Rus Ekonomisi Yaptırımlardan Nasıl Etkilendi?

Rus Maliye Bakanlığı verileri, Rusya’nın en kazançlı ihracat kalemleri olan petrol ve doğalgaz gelirlerinin, Batı’nın yaptırımları nedeniyle Ocak ayında 2020 yılı Ağustos ayından bu yana en düşük seviyesine gerilediğini gösterdi.

Moskova’dan TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı (TÜHA) Muhabiri Zhanna Agalakova‘nın haberine göre, Enerji satışlarından elde edilen aylık vergi ve gümrük geliri bir yılda yüzde 46 düştü. Bu rakam, küresel gösterge petrolü LCOc1’in fiyatı az değişirken, Ural petrolü URL-E’nin ortalama aylık fiyatındaki yüzde 42’lik düşüşü yansıtıyor.

Moskova, harcamalarını finanse etmek için petrol ve doğalgaz gelirine bağımlı. Geçen yıl bu gelir yaklaşık 165 milyar dolardı (11,6 trilyon ruble). Rusya, son olarak Ukrayna işgalinden kaynaklanan borç açığını kapatmak için uluslararası döviz rezervlerini satmak zorunda kaldı.

Ocak ayında bu rakam 6,05 milyar dolardı (425,5 milyar ruble).

Rus Maliye Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, petrol ve doğalgaz gelirlerindeki düşüşü telafi etmek için önümüzdeki ay boyunca günlük döviz satışlarını neredeyse üçe katlayarak günde 130 milyon dolara (8,9 milyar ruble) çıkaracağını söyledi.

Promsvyazbank uzmanları, Moskova borç açığını kapatmaya çalışırken bu satışların Mart ayında yaklaşık ikiye katlanabileceğini söylüyor.

Eskiden Rusya’nın temel enerji piyasasını oluşturan Batı, Ukrayna işgaline Rusya’ya üçüncü ülkelere satışları da kısıtlayan ve daha da artması beklenen benzeri görülmemiş yaptırımlar uygulayarak karşılık verdi.

Brüksel, Rusya’nın Avrupa Birliği’ne (AB) ham petrol satışlarının yüzde 90’ını oluşturan deniz yoluyla ithalatı engelledi ve AB üyeleri Rusya Ukrayna’yı işgal etmeden önce ithalatlarında Rus gazının payını yüzde 40’tan yüzde 15’in altına düşürdü.

Pazar günü dizel ve jet yakıtı dahil Rus rafine petrol ürünlerinin satın alınmasını önleyecek AB ambargosu yürürlüğe girecek. Bunun Moskova’ya ham petrol ambargosundan daha fazla zarar verebileceği sanılıyor. Anlaşmaya varılması halinde fiyat tavanı uygulamaları üçüncü ülkelere satışları daha da azaltabilir.

G-7 ülkelerinin dayattığı varil başına 60 dolarlık üst sınır dahil uluslararası kısıtlamalar, daha önce Brent’e benzer bir fiyattan işlem gören Rusya’nın Ural petrolünün şimdi ağır bir indirimle satıldığını gösteriyor.

Maliye Bakanlığı, 2022 yılında Ocak ayındaki ortalama fiyatın yüzde 42 düşüşle varil başına 49,48 dolar olduğunu söyledi.

Moskova Kredi Bankası uzmanları, önümüzdeki aylarda Rus petrol fiyatları toparlanmadığı takdirde, bütçe açığının bu yıl 78 milyar dolara (5,5 trilyon ruble) ulaşabileceğini ve bunun GSYİH’nın yüzde 3,8’ine eşdeğer olduğunu söyledi.

Rusya’nın 2023 bütçesinde, GSYİH’nın yüzde 2’si kadar bir açık öngörülüyor. Açığın beklenenden daha fazla büyümesi, daha fazla döviz satışına, harcamaların kısılmasına, daha fazla borçlanmaya veya vergilerin arttırılmasına yol açabilir.

Rusya’nın Kommersant gazetesi bugün, Kremlin’in bütçe açığının bir kısmını kapatmak için petrol ve doğalgaz şirketlerine uygulanan vergileri hesaplama yöntemini değiştirmeye çalıştığını yazdı.

Bugün Brent petrol yaklaşık 82 dolardan ve Ural petrolü yaklaşık 53,60 dolardan işlem gördü.

Gazeteci* Zhanna Leonidovna Agalakova

***

Yazar hakkında

Zhanna Leonidovna Agalakova, 6 Aralık 1965, Kirov doğumlu bir Rus gazeteci, özel muhabir ve televizyon haber sunucusu. Moskova Devlet Üniversitesi (1991) mezunu. 1992’de Agalakova, RİA Novosti haber ajansının dedikodu muhabiri oldu. 1996’dan itibaren NTV (Rusya) kanalında yayın yaptı. 2002’de TEFİ Ödülü’ne aday gösterildi ve 2006’da “Anavata Liyakat İçin” Nişanı Madalyası ile ödüllendirildi. Ekim 1999’da , Novosti’nin (“Haberler”) gündüz ve akşam yayınlarının yanı sıra ana akşam haber programı Vremya’yı sunan Channel One Russia’ya katıldı. Mayıs 2000’de Stockholm’de düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması’nda Rus profesyonel jüri oylamasının sonuçlarını açıkladı . 2000-2002 yılları arasında Vladimir Posner ile birlikte Vremena adlı televizyon programını sundu .Eylül 2005’te Agalakova, Channel One Rusya’nın Paris’teki kendi muhabiri yaptı ve Ocak 2013’ten Ağustos 2019’a kadar istasyonun New York’taki özel muhabiri oldu. Ağustos 2019’dan itibaren tekrar Paris’te çalıştı ve Mart 2021’den bu yana diğer Avrupa ülkelerindeki etkinlikleri haber yapma konusunda uzmanlaştı.Anagakova’nın Channel One Russia ile ilgili son raporu 17 Şubat 2022’de çıktı. 3 Mart 2022’de kanaldan istifasını sundu ve iki hafta sonra 17 Mart 2022’de kanaldan resmen ayrıldı. Rusya Ukrayna’yı işgal etti ve Rus televizyonunun Kremlin propagandası yapmak için kullanıldığına  inandığını söyledi . BBC tarafından yayınlanan bir röportajında Agalakova, Rus televizyonunu izleyicilerinin ‘beyinlerini yıkamak’ olarak nitelendirdi.