Prof. Dr. Aziz Sancar’ın ismi Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi’nde (ALKÜ) ölümsüzleşti

Türk doktor, akademisyen, biyokimyager, moleküler biyolog ve bilim insanı Prof. Dr. Aziz Sancar’ın adı, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesinin (ALKÜ) Eğitim Fakültesi amfisine verilerek hafızalara kazındı.

Uluslararası Haber Ajansı (UHA)’dan Veysel KAVRAYAN’nın haberine göre, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi’nin (ALKÜ) ev sahipliğinde gerçekleştirilen 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu’nda Nobel Ödüllü Türk bilim insanı Prof. Dr. Aziz Sancar’ın adı Eğitim Fakültesi amfisine verildi.

Nobel Ödüllü Türk bilim insanı Prof. Dr. Aziz Sancar’ın adı da Eğitim Fakültesi amfisine verilerek yetişecek öğretmenlerin Prof. Dr. Aziz Sancar ismi ile derslerini görmeleri sağlandı.

Prof. Dr. Aziz Sancar’ın yeğeni Ülkü Sancar’a ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan tarafından “Ülkemizi ve milletimizi uluslararası alanda başarıyla temsil eden, kanser konusunda yaptığı önemli çalışmalarla 2015 Yılı Nobel Kimya Ödülüne layık görülen Saygıdeğer Bilim İnsanı Sayın Prof. Dr. Aziz SANCAR’ın adının, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Senatosunun 29.09.2022 tarihli ve 23/119 sayılı kararı gereği Üniversitemiz Eğitim Fakültesi amfisine verilmesi kararı alınmıştır. Bu belge, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Senatosu tarafından oy birliği ile alınan karara binaen, Üniversitemiz Eğitim Fakültesi’nde yetişecek öğretmenlerimizin Prof. Dr. Aziz SANCAR Amfisi’nde derslerini alacaklarından duyduğumuz onur ve mutluluk ile Prof. Dr. Aziz SANCAR’a teşekkürümüzün ifadesi olarak saygılarımızla sunulmuştur.” yazılı belge takdim edildi.

“TÜRKÇEMİZE HİZMET EDEN ATALARIMIZI SAYGI VE MİNNETLE YÂD EDİYORUZ.”

Ülkü Sancar da yaptığı konuşmada; “Prof. Dr. Aziz Sancar her ne kadar fiziken aramıza katılamasa da kalben aramızda” olduğunu söyledi.

Kültürün insanın ortaya koyduğu ve içinde var olduğu bilim, teknik, ekonomi ve sanat gibi tüm öğelerin bütünü olan gerçeklik olduğunu ifade eden Ülkü Sancar, “Kültür, tüm iletişimlerin, maddi ve manevi tüm değerlerin toplamıdır. Pozitif bilim öteki kültür değildir. Her bilimsel ve teknolojik gelişme sosyolojiyi değiştirir ve kendi kültürünü yaratır. Bu nedenle uygarlık mücadelesinde önde olan milletlerin kelimeleri insanlığı kuşatır.” dedi.

Başlı başına duygu, düşünce ve mantık dili olan Türkçenin dünya dili olmasında ortaya konan farkındalıkla pozitif bilimlerde dünya çapında başarı kazandığını dile getiren Ülkü Sancar; “Bugün yazılışının 950’inci yılını kutladığımız kıymetli eserimiz Dîvânu Lugâti’t-Türk asla tesadüfen oluşmuş bir eser değildir. Kadim tarihimizin 10’uncu ve 11’inci yüzyılları kendi kültürümüzün en yüksek seviyesi ile karakterize edilmiştir. Bu sebeple Türkçemize emek veren hizmet eden tüm atalarımızı saygı ve minnetle yâd ediyoruz.” diye konuştu.

“PROF. DR. AZİZ SANCAR KENDİ MİLLETİNİN İMZASINI ATMIŞTIR”

Sancar konuşmasının devamında; “Benim en büyük kuvvet kaynağım Türk Dünyasıdır diyen Prof. Dr. Aziz Sancar tüm unvanlarını bilimsel çalışmalarının önünde kendi milletinin imzasını atmıştır. Prof. Dr. Aziz Sancar, Türk kültürünün tanıtılması, Dünya kültürleri ile doğru köprülerin kurulması, Türk halkları arasındaki ilişkilerin kuvvetlenmesi amacıyla Türk Kültür ve Toplum Vakfını açmıştır. Yani kültürün maddi ve manevi tüm öğelerini birleştirmeyi milletine bir borç bilmiştir. Biz bilmekteyiz ki kendi milletinin verdiği özgüvenle dünya toplumları arasında yürümek paha biçilemez bir değerdir. Bu nedenle kadim sesimiz Türkçemiz dünya tarihi üzerindeki yürüyüşüne ve yükselişine sonsuza kadar devam edecektir.” dedi.

“PROF. DR. AZİZ SANCAR İSMİ ALKÜ’LÜ ÖĞRENCİLER İLE BİRLİKTE YAŞAYACAK”

Prof. Dr. Aziz Sancar Amfisi, Rektör Kalan, Ülkü Sancar ve protokol üyelerinin katılımlarıyla açıldı. Kurdele kesiminin ardından bir konuşma gerçekleştiren ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan; “Üniversitemiz Senatosu tarafından oy birliği ile alınan karara binaen Dünyaca ünlü milletimizin gurur kaynağı Nobel Ödüllü bilim insanımız Sayın Prof. Dr. Aziz Sancar’ın isminin ALKÜ’de öğretmen adayı öğrencilerimizin derslerini gördükleri salona verilmesi bizleri ziyadesiyle mutlu ederek onurlandırmıştır. Prof. Dr. Aziz Sancar ismi ALKÜ var oldukça öğrencilerimiz ile birlikte olacaktır.” dedi.

Konuşmaların ardından Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan tarafından günün anısı olarak Prof. Dr. Aziz Sancar’ın yeğeni Ülkü Sancar’a üzerinde Dîvânu Lugâti’t-Türk işlemeli bir plaket takdim etti.

PROF. DR. AZİZ SANCAR

8 Eylül 1946’da Savur, Mardin’de doğan Aziz Sancar Türk doktor, akademisyen, biyokimyager, moleküler biyolog ve bilim insanıdır. Yapmış olduğu çalışmalarla 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır.

1946’da Mardin’in Savur ilçesinde dünyaya gelen Aziz Sancar, 1997 yılından beri ABD’deki Kuzey Karolina Üniversitesi’nde görev yapmaktadır. Son 20 yıldır DNA onarımının pek çok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlardaki öncülüğü ile tanınır. Aynı zamanda Mehmet Özdoğan ile birlikte ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilen ilk Amerikalı Türktür. Sancar, hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları nedeniyle 2015’te Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmaya layık görülmüştür.

Aziz Sancar’ın geliştirip ismini koyduğu “maxicell tekniği” ve kendi buluşunu yapıp ismini koyduğu “excinuclease/excision nuclease enzimi” terimleri, İngiltere’deki Oxford Üniversitesi Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü’ne girmiştir.

Nobel Kimya Ödülü alması

Sancar, DNA’nın onarılması ile ilgili yaptığı çalışmalardan dolayı Amerikalı Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte 2015 Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Bu üç araştırmacı, 30 yıldan uzun süre birbirlerinden bağımsız olarak ve büyük oranda bakteri hücrelerinde çalışmaktaydılar. Sancar nükleotit kesim onarımı alanında buluşlar yapmış, Tomas Lindahl ve Paul Modrich ise diğer DNA onarımı mekanizmaları olan bazı kesim onarımı ve yanlış eşleşme onarımını keşfetmişlerdir. Aydınlattıkları temel mekanizmalar, daha sonra insanlar dahil olmak üzere kompleks organizmalarda da gösterilmiştir. Örneğin, nükleotit kesim onarımı bozuklukları ile deri kanserleri arasında doğrudan nedensel ilişki bulunmuştur.

Aziz Sancar’a İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilen Nobel Kimya Ödülü, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta, düzenlenen törenle verildi. Ödül, İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından takdim edildi. Sancar, ”Beni ödüle götüren, Atatürk’ün ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yaptığı eğitim devrimidir. Dolayısıyla bu ödülün sahibi, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eden Anıtkabir Müzesi’dir.” diyerek Nobel Ödülü ile madalya ve sertifikasını Anıtkabir’e teslim etmiştir.[16] Ödül, Anıtkabir’deki Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi’nde kendisine ayrılan özel alanda sergilenmektedir.

Ödülleri ve başarıları

ABD Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) Genç Araştırmacı Ödülü (1984)

Amerikan Fotobiyoloji Derneği (American Society for Photobiology) Ödülü (1990)
ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health) Ödülü (1995)
TÜBİTAK Bilim Ödülü (1997)
ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi (American Academy of Arts and Sciences) Ödülü (2004)

ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyesi (2005)
TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) üyesi (2006)
Vehbi Koç Ödülü (2007)
Nobel Kimya Ödülü (2015)

Gazeteci * Veysel KAVRAYAN

[TÜHA Haber Ajansı, 26 Ekim 2022]