kurum nihai raporunu henüz tamamlamadı. Narin’in cesedinin deforme olduğunu anlatan Diyarbakır Barosu Başkanı Nahit Eren, dişleri döküldüğü için örnek alınamadığını söyledi. ‘Suç delillerini yok etmek’ suçundan tutuklanan amca Fuat Güran’ın eşi Hediye Güran, ‘kasten öldürmeye iştirak’ suçundan tutuklandı. Toplam tutuklu sayısı 12 oldu.

AK Parti: Emeklilik sistemini gözden geçirmemiz lazım “Türkiye Buluşmaları” programı kapsamında Bartın’a giden AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Vedat Demiröz, partisinin teşkilat mensuplarıyla bir araya geldi. Demiröz, “Emeklilerin emeklilik sistemini gözden geçirmemiz lazım. EYT çıkarıldıktan sonra tabii sosyal güvenlik sistemi biraz daha karmaşık hale geldi. En kısa zamanda tekrar Türkiye’nin bunu normal, uluslararası düzeyde bir sosyal güvenlik sistemine kavuşturması gerekiyor. Hatta belki 657 Devlet Memurları Yasası’nda da yeni bir düzenleme yaparak bizim özel sektörü öne çıkarıp cazip hale getirmemiz lazım. Öyle olmayınca herkes devlete yükleniyor, devlette şu anda 5 milyonu aşan çalışanımız var. Bu çok yüksek. Yani hem e-Devlet’e geçtik mesela, onun da avantajları olmasına rağmen bu 5 milyonu geçen devlet memuru sayısı, ülkenin maaş ödemeleri bakımından, bütçedeki ödemeler bakımından yüksek bir rakam” dedi.

Cevdet Yılmaz: Enflasyonda düşüş eğilimi sürecek Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Kütahya’da düzenlenen “Türkiye Buluşmaları” programında yaptığı konuşmasa, ekonomiye yönelik değerlendirmelerde bulundu. Enflasyonun hazirandan bu yana düşüş eğiliminde olduğunu vurgulayan Yılmaz, “İnşallah bu eğilim devam edecek. Eylül ayı enflasyonu açıklandığında göreceğiz ki 40’lı rakamlara inmiş olacak” derken, “Şu anki tahminimiz öyle. Eylül ayında 50’nin altını göreceğiz. Yıl sonunda ise orta vadeli programdaki tahminimiz yüzde 41,5” ifadesini kullandı. Yılmaz, enflasyonu gelecek yılın sonunda yüzde 17,5’e düşürmeyi hedeflediklerini ifade ederek, 2026’da ise tek haneli rakamlara indirmek için kararlı olduklarını belirtti.

Morgan Stanley, faiz indirimini asgari ücret zammına bağladı Morgan Stanley, Merkez Bankası (TCMB) analizinde, “patikadaki potansiyel tümseklere” karşı temkinli bir yaklaşımda bulunarak politika faizini sabit bırakacağını ve sözlü yönlendirmesinde de sabit görünüm izleyeceğini öngördü. Morgan Stanley Ekonomisti Hande Küçük imzalı notta, “Enflasyon verilerinde aşağı yönlü sürprizler olmaması halinde, aralık ayında faiz indirimlerine başlamak riskli olabilir çünkü gelecek yılki asgari ücret artışının boyutuna ilişkin belirsizlik muhtemelen aralık toplantısından sonra çözülecek” denildi. Küçük, faiz indirimlerinin 2025 yılına kalmasının geçici de olsa alışılmadık seviyede yüksek reel faizler anlamına geldiğini, ocak ayındaki maaş zamları ve fiyat artışlarının, enflasyon ve kurlara yansımalarının sınırlı olabileceğini belirtti. Küçük, bu durumun “Reel faizleri kademeli olarak normalleştirmek için kesintisiz bir faiz indirimi döngüsünün önünü açabileceğini” ve “Makro ihtiyati tedbirlerin finansal koşullarda yarattığı ek sıkılığı da ortadan kaldırabileceğini” belirtti.

Hazine 4,4 milyar liralık kira sertifikası ihraç etti Hazine ve Maliye Bakanlığı internet sitesinde, kira sertifikası ihracının sonucuna ilişkin duyuru yayımlandı. Buna göre, 4 milyar 464 milyon lira tutarında 18 Eylül 2024 valörlü, 16 Eylül 2026 itfa tarihli 2 yıl vadeli sabit getirili kira sertifikası ihraç edildi. Kira sertifikası almaya hak kazanan bankalara, satış tutarları bilgisi Merkez Bankası Ödeme Sistemleri İhale Sistemi vasıtasıyla iletilecek.

Bayraktar: Enerji tedarik portföyümüzde strateji değişiyor Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’de doğalgaz altyapısına büyük yatırımlar yapıldığını belirterek, “Şimdi tüm tedarik portföyümüz, uzun vadeli boru hattı gaz sözleşmelerinden daha esnek uzun vadeli enerji sözleşmelerine dönüşüyor” dedi. Bayraktar, enerji alanında Orta Doğu’dan Avrupa’ya çeşitli işbirliklerine değinerek, Türkiye’nin Avrupa’nın arz güvenliğinde önemli bir rol oynadığına dikkati çekti. Bayraktar, ülkede birincil enerjinin 3’te 2’sinin ithalat kaynaklı olduğuna işaret ederek, bu sebeple Türkiye’nin enerjide ithalata bağımlı olduğunu dile getirdi. Ülkenin enerji dönüşümü yolculuğuna değinen Bayraktar, Türkiye’nin karbon nötr ekonomi olmak istediğine dikkati çekti. Bayraktar, bu üç zorluğun üstesinden gelmek üzere politika geliştirdiklerini belirterek, “Küresel talebi karşılamak, bağımlılığı azaltmak ve enerji dönüşümü yolculuğunu ele almak için politika geliştiriyoruz. Dolayısıyla herhangi bir yönden gelen alternatif enerji çözümüne veya kaynağına hayır diyemeyeceğimiz bir konumdayız” diye konuştu.

Irak-Türkiye petrol boru hattında “maliyet” anlaşmazlığı Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani Bloomberg’e verdiği mülakatta Irak-Türkiye petrol boru hattının bir yılı aşkın süredir kapalı olmasının nedeninin maliyetler konusunda yaşanan anlaşmazlıklar olduğunu söyledi. Başbakan “Bağdat, ülkenin kuzeyinde faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerinin üretimi için ne kadar ödeyeceği konusunda anlaşamadı. Federal hükümetin bütçesi üretirken her varil için 8 dolar ödemeye izin verirken Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ise şirketlere 26 dolar ödüyor” diye konuştu. Yaşanan anlaşmazlık, bölgede petrol üretimine darbe vururken boru hattının yeniden faaliyete geçmesini de geciktirdi. Günde yaklaşık yarım milyon varil petrolün piyasaya sürüldüğü Irak-Türkiye petrol boru hattında faaliyetlerin durdurulması, milyarlarca dolarlık gelir kaybına neden oluyor. Sudani “Kullanıcılar ve üreticilerin çıkarlarını dengelemek için OPEC kararlarına uymaya ve fiyatları korumaya kararlıyız” dedi. Ankara-Erbil arasında 2014’te imzalanan petrol ihraç sözleşmesinin Bağdat’ın haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle Uluslararası Tahkim tarafından verilen tazminat cezasının ardından, Kerkük-Ceyhan boru hattından petrol sevkiyatı geçen yıl Mart ayında durdurulmuştu.

Bolat’tan esnafa 75 milyon liralık ek finansman paketi açıklaması Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Isparta’da STK temsilcilerine yaptığı konuşmada, “Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birliği (TESKOMB) üzerinden finansman maliyetini yüzde elli sübvanse ettiğimiz esnaf kredilerimizde, bugünün hatırasına ilave 75 milyon liralık bir finansman paketi müjdesini verdik” dedi. İç pazarda arz sıkıntısı olmasın diye, dökme ve varille zeytinyağı ihracatındaki 100 bin ton ihraç kotasının kaldırıldığını vurgulayan Bolat, şöyle konuştu: “Esnaflarımıza 22 yılda 527 milyar lira, yaklaşık 18 milyar dolar çok düşük maliyetlerde yüzde elli sübvansiyonlu bir şekilde finansman destekleri verdik. Vermeye de devam ediyoruz. İşçimiz, emeklimiz, çiftçilerimiz ve memurlarımız için de bütçe imkanları çerçevesinde yapılabilecek bütün imkanları sonuna kadar zorluyoruz.”

Fitch Türk bankalarının notunu yükseltti Fitch Ratings Türkiye’nin kredi notunun yükselmesinin ardından 24 Türk bankasının uzun vadeli yabancı para cinsinden notlarını da artırdı. Bu güncelleme, 6 Eylül’de Türkiye’nin kredi notunun “B+” seviyesinden “BB-“ seviyesine yükseltilmesinin ardından gelirken, Türkiye’nin dış finansman tamponlarının güçlenmesi, Dövize olan talebin azalması ve dolarizasyonun düşmesi gibi olumlu gelişmeler doğrultusunda gerçekleştirildiği belirtildi. 12 bankanın LTFC IDR notu ‘B’ seviyesinden ‘BB-‘ seviyesine yükseltildi ve görünüm ‘Pozitif’ten ‘Durağan’a çevrilirken yedi bankanın notu ‘B+’ seviyesine yükseltildi ve bu bankaların görünümü ‘Pozitif’ olarak kaldı. Beş bankanın notu ‘B’ seviyesine yükseltildi ve ‘Pozitif’ görünüm korunmaya devam etti. Fitch açıklamasında, Türkiye’nin güçlenen döviz rezervleri ve dış finansman kapasitesiyle bankaların dış piyasalara erişiminin arttığını belirtirken, finansal istikrar risklerinin de azaldığına vurgu yaptı. Bu gelişmeler sonucunda, bankacılık sektöründe müdahale olasılığının azaldığı ve not artışlarının büyük ölçüde Türkiye’nin kredi notundaki iyileşmeye dayandığı belirtildi. Notu ‘B’ seviyesinden ‘BB-‘ seviyesine yükseltilen bankalar; Türkiye İş Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Denizbank, ING Ban, Kuveyt Türk Katılım Bankası, QNB Finansbank, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye Finans Katılım Bankası ve Türkiye Garanti Bankası, Akbank, ve Türkiye İhracat Kredi Bankası ile Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası oldu.

Türkiye’ye yeni yerli otomobil geliyor Eski Honda fabrikasını arazisiyle birlikte satın alan HABAŞ, otomotivde büyük yatırıma hazırlanıyor. HABAŞ Otomotiv Genel Müdürü Hüseyin Urkun, ticari ve binek araç üretiminde yaklaşık 1 milyar euroluk bir yatırım planladıklarını belirterek, “HABAŞ’ın satın aldığı Honda’nın üretim fabrikasını binek otomobil üretimi için kullanacağız. Binekte de sedan ve crossover olmak üzere iki ayrı modelde araç üretmeyi planlıyoruz. Binekte hibrit, plug-in hibtrit ve benzinli olmak üzere üç versiyonumuz da olacak” dedi. HABAŞ olarak 2021’in başında İzmir Çiğli’de önce Ar-Ge faaliyetlerine başladıklarını dile getiren Urkun, Manisa’da organize sanayi bölgesinde 100 bin metrekarelik bir alanda seri üretim için fabrika kurduklarını söyledi. Söz konusu fabrikanın 2025’in başında seri üretime geçeceğini belirten Urkun, “Fuarda gösterimini yaptığımız araçların ön üretimlerini de Çiğli Organize Sanayi Bölgesi’nde iki fabrikada yapıyoruz. Daha sonra bütün hepsini Manisa organize sanayi bölgesine taşıyacağız. Honda fabrikasını da satın almamızla beraber orayı da devreye soktuk. Mesela kataforez hatlarını oradan kullanıyoruz, bu araçların tüm boya alt işlemlerini orada yapıyoruz. Sonra bunları İzmir’deki organize sanayi bölgesinde de topluyoruz” diye konuştu.

Konut fiyatlarında reel kayıp serisi sürüyor Merkez Bankası (TCMB) konut fiyat endeksine göre, konut fiyatları Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 3,6, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 34,3 arttı. Fiyatlar reel olarak yüzde 11,6 oranında azaldı. Fiyatlar reel olarak ise yüzde 11,6 oranında azaldı. 2024 yılı Ağustos ayında, bir önceki aya göre İstanbul’da yüzde 5,5, Ankara’da yüzde 4,3, İzmir’de yüzde 2 artış gözlendi. İstanbul, Ankara ve İzmir’de endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre, sırasıyla 27,1, 35,6 ve 32,4 yüzde oranlarında artış kaydetti.

Hazırlayan: Aslı Sözbilir