S-400 dosyasında yeni bir şey yok

TÜHA HABER / AKŞAM Gazetesi Yazarı Mustafa KARTOĞLU, Rus Interfax haber ajansının, devlet savunma sanayi ihracat şirketi Rosoboronexport Başkanı Alexander Mikheyev’in, “Türkiye ile yeni bir S-400 anlaşması daha imzalamaya yakın olduklarını” söylediğini duyurduğuna dikkat çekiyor.

Mustafa KARTOĞLU, Rus Sputnik haber kanalına göre, Mikheyev’in, “Türkiye’ye yapılması planlanan ikinci parti S-400 sevkiyatına ilişkin bir soru” üzerine, “Görüşmelerin son aşamasında olduğumuzu söyleyebilirim. Yakında partnerlerimiz ile bunu resmileştirip anlaşmayı imzalayacağız” dediğinin altını çiziyor.

Haberin, şaşırtıcı olmayan şekilde ABD ve Avrupa medyasında geniş yer bulduğunu hatırlatan KARTOĞLU, zira Türkiye’nin, ilk S-400 anlaşması nedeniyle ABD tarafından yaptırıma tabi tutulduğunu ifade ediyor.

Mustafa KARTOĞLU, Batı kamuoyundaki yorumların, “Türkiye ABD’nin inadına Rusya ile yeni anlaşma mı hazırlıyor” sorusu etrafında yoğunlaştığını dile getiriyor ve “Türkiye, işgalci güçlerin Afganistan’dan çekilme sürecinde bu ülkede yeni bir rol almaya çalışırken ve olası göçe karşı Batı ile birlikte tedbir alma diplomasisi yürütürken, aynı anda “ABD’nin inadına” bir adım atarak gündemden düşmüş bir konuyu yeniden mi canlandırıyordu? Batı medyası bu soru etrafında heyecan duysa da, benim açımdan ‘bıyık altından gülümseten‘ bir haber bu” diyor.

Nedenini açıklayan KARTOĞLU, şöyle devam ediyor:

“Önce aldığım yeni bilgiyi vereyim. Ankara’da savunma sanayindeki gelişmelere vakıf pozisyonlarda bulunan kaynaklarımı aradım. “Yeni bir durum yok” dediler. “Bizim Rusya ile S-400 sözleşmemizde ikinci parti için sadece ‘opsiyon’ var, bu biliniyor. Ama bu opsiyonu kullanıp kullanmama kararı Türkiye’ye ait ve teknoloji transferi, yerli üretim gibi şartlara bağlı. Şu anda bu yönde verilmiş yeni bir karar veya Rus tarafıyla yürütülen yeni bir görüşme yok.”

Arka plan bilgisi olarak eklemek gerekirse; Türkiye’nin şimdiye dek Rusya’dan dört S-400 bataryası satın aldığını, sisteminin roketler dahil tüm parçalarının Türkiye’ye teslim edildiğini belirten AKŞAM Gazetesi Yazarı Mustafa KARTOĞLU, Sisteminin testlerinin geçen yıl Karadeniz’de ve Sinop açıklarında yapıldığının altını çiziyor.

Mustafa KARTOĞLU, “Sözleşmede, Türkiye’nin ‘ikinci parti‘ için ‘opsiyon‘u, yani ‘öncelik hakkı‘ bulunuyor. Türkiye bu opsiyonu, Rus tarafının teknoloji paylaşımı, bazı parça ve yazılımların yerlileştirilmesi ve Türkiye’de üretilmesi şartlarını kabul etmesi halinde kullanabileceğini belirtiyor” şeklinde aktarıyor.

Rusya’nın bu şartları kabul etse dahi, bu ikinci parti için garanti anlamına gelmediğine vurgu yapan KARTOĞLU, Ayrıca bu şartların da kısa sürede sağlanabilir şartlar olmadığını, zira sistemin Rusya’nın uzun yıllardır geliştirdiği bir sistem ve teknolojisini tamamen paylaşmasının beklenmediğini, paylaştığı üzerinden de yeni sistem geliştirilmesi ve sıfırdan üretilmesinin zaman isteyen bir iş olduğunu söylüyor.

Mustafa KARTOĞLU, ‘S-400 dosyasında yeni bir şey yok’ başlıklı yazısına şöyle devam ediyor:

“Peki Rusya’dan böyle bir açıklama neden gelmişti? Kaynaklarımdan biri “Ruslar!..” demekle yetindi…Benim de bıyık altından gülümseme nedenim bu. Savunma alanıyla özellikle ilgilenirim. Yeni bir durum olmadığı bilgisine sahiptim. Yakın zamanda da bir gelişme beklenmiyordu”.

Geçen yıl 23 Ağustos’ta, Rus Interfax ajansının, bu kez Rus devlet savunma sanayi şirketi Rostec’in Başkanı Sergei Chemezov’a dayandırdığı haberinde, “gelecek yıl Türkiye ile Rusya arasında yeni bir S-400 anlaşması imzalanabileceğini” öne sürdüğüne dikkat çekiyor ve şunları aktarıyor:

“Geçtiğimiz 20 Temmuzda da Rosoboronexport Başkanı Mikheyev, benzer bir açıklama yapmış, yine Sputnik’in haberine göre, “Düşünüyorum ki gelecek aylarda bu projeyi tamamlayacağız” demişti. O günlerde de “Türkiye’den ABD’yı kızdıracak adım” gibi başlıklarla haberleştirilmişti. Anlayacağınız; Rusya’dan gelen S400 haberleri, bir gelişme olduğundan değil, Rusya’nın ABD’yi rahatsız etme, Türkiye-ABD ilişkilerini germe çabasından ibaret. Bu açıklamalar geldiğinde, ‘dışarıda başka neler oluyor’ diye bakmak gerekiyor. Örneğin, dün (23 Ağustos) Ukrayna’ın başkenti Kiev’de, Rus işgali altındaki Kırım’a ilişkin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da katıldığı bir uluslararası toplantı vardı. Hadise budur”.

F-35 DOSYASINDA SON DURUM

ABD’nin Türkiye’yi ortak olduğu F-35 üretim programından çıkarması ve satın aldığı 6 uçağı teslim etmemesinden sonra, Türkiye’nin yaptığı ödemelerle ilgili henüz bir iade teklifinde bulunmadığına da değinen AKŞAM Gazetesi Yazarı Mustafa KARTOĞLU, Türkiye’nin, F-35 programı için ödediği paranın ve hak kayıplarının iadesi için ABD’de Arnold&Porter adlı bir hukuk firmasıyla anlaştığını, Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’in, “Amacımız projeye geri dönmek değil, hak kaybımızın telafi edilmesi” dediğini hatırlatıyor.

Mustafa KARTOĞLU, Üretici şirket Lockheed Martin’in Türk şirketlerinden parça tedarik etmeyi 2022’de sonlandırması planlandığını ve tedarik azalsa da halen devam ettiğini belirtiyor.

“F-35’lerin ana gövdesi, kokpit görüntüleme sistemleri, iniş takımları ve diğer bileşenlerinden oluşan toplam 35 parçası 10 Türk şirketi tarafından üretiliyordu” diyen KARTOĞLU,  “Türk şirketleri üretimden 12 milyar dolarlık pay alıyordu. Türk şirketlerinin sistemden çıkarılmasının maliyeti 1 milyar dolar olarak açıklanmış, ayırca üretimin yavaşlayacağı duyurulmuştu” diyor.

AKŞAM YAZI AİLESİ GENİŞLİYOR

Mustafa KARTOĞLU, Türk basınının en eski gazetesi AKŞAM‘ın 103 yıllık birikimine, sosyolog Dr. Oğuzhan Bilgin ve siyaset bilimci Dr. Taceddin Kutay da katıldı. Bilgin ve Kutay’ın dün (23 Ağustos) yayınlanan ilk yazılarının, bu birikime katkılarının da göstergesi olduğuna vurgu yaptı.

AKŞAM Gazetesi Yazarı KARTOĞLU, “Okurlarımızın, siyaset, dış politika ve ekonomi alanlarında başka güçlü yorumcuları da sayfalarımızda görmeyi beklediklerin farkındayız. Bilgiye dayalı, sadece objektif değil ‘etraflıca’ araştırılmış, düşünülmüş ufuk açan değerlendirmelere her zamankinden daha fazla ihtiyaç var. 20 Eylül’de, AKŞAM‘ın kuruluşunun 104. yıldönümünü kutlayacağız. Türkiye’nin kurtuluşuna ve kuruluşuna tanıklık etmiş bir gazete olarak, ülkemizin dünyada hak ettiği noktaya yükselmesi sürecine de tanıklık ederken, katkı verme sorumluluğumuzu da yerine getirme çabasındayız” şeklinde kaydetti.

HABER : Ataner YÜCE & Emekli TRT Muhabiri

[TÜHA Haber Ajansı, 25 Ağustos 2021]