ABD sandık başında: Yeni başkan ne zaman belli olacak?

Bundan önceki son seçim günü olan Kasım 2020’de Joe Biden’ın zaferinin ilan edilmesi oylamanın bitişinden ancak dört gün sonra gerçekleşebilmişti.

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency      

Milyonlarca Amerikalı, Salı günü ABD’nin yeni başkanını seçmek üzere oy kullanırken, seçimin sonucunun ne zaman belli olacağı merak ediliyor.

Demokrat Parti’nin adayı Kamala Harris ve Cumhuriyetçilerin desteklediği Donald Trump arasındaki kıran kırana yarış seçim sonuçlarına yönelik merakı tırmandırsa da uzmanların çoğu sonucun muhtemelen bugün belli olmayacağı görüşünde.

Bundan önceki son seçim olan Kasım 2020’de Joe Biden’ın zaferinin ilan edilmesi oylamanın bitişinden ancak dört gün sonra gerçekleşebilmişti.

2016’da yapılan bir önceki seçimde ise bekleme süresi çok daha kısaydı. O dönemde Trump, sandıkların kapanmasından birkaç saat sonra kazanan ilan edilmişti.

2020’deki sürecin uzaması seçimlerin pandemi dönemine denk gelmesinin yarattığı zorluklardan, çekişmeli eyaletlerde oy sayısı arasındaki farkın çok ince olmasından ve seçmenlerin oy sayımına yönelik itirazlarından kaynaklanıyordu.

Queen’s Üniversitesi Belfast’te Uluslararası Çalışmalar Alanında Ziyaretçi Araştırma Görevlisi Richard Hargy, konuyla ilgili The Conversation’da kaleme aldığı yazıda, “O zamandan beri bazı eyaletler oy sayımını hızlandırmak için seçim yasalarını değiştirdi,” ifadelerini kullandı.

“Bu sefer o kadar uzun sürmeyecek ama emin olabileceğimiz bir şey var ki kazanan seçim gecesi belli olmayacak.”

Sandıklar ne zaman kapanıyor?

Sandıkların açılma ve kapanma zamanları eyaletten eyalete değişiyor.

BBC’ye göre, ülke genelindeki ilk sandıklar, yerel saatle 18:00’da (TSİ 02:00), son sandıklar ise yerel saatle çarşamba günü 01:00’de (TSİ 09:00) kapanacak.

Genellikle seçim günü kullanılan oylar ilk önce sayılıyor, ardından erken ve posta yoluyla kullanılan oylar geliyor. Daha sonra itiraz edilen oylara bakılıyor ve en son da yurtdışından gelen ve askerlerin verdiği oylar sayılıyor.

Süreyi çekişmeli eyaletler belirleyecek

Seçim sonucunu belirleyecek yedi kritik eyalet var: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Kuzey Karolina, Pensilvanya ve Wisconsin.

Bu eyaletler, seçimin nihai sonucunu belirleyecek olan Seçiciler Kurulu’ndaki delege dağılımı için son derece önemli. Eyaletler genellikle Seçici Kurul oylarını halk oyunu kazanan adaya veriyor ve sonuç 17 Aralık’taki toplantıların ardından teyit ediliyor. Yeni ABD Kongresi, 6 Ocak’ta toplanarak Seçici Kurul oylarını sayıyor ve yeni başkanı resmen onaylıyor.

Kritik eyaletlerde Demokratlar ve Cumhuriyetçiler neredeyse başabaş gidiyor. Oy farkının kapanması bu bölgelerde oyların yeniden sayılmasına neden olabiliyor.

Örneğin, kilit eyalet Pensilvanya’da, kazanan ve kaybeden için verilen oylar arasında yarım puan fark varsa eyalet çapında yeniden sayım gerekecek. 2020’de fark sadece 1,1 puandı.

Kritik eyaletlerde oylar ne zaman sayılacak?

Georgia: Eyalette sandıklar yerel saatle 19:00’de (TSİ 03:00) kapanıyor. Georgia’nın en üst düzey seçim yetkilisi, BBC’ye, oyların yaklaşık yüzde 75’inin ilk iki saat içinde sayılacağını söyledi.

Kuzey Karolina: Sandıklar Georgia’dan 30 dakika sonra kapanıyor. Kuzey Karolina sonuçlarının gecenin sonundan önce açıklanması bekleniyor.

Pensilvanya: Oylama yerel saatle 20:00’de (TSİ 04:00) sona eriyor. Ancak uzmanlar kazananın belirlenmesi için yeterli oyun sayılmasının en az 24 saat sürebileceği konusunda hemfikir. Hargy, “Pensilvanya hem Demokrat hem de Cumhuriyetçilerin yarıştığı tartışmasız en değerli salıncak eyalet. Eyaletin 19 seçici delege oyu var,” diyor.

“Yani en fazla delege çıkaran çekişmeli eyalet burası. Dolayısıyla burada galip gelen, muhtemelen Seçici Kurulu ve dolayısıyla başkanlığı kazanacaktır.”

Michigan: Oylama yerel saatle 21:00’da (TSİ 05:00) sona eriyor. Çarşamba gün sonuna kadar sonuç beklenmiyor.

Wisconsin: Küçük ilçelerde sonuçların sandıklar kapandıktan hemen sonra yerel saatle 21:00’da (TSİ 05:00) belirlenmesi bekleniyor. Ancak uzmanlar eyalette en erken çarşamba gününe kadar bir sonuç alınamayacağını tahmin ediyor.

Arizona: İlk sonuçlar yerel saatle 22:00’da (TSİ 06:00) gelebilir. Ancak eyaletin en büyük bölgesi, sonuçların çarşamba sabahının erken saatlerine kadar beklenmediğini belirtiyor.

Nevada: Buradaki oyların sayılması da günler alabilir. Eyalet, seçim günü gönderilmiş ve en geç 9 Kasım’a kadar ulaşmış olması koşuluyla posta yoluyla oy kullanılmasına izin veriyor.