enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
SON DAKİKA
10:57 Cups & Clouds Ortaköy’de Basın Lansmanı: Kahve Tutkusu Boğaz’la Buluştu
07:47 Hafta içi yaşanan Ankara Gündemi’nden kısa kısa!
07:46 İletişim Başkanı Burhanettin Duran, “Türkiye, terörsüz yarınlarda daha güçlü olacak”
07:20 MSB’den “metan gazı zehirlenmesi” açıklaması: Öngörülemez ve olağan dışı olarak gelişmiştir
00:11 “Katilin Yol Haritası Değil, Milletin İradesi Geçerlidir!”
00:07 Cumhurbaşkanı Erdoğan, MHP Genel Başkanı Bahçeli ile telefonda “Terörsüz Türkiye” sürecini görüştü
00:05 Adalet Bakanı Tunç, terör örgütü PKK’ya ilişkin, “Silah bırakma sürecinin izlenmesiyle ilgili devletin kurumları konuyu hassasiyetle takip ediyor.”
00:03 Leman dergisinin yazı işleri müdürü Aslan Özdemir, yurt dışından Türkiye’ye girişinde İstanbul Havalimanı’nda gözaltına alındı.
00:03 Özgür Özel kimin tetikçiliğini yapıyor?
00:02 Irak’ın Süleymaniye kentinde terör örgütü PKK’ya bağlı ilk grup silah bıraktı!
10:29 Hollanda tarihinde bir ilk: Cengiz SAHAN, Hollanda Kraliyet Hava Kuvvetleri Başkomutanlık koltuğuna oturdu 
07:58 CHP’li belediyelere soruşturma: Böcek ve Karalar’dan sonra Tutdere de görevden uzaklaştırıldı
07:48 BM raporu: Türkiye’nin yüzde 88’i çölleşme riskiyle karşı karşıya
07:26 Türkiye, HTŞ’yi ‘terör örgütleri’ listesinden ne zaman çıkarabilir?
07:13 ‘Gazze’de soykırım yapılıyor’ diyen BM raportörüne ABD’den yaptırım
00:07 Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı görevini Fahrettin Altun’dan devralan Burhanettin Duran, görevi kendisine layık gören Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a şükranlarını sundu.
23:12 Kartalkaya davasında otel sahibi Halit Ergül ifade verdi: ‘300 personelden birinin hatasını hepimiz çekiyoruz’.
22:42 Bakan Kurum, Roma’da düzenlenen “2025-Ukrayna iyileştirme konferansı”na katıldı
11:22 İletişim Başkanlığı’na Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran atandı
11:04 CHP’li belediyeleri saran yolsuzluk ağı tek tek gün yüzüne çıkarken, Bayrampaşa Belediyesi’nden de 2 istifa geldi…
TÜMÜNÜ GÖSTER →

Ülke profili: Libya

Ülke profili: Libya
12.07.2021
A+
A-

TÜHA HABER / Büyük çölleri ve zengin petrol rezervleriyle bilinen Afrika ülkesi Libya, adını daha çok ülkeyi 42 yıl “demir yumrukla” yöneten Albay Muammer Kaddafi ile duyurdu.

Selami Kökçam
TRT Haber : Selami Kökçam

Afrika’nın kuzeyinde, Akdeniz kıyısında yer alan Libya’nın doğusunda Mısır, batısında Cezayir ve Tunus, güneyinde Nijer ve Çad, güneydoğusunda Sudan yer alıyor.

Ülkenin kıyı kesiminde Akdeniz, iç bölgelerinde çöl iklimi hakim.

Berberi kabilelerin bulunduğu Libya, 600’lü yılların ortasında İslamiyet ile tanıştı. Ancak ülke, Osmanlı egemenliğine girmeden önce uzun yıllar işgallere maruz kaldı.

Özellikle, Trablus’un Akdeniz kıyısındaki stratejik limanı, ticaret gemileri için her zaman önemini korudu.

İspanya’da hüküm süren Habsburg hanedanı, 1510’da Trablus’u işgal etti ve o dönemde Akdeniz’de etkin Malta Şövalyeleri’ne verdi.

Ancak Trablus’tan gelen yardım çağrılarının ardından, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Trablus fethedildi ve Osmanlı topraklarına katıldı.

Ülke profili: Libya

Libya’nın birleştirilmesi

Libya, tarihi olarak 3 bölgeden oluşuyordu. Bugün de hala izleri net olan bu bölgesel ayrım, Osmanlı’nın fethi ile birlikte son buldu.

Bugünkü Libya’yı oluşturan Trablus- Bingazi (Berka) ve Fizan bölgeleri birleştirildi.

“Dayı” dönemi

Osmanlı Devleti, Trablus eyaletini merkezden gönderdiği beylerbeyleriyle idare etti. Ancak eyaletle bağlar, 17’nci yüzyılda zayıfladı. Bunun üzerine bölgede bulunan yeniçeriler, “dayı” adıyla seçtikleri yöneticiler vasıtasıyla bölgeyi yönetmeye başladı.

1877’de Osmanlı meşrutiyet yönetimine geçince, Trablus eyaleti de 2 mebus ile mecliste temsil edildi.

İşgal yılları

Fransa’nın 1830’da Cezayir’i, 1881’de Tunus’u, İngiltere’nin de 1882’de Mısır’ı işgaliyle Osmanlı Devleti’nin elinde kalan Afrika’daki tek toprak parçası Libya oldu.

Osmanlı yönetimi, buranın elden çıkmaması için yerli halkı savaşa hazırlayıp, çeşitli yerlerde silah depoladı. Bölgedeki önemli tarikatlar devlet tarafına kazanıldı.

Ülke profili: Libya

Osmanlı ordusunun genç subayları da işgale karşı halkı örgütlemek için Libya’ya gitti. Giden Osmanlı subayları arasında Mustafa Kemal Atatürk ve Enver Paşa da vardı.

Ancak İtalya, 29 Eylül 1911’de Libya’nın liman şehirlerini bombalayarak fiili işgalin ilk adımını attı.

Ömer Muhtar ve işgale direniş

“Çöl Aslanı” lakabıyla bilinen Ömer Muhtar, Libya’nın bağımsızlığında önemli rollere sahip Senusi birlikleri ile uzun yıllar İtalyan işgaline karşı direndi.

Ömer Muhtar, 1931’de yakalanarak idam edildi. Ancak Senusi direnişi, Libya’nın bağımsız bir ülke olarak ilan edilmesinde öncü rol oynadı.

''Çöl Aslanı'' lakaplı Ömer Muhtar. Fotoğraf: Al Jazeera

[”Çöl Aslanı” lakaplı Ömer Muhtar. Fotoğraf: Al Jazeera]

Bağımsızlığın ilanı

Tarihler 1951’i gösterdiğinde 2’nci Dünya Savaşı’nın getirmiş olduğu yeni şartlar, hızla Libya’nın bağımsızlığını kazanmasının önünü açtı. İtalyanların 1950’de ülkeden tamamen çekilmesiyle Birleşmiş Milletler (BM), Libya’nın bağımsız bir devlet olarak teşkilatlanmasına karar verdi.

7 Ekim 1951’de Libya Birleşik Krallığı’nın anayasası kabul edilirken, Kral İdris Senusi, ülkesinin bağımsızlığını 24 Aralık 1951’de ilan etti.

Libya Kralı İdris Senusi, 24 Aralık 1951'de ülkesinin bağımsızlığını ilan etti. Fotoğraf: Al Jazeera

[Libya Kralı İdris Senusi, 24 Aralık 1951’de ülkesinin bağımsızlığını ilan etti. Fotoğraf: Al Jazeera]

Kaynak: ORSAM, BM, Dünya Bankası, Al Jazeera

Grafik ve Harita: Şeyma Özkaynak

[TÜHA Haber Ajansı, 12 Temmuz 2021]

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.