Avrupa’da Trump paniğinde Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un, Paris’te ev sahipliğinde Avrupalı liderler zirvesi

* Avrupalı liderler, Ukrayna konusunda ABD’nin kıtayı dışarıda bırakacak barış görüşmelerinde Rusya ile birlikte hareket ettiği endişelerine yanıt olarak, Ukrayna’daki savaşla ilgili acil bir zirve için önümüzdeki hafta Paris’te bir araya gelmeye hazırlanıyor.

* Paris’teki zirveye katılması beklenen Sir Keir Starmer, bunun “ulusal güvenliğimiz için nesilde bir kez yaşanacak bir an” olduğunu ve Avrupa’nın NATO’da daha büyük bir rol üstlenmesi gerektiğinin açık olduğunu söyledi.

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency

Donald Trump’ın Ukrayna özel temsilcisinin Avrupalı liderlere danışılacağını ancak ABD ile Rusya arasında savaşın sona erdirilmesi için yapılacak görüşmelerde yer almayacaklarını söylemesinin ardından geldi.

Aralarında ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun da bulunduğu Beyaz Saray’ın üst düzey isimleri önümüzdeki günlerde Suudi Arabistan’da Rus müzakerecilerle bir araya gelecek. ABD’li yetkililer Ukrayna’nın da davet edildiğini söyledi; ancak Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ülkesinin böyle bir davet almadığını söyledi.

Özel temsilci Keith Kellogg, Ukrayna’da ve Avrupalı müttefikler arasında endişe yaratması muhtemel açıklamalarında, önceki müzakerelerin çok fazla tarafın dahil olması nedeniyle başarısız olduğunu söyledi.

Kellogg Cumartesi günü yaptığı açıklamada “Tahtadaki tebeşir gibi olabilir, biraz rahatsız edici olabilir ama size gerçekten oldukça dürüst bir şey söylüyorum” dedi.

Avrupa, Ukrayna ile Rusya arasında 2015 yılında varılan ve başarısızlıkla sonuçlanan ateşkes anlaşması olan Minsk anlaşmalarından hala rahatsız. Fransa ve Almanya’nın aracılık ettiği görüşmeler, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesindeki çatışmaları sona erdirmeyi amaçlıyordu.

Sir Keir’in rolünün ABD ve Avrupa’yı bir araya getirerek Ukrayna’da barış için ortak bir yaklaşım sağlamak olduğu anlaşılıyor.

Birleşik Krallık başbakanı bu ay sonunda Beyaz Saray’da ABD Başkanı Trump’ı ziyaret ettiğinde Avrupalı liderlerin görüşlerini ele alacak.

Sir Keir Washington’dan döndükten sonra Zelensky ile birlikte Avrupalı liderlerle bir toplantı daha yapılması bekleniyor.

“Bu, ulusal güvenliğimiz için, günümüz dünyasının gerçekleriyle ve Rusya’dan gelen tehditle yüzleştiğimiz, nesilde bir kez yaşanacak bir andır” dedi.

“Ukrayna’nın geleceğini güvence altına almak ve Rusya’dan gelen tehdide karşı koymak için ABD ile birlikte çalışırken Avrupa’nın NATO’da daha büyük bir rol üstlenmesi gerektiği açıktır.”

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski ise Emmanuel Macron’un Avrupalı liderleri zirveye çağırdığını ancak bu zirvenin henüz Fransa Cumhurbaşkanı tarafından açıklanmadığını söyledi.

Sikorski şunları söyledi: “Başkan Trump’ın Rusların savaş yoluyla keşif dediği bir çalışma yöntemi var. Zorluyorsunuz ve ne olduğunu görüyorsunuz ve sonra pozisyonunuzu, meşru taktiklerinizi değiştiriyorsunuz. Bizim de buna karşılık vermemiz gerekiyor.”

Ukrayna’da son oyun: Her iki taraf da barış anlaşmasından ne istiyor?

Haritalarla Ukrayna: Rusya ile savaşın izini sürmek

Trump barış istiyor. Ukraynalılar bunun neye benzeyeceğinden korkuyor

Analiz: Vance’in Avrupa’ya patlaması Ukrayna ve savunma gündemini göz ardı ediyor

Cumartesi günü erken saatlerde Zelensky, ABD’nin artık kıtanın yardımına gelmeyebileceği endişelerinin arttığı bir ortamda bir “Avrupa ordusu” kurulması çağrısında bulundu.

Münih Güvenlik Konferansı’nda konuşan ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in etkinlikte yaptığı konuşmanın Avrupa ile Amerika arasındaki eski ilişkinin “sona erdiğini” ve kıtanın “buna uyum sağlaması gerektiğini” açıkça ortaya koyduğunu söyledi.

Ancak Zelensky, Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in barış görüşmelerine başlama kararı almasının ardından Ukrayna’nın “bizim dahlimiz olmadan arkamızdan yapılan anlaşmaları asla kabul etmeyeceğini” de söyledi.

Bu hafta başında ABD Başkanı, Rus liderle uzun bir telefon görüşmesi yaptığını ve Ukrayna’daki “saçma savaşı” durdurmak için müzakerelerin “derhal” başlayacağını duyurdu.

Trump daha sonra Zelenskiy’i planından “haberdar” etti.

Trump liderlik tarzının Ukrayna’da bir barış anlaşmasının yolunu açabileceğinden emin görünüyordu.

Putin ile yakınlaşması Moskova ve Washington arasında üç yılı aşkın süredir devam eden sessizliği sona erdirdi.

Trump’ın şok açıklaması, 2018 yılında Helsinki’de Putin ile yaptığı görüşmenin anılarını yeniden canlandırdı.

Finlandiya’nın başkentinde yaklaşık iki saat kapalı kapılar ardında görüşen ikili daha sonra ortak bir basın toplantısı düzenleyerek Trump’ın 2016 ABD başkanlık seçimlerine müdahale ettiği iddiaları karşısında Rusya’yı savundu.

Trump’ın yorumları, ABD istihbarat kurumlarının 2016’da, devlet tarafından yetkilendirilmiş bir siber saldırı kampanyası ve sosyal medyaya yerleştirilen yalan haberlerle ABD seçimlerinin Hillary Clinton aleyhine değiştirilmesi çabasının arkasında Rusya’nın olduğu sonucuna varmasına rağmen geldi.

Cumartesi günü ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da Rusya Dışişleri Bakanı ile 12 Şubat’ta Trump ve Putin arasında yapılan telefon görüşmesinin “üzerine inşa edilen” bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

ABD Temsilcisi Michael McCaul Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, Trump yönetiminden üst düzey yetkililerin önümüzdeki günlerde Suudi Arabistan’da Rus ve Ukraynalı müzakerecilerle barış görüşmelerine başlayacağını söyledi.

Vance bir gün önce Avrupa demokrasilerine yönelik sert bir saldırı başlatmış ve kıtanın karşı karşıya olduğu en büyük tehdidin Rusya ve Çin’den değil “içeriden” geldiğini söylemişti.

Münih Güvenlik Konferansı’nda yaptığı konuşmada Trump yönetiminin Avrupa’nın “kendi savunmasını sağlamak için büyük bir adım atması” gerektiği yönündeki görüşünü tekrarladı.

David Lammy, İngiltere ve AB ülkelerinin savunmaya daha fazla harcama yapması gerektiğini, Ukrayna’da müzakere edilmiş bir barış durumunda bile Avrupa’nın “varoluşsal bir sorunla” karşı karşıya olduğunu söyledi.

İngiltere Dışişleri Bakanı Cumartesi günü Münih Güvenlik Konferansında yaptığı konuşmada “Putin’in gitmeyeceğini” ve 23 NATO ülkesinin GSYİH’lerinin en az %2’sini savunmaya harcıyor olmalarının olumlu olduğunu ancak “hepimiz daha da yukarı çıkmamız gerektiğini biliyoruz” dedi.