TÜHA HABER / Uluslararası Atom Ajansı’nın, (UAEA) İran’da aylar süren “siyasi engellemeler” sonrası inceleme yaptığı iki tesiste uranyum izine rastladığı iddia edildi.
Reuters’a konuşan diplomatik kaynaklar, bulunan uranyum partiküllerinin, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Tahran’la nükleer diplomasiyi yeniden canlandırma çabalarına gölge düşüreceğini belirtti.
Uranyum izine rastlanan tesislerin yaklaşık yirmi yıldır aktif olmadığı düşünülse de İsrail gibi nükleer anlaşmanın muhalifleri, beyan edilmemiş nükleer faaliyet kanıtlarının Tahran’ın “iyi niyetle” hareket etmediğini gösterdiğini söylüyor.
Öre yandan İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Büyükelçisi Kazem Gharibabadi, IAEA gibi konu hakkında yorum yapmayı reddetti.
Üst düzey bir İranlı yetkili ise “Saklayacak hiçbir şeyimiz yok. Bu yüzden müfettişlerin bu siteleri ziyaret etmesine izin verdik” dedi.
Erken saatlerde ise Tahran, ABD’nin, tüm Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını tekrar uygulamaya imkan tanıyan mekanizmayı (snapback) hayata geçirme kararını iptal etmesini ‘olumlu’ bir gelişme olarak değerlendirerek, “Trump tarafından uygulanan tüm yaptırımları kaldırmalıdır. Ondan sonra biz de aldığımız iyileştirici önlemleri geri çekeceğiz” açıklamasında bulunmuştu.
Bu sırada merkezi Avusturya’nın başkenti Viyana’da bulunan UAEA’nın gelecek hafta İran’ın nükleer faaliyetleri hakkında üç aylık bir rapor yayınlaması bekleniyor.
Reuters’e konuşan diplomatlar, söz konusu uranyum partiküllerinin ajansın raporunda yer alacağını iddia ediyor.
Madde, İran’ın yedi ay boyunca erişimi yasaklamasının ardından geçen yılın ağustos ve eylül aylarında iki sahada gerçekleştirilen denetimler sırasında bulundu.
Wall Street Journal, bu ayın başlarında, iki tesiste müfettişler tarafından alınan örneklerde radyoaktif madde bulunduğunu bildirdi, ancak gazete maddenin ne olduğunu belirtmedi.
Teşkilatın çalışmalarını yakından takip eden dört diplomat, bu örneklerde bulunan malzemenin uranyum olduğunu söyledi.
UAEA denetçileri geçtiğimiz hafta da İran’ın uranyum metali üretmeye başladığını doğrulamıştı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesinin ardından Washington, 8 Mayıs 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.
Tahran da yaptırımlara karşılık 5 Ocak 2020’de anlaşmadaki taahhütlerini tamamen durdurmuş ve yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme işlemi dahil bir dizi adım atmıştı.
Uranyum metali, nükleer silahlarda bir bileşen olarak da kullanılabiliyor.
[TÜHA Haber Ajansı, 21 Şubat 2021]
