Orta Anadolu’nun Kuraklığı Ankara’yı Vurdu. Başkentte barajlar alarm veriyor!

Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) Genel Müdürlüğü verilerine göre Ankara barajlarında aktif doluluk oranı  16 Şubat’ta yüzde  18’e geriledi. 

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency

Yazar* Dursun YILDIZ

Su Politikaları Derneği (SPD) Başkanı  Dursun YILDIZ’ın kaleme aldığı “Orta Anadolu’nun Kuraklığı Ankara’yı Vurdu. Başkentte barajlar alarm veriyor!” başlıklı yazısının detayı şöyle:

Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, başkentin su ihtiyacını karşılayan barajların toplam doluluk oranı yüzde 27,83, aktif doluluk oranı ise yüzde 18,07 olarak kaydedildi. 

Bir önceki yılın aynı döneminde toplam doluluk oranı yüzde 46,46, aktif doluluk oranı ise yüzde 39,22 seviyesindeydi. 

Barajların toplam su depolama kapasitesi 1.585.393.000 metreküp olup, 14 Şubat 2025 itibarıyla barajlardaki mevcut su miktarı 441.257.000 metreküp olarak ölçüldü. Geçen yılın aynı döneminde bu değer 736.614.000 metreküptü. 

Ankara Barajlarında Hidrolojik Kuraklık Tehlikesi 

Meteoroloji Genel Müdürlüğünün verilerine göre bu su yılının başlangıcı olan Ekim 2024’ten bu yana Orta Anadolu’da Meteorolojik Kuraklık yaşanıyor. Alansal yağışlar normallerin çok altında gerçekleşti. Bu durum Ankara Barajlarını besleyen havzalarda hidrolojik kuraklık tehlikesini arttırdı. 

Ankara barajlarına geçen yılın Ocak ayında 161,3 milyon m3 su girerken bu yıl bu  miktar 23,5 milyon m3 ‘e düştü. Geçen yılın Şubat ayında barajlara giren su miktarı 43,5 milyon m3 iken bu su 16 Şubat 2025 itibariyle 6,7 milyon m3 oldu. Bu Şubat ayında da geçen yıla kıyasla çok daha az su geleceği görünüyor.  

Ankara 2 yıl üst üste kuraklığı kaldıramıyor.  

2024 yılında Ankara Barajlarına gelen su miktarı 404 milyon m3 olmuştu. ASKİ  Ankara’ya  yılda yaklaşık 520 milyon m3 su temin ediyor. 2023 yılı yağışlı geçtiği ve barajlar dolu olduğu için 2024 yılında sorun olmadı. Ancak 2025 yılı da meteorolojik olarak kurak geçince barajlardaki doluluk oranları azaldı. 

Kesikköprü Barajı

Ankara’ya su temininde miktar sorunu olmaz .Su Kalitesi düşebilir.  

Geçen yılın Mart,Nisan Mayıs aylarında barajlara gelen su miktarı verileri incelendiğinde ortalama olarak Ankara’nın aylık su ihtiyacı kadar suyun geldiği görülüyor. 

Bu yıl da aynı  miktarda suyun  veya daha az suyun gelmesi durumunda Ankara Haziran ayından itibaren Kesikköprü Barajından gelen düşük kaliteli Kızılırmak suyuna daha çok ihtiyaç duyabilir. Bu su Ankara’ya yaklaşık 600m lik pompajla temin ediliyor. Bu da Ankara’ya temin edilen suyun kalitesinde düşüş  ve birim maliyetinde artış demektir.  

Halen Ankara’ya temin edilen suyun yüzde 27’si Kesikköprü Barajından temin ediliyor. Bu su, belirli bir oranı aşmadan  diğer barajlardan temin edilen su ile paçallanarak veriliyor. 

Çamlıdere Barajı’nın Dolmaması Sorun Yaratıyor. 

Ankara’nın su temini planlamasında rezervuar hacmi çok büyük olan Çamlıdere Barajı çok önemli bir yer tutuyor. Çamlıdere barajına kendi havzasından giren yıllık ortalama akımlarla  barajın sadece yüzde 15’i doluyor. Ancak barajdan Ankara’ya su verilmek zorunda olunduğu için bu hacmin büyük bölümü boş kalıyor. Bu hacmi kullanarak su depolamak için Gerede Ulusu çayından regülatörle çevrilen su  32  km. lik bir tünelle bu baraja aktarılıyor. Ancak bugüne kadar aktarılan su, Çamlıdere Barajını doldurmak ve kurak dönemlerde bu barajdan  daha fazla su çekmek  için yeterli olmadı.  

Çamlıdere Barajı Dolmuyor, Suyun YÜZDE 38’i şebekede kayboluyor  

Ankara’ya su çekilen Ulusu Çayı üzerindeki Işıklı Regülatörü havzasının su potansiyeli yeniden incelenerek bu bölgeye bir Baraj planlanabilir. Böylece Çamlıdere Barajına çevrilen su miktarı arttırılarak kurak dönemler için kullanılabilecek olan   ilave su depolanabilir. Ayrıca Ankara su temini şebekesinde yüzde 38 ‘lik kayıp kaçak oranının azaltılması da başkente en kısa yolan  ilave bir su potansiyeli sağlayacaktır.  

Gerede sistemine su sağlamak için mevcut çevirme yapısı yerine ilk fizibilite çalışmasında yer aldığı gibi bir baraj yapımının düşünülmesi  Ankara suyunun arz ve kalite güvenliğini çok arttıracaktır. Böylece   yaklaşık 600 m lik pompaj nedeniyle  işletmesi çok pahalı ve kalitesi düşük olan  Kızılırmak suyuna kurak dönemlerde duyulacak olan ihtiyaç da azalacaktır. 

 ***

Yazar hakkında

Dursun YILDIZ, Su Politikaları Derneği Kurucu Üyesi ve Başkanı, Su Politikaları Uzmanı, Akademisyen, İnşaat Mühendisi.

1958 yılında Samsun’da doğdu. İTÜ İnşaat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Devlet Su İşleri’nde çalışmaya başladı, kurumun çeşitli daire başkanlıklarında yöneticilik yaptı. Bu süre içinde Hollanda’da Uluslararası Hidrolik Enstitüsü’nde 1 yıl lisans sonrası, ABD’de ise 3 aylık uygulama eğitimleri aldı. Daha sonra Hacettepe Üniversitesi Hidropolitik ve Stratejik Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde Su Politikaları alanında Yüksek Lisans çalışmasını tamamladı. Bu arada Ankara Üniversitesi ATAUM’da AB Uzmanlığı ve Uluslararası İlişkiler Uzmanlık diploma eğitimlerini de tamamladı. Yıldız DSİ’de çalıştığı süre boyunca üniversitelerde de ders verdi.

Su ve Toprak Yönetimi, Su Güvenliği, Su Sorunları, Orta Asya Suları, Orta Doğu Suları, Su Savaşları gibi konularda 15 adet kitabı ve çok sayıda rapor ve uluslararası dergilerde yayınlanmış makalesi var. TEMA Bilim Kurulu üyesi olan Yıldız, Uluslararası Su Yönetimi ve Diplomasisi dergisinin editörlüğünü yapıyor ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün Uluslararası Su Kaynakları Bölümü’nde Su Politikaları dersi veriyor.