Svetlana Tikhanovskaya, Küresel Tartışmalar’da

TÜHA HABER / Belarus muhalefetinin lideri Svetlana Tikhanovskaya, ülkesinde yönetim değişene kadar protestoların devam edeceğini söyledi. Euronews’te Küresel Tartışmalar programının konuğu olan Tikhanovskaya, Avrupa ülkelerinden krizi aşmak için arabulucu olmaları çağrısı yaptı.

Tikhanovskaya, “yönetimdeki Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde yargılanmasını ister misiniz” sorusuna “İntikam duygumuz yok. Biz sadece yeni bir ülke, demokratik bir ülke inşa etmek istiyoruz. Eğer yol buysa, yani onun bir yere, deniz kenarına gitmesi ve vaktini orada geçirmesi, bence bu yapılabilir.” cevabını verdi.

Isabel Kumar, Euronews: “O, Belarus’un protesto hareketinin küresel yüzü, beklenmedik bir şekilde ilgi odağı olan bir okul öğretmeni. Ülkesinde cumhurbaşkanlığı kampanyası yürüten eşinin hapse atılmasının ardından lider görevini üstlendi. Svetlana Tikhanovskaya şu anda Litvanya’da sürgünde yaşıyor, ancak oradan da protesto hareketini canlandırmaya ve Ağustos’taki tartışmalı seçimlerden sonra ülkesi için bir yol bulmaya çalışırken, AB liderleriyle bir araya geldi. Bratislava’daki GLOBSEC’te yaptığı da bu. Svetlana Tikhanovskaya, çok teşekkürler. Şimdi her şeyden önce Rusya’nın sizinle ilgili tutuklama emri hakkında konuşmak istiyorum. Öğrendiğinde buna nasıl tepki verdiniz?”

Svetlana Tikhanovskaya, Belarus muhalefet lideri: “Bu hiçbir şeyi değiştirmedi. Bu onların sorunu. Zafer için çabalıyoruz ve ancak zaferden sonra eve gidebilirim.”

Euronews: “Svetlana, Rusya gibi, ülkene demokrasi getirme çabalarınızda sizi durdurmak isteyen bir düşmanınız varken şahsen nasıl hissediyorsunuz?”

Tikhanovskaya: “Biliyorsunuz, sorun Rusya’da değil. Sorun Belarus’ta, biz Belarus’tan bahsediyoruz ve Rusya’ya değil, Belarus’a dikkat ediyoruz. Belarus’taki bu siyasi krizi çözmek bizim sorumluluğumuzda.”

Euronews:“Yani Rusya’nın sizinle ilgili tutuklama emri çıkarmasından korkmuyorsunuz?

Tikhanovskaya: “Hayır”

Euronews: “Siz çok cesur bir kadınsınız. Burada, Bratislava’da bir sürü AB lideriyle ve aynı zamanda Angela Merkel ile görüştünüz. Emmanuel Macron ile konuştunuz. Size ne gibi somut, eyleme geçirilebilir taahhütler verdiler?”

Tikhanovskaya: “Tanıştığım tüm liderler Beyaz Rusya halkını son derece destekliyor. Ne için savaştığımızı, bunu neden yaptığımızı ve bu savaşın sonunda ne istediğimizi anlıyorlar. Şu anda sormak zorundayım. Yetkililerimizle müzakerelerin organizasyonunda arabuluculuk konusunu sormak zorundayım. Bu yüzden bu tür arabulucular olup olamayacaklarını soruyorum. Ve bence bu konuda yardımcı olacaklar. ”

Euronews: “Alman şansölyesi Angela Merkel’in arabuluculuk yapmasını istediniz. Evet mi dedi?”

Tikhanovskaya: “Bu konuda bize yardımcı olmak için elinden geleni yapacağını söylüyor. Sadece en iyi çıkış yolunu bulmaya çalışmak için, çünkü deneyimli bir politikacı ve mümkünse bunu nasıl daha iyi organize edeceğini biliyor. Belki onlar bu arabuluculuğu organize ederken başka bir şey olabilir ve biz başka yol bulacağız. Yani bu, ülkelere yardıma ihtiyacımız olduğu mesajını vermek gibi. Ancak arabuluculuk yapılıp yapılmadığına bakmaksızın ülke içinde hareket edeceğiz. ”

Euronews: “Bu Belarus’ta bir iç sorun, ancak Rusya’nın çözümün bir parçası olması gerekiyor. Vladimir Putin’i nasıl buna dahil edeceksiniz?

 Tikhanovskaya: “Biliyorsunuz, Rus halkını ve Kremlin’i ayırmalıyız. Çünkü Rus halkıyla dostuz. Orada akrabalarımız var. Orada arkadaşlarımız var. Ve gelecekte Belarus’a yeni bir başkan geldikten sonra bu ilişkiyi devam ettirmek istiyoruz, ticari ilişkileri de. Sonsuza dek komşuyuz. Rusya ile bu ilişkiyi daha da genişletmek istiyoruz. Ama Kremlin’in (Belarus) rejimini desteklemesi üzücü ama bununla hiçbir şey yapamayız. Kremlin ile konuşmaya hazırız. Onlarla konuşmak için sabırsızlanıyoruz ve ne yazık şu ana kadar herhangi bir bağlantı bulamadık.”

 Euronews:“Ülkendeki insan hakları ihlallerinin resimlerini gösterdiniz. Protestoların olduğu her hafta yüzlerce kişi gözaltına alınıyor. Başkan Lukashenko’yu Uluslararası Ceza Mahkemesi önünde yargılanırken görmek ister misiniz?”

Tikhanovskaya: “Bu, müzakelerin konusu olmalı..”

Euronews: “Ama müzakereye konu olacak bir şey mi olacak?”

Tikhanovskaya: “Elbette, çünkü onu serbest bırakmak daha kolay, biliyorsunuz, intikam duygumuz yok. Biz sadece yeni bir ülke, demokratik bir ülke inşa etmek istiyoruz. Ve eğer yol buysa, yani onun bir yere, deniz kenarına gitmesi ve vaktini orada geçirmesi, bence bu yapılabilir.”

Euronews: “Her hafta devam eden, bu kadar çok insanı sokaklara çıkaran protesto hareketinin, bir değişikliğe yol açmamasından ve uluslararası toplumun sizi desteklememesinden endişeleniyor musunuz? Protesto hareketlerinin değişiklik getirmeden sonlanmasından.”

   Tikhanovskaya: “Protesto hareketi sona ermeyecek. Gösteriler hava şartlarından veya diğer bazı faktörlerden dolayı azalabilir, bilmiyorum. Ama protestolar bitmeyecek, çünkü halkımız eskiden olduğu gibi, 26 yıldır olduğu gibi köle durumuna geri dönemeyecek. Her şey değişti. Birleştiğimizi, bir ulus olduğumuzu hissettik ve Beyaz Rusya halkı olmaktan gurur duyduk. Bu yüzden Belarus, zafere kadar mücadele etmeye hazır ve yönetim bunu anlamalı.”

Euronews:“Çocuklarınıza ne olduğunu nasıl açıklıyorsunuz? Çok şey yaşadılar. Babaları hapiste. Anneleri aniden seyahat ediyor. Onlar küçük çocuklar. Nasıl açıklıyorsunuz bu durumu onlara?”

Tikhanovskaya: “Küçük kızım sadece beş yaşında ve babasının hapishanede olduğunu anlamıyor. Ama babasını çok özlediği için onun durumu daha kötü ve her akşam aynı soruyu soruyor: babam gelecek mi onu çok özledim. O bir iş gezisinde, çok yakında gelecek’ diyorum. Her akşam aynı hikaye. Büyük oğlum babasının nerede olduğunu anlıyor ama bana çok soru sormuyor çünkü bunun acı verici olduğunu anlayacak kadar yetişkin. Yani bir şekilde idare ediyoruz”

Euronews: “Tüm bunlarla nasıl başa çıkıyorsunuz? Çok büyük bir değişimden geçtiniz. Birdenbire dünyada herkesin tanıdığı bir figür oldunuz. Bununla nasıl başa çıkıyorsunuz?”

Tikhanovskaya: “Biz kadınız. Güçlüyüz. İnsanların kadınlar hakkında düşündüklerinden çok daha güçlüyüz. Halkım benim ilham kaynağım, bana ilerlemem için güç veren şey.”

[TÜHA Haber Ajansı, 12 Ekim 2020]