Emre ÖZTÜRK, Mossad ve Şin Bet’in Netanyahu’ya karşı istibarat savaşının perde arkasını yazdı.Netanyahu daha önce birçok kez Bar’ı hedef aldı ancak yaşananların arka planında Netanyahu ile ülkedeki tüm istihbarat teşkilatları arasında yaşanan kırılma, meydan okuma ve mücadele yer alıyor. İşte İsrail’de şok yaratan gelişmelerin perde arkası:
Şin Bet Direktörü Ronen Bar savaş başladığından bu yana “devlet eliyle terör yaratıldığı” ve “savaşın gereksiz yere uzatıldığı” yönündeki ifadeleri dolayısıyla hükümetteki çoğu ismi karşısına aldı.
Hamas’ın 7 Ekim 2023 saldırıları karşısında hazırlıksız yakalanan ve “ülke tarihindeki en büyük istihbarat fiyaskosu” olarak adlandırılan süreçte hükümetin başında bulunan Başbakan Binyamin Netanyahu ilk tepki olarak kurumları suçlamaya başladı. 2024 Nisan ayından itibaren yaşanan skandala ilişkin raporlar hazırlanmaya başladı ve raporlarda ülkenin askeri istihbaratı ‘Aman’ ve dış istihbarat servisi ‘Mossad’ın yanı sıra iç istihbarat servisi ‘Şabak’ ya da bilinen ismiyle Şin Bet’in de büyük istihbarat zafiyetinin içinde yer aldığı ortaya çıktı.
ŞİN BET HÜKÜMETE YÜKLENDİİstihbarat kurumlarından tek tek skandala ilişkin savunma ve raporlar istendi. Şin Bet’in raporu ise diğer kurumların aksine doğrudan Netanyahu hükümetini suçlar dilde kaleme alındı. Raporda İsrail hükümeti ve yerleşimcilerin Filistinlilere karşı terör ve yıldırma eylemleri gerçekleştirdiği bilgisine yer verildi. Dönemin Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın da “savaş kurallarını hiçe saydığı” da ifade edildi.
Rapordaki bilgiler polis ve askeri tanıklıklarla güçlendirilince istihbarat kaynaklarına göre Netanyahu, Şin Bet’i hükümete tehdit olarak görmeye başladı. Bu dönemde İsrail ordusunda da huzursuzluk yükseldi ve Hava Kuvvetleri’ne bağlı bazı rütbeli personeller açıkça hükümeti suçlayan bir mektup yazdılar. Görüntü ülkede Netanyahu’nun karşısında “Şin Bet’in öncülüğünde oluşan polis ve asker muhalefeti” olarak youmlandı.
Dev kriz Kasım ayı başında bu kez Güvenlik Konseyi’ne sıçradı. İsrail’in Filistin ve Lübnan’da sürdürdüğü savaşlara ilişkin toplanan Güvenlik Konseyi’nde hükümetin savaşçı tutumunu eleştiren rapor hazırlayan Şin Bet Direktörü Ronen Bar ile aşırı sağcı Savunma Bakanı Itamar Ben-Gvir birbirine girdi. Bar, hükümet destekli bir terör yaratıldığını iddia edip doğrudan Savunma Bakanı’nı suçlamaya başladı.
Toplantıda ülkenin politik geleneğinde her zaman liberal kanadı temsil eden komut kademesi de Ronen Bar’ın yanında durdu. Ordu yetkilileri de “Askeri hedeflere ulaşıldı hükümet artık savaşı sonlandırmalı” önerisinde bulundu. Küresel savunma yayın organlarına göre tartışmanın ardından Bar, Gazze’de tutulan İsrailli rehinelerin serbest bırakılması yönündeki çabalarının Savunma Bakanı Ben-Gvir tarafından baltalandığını ifade edip istifa etmeyi düşündüğünü teşkilattaki yöneticilere dile getirmeye başladı.
Ronen Bar’ın istifası, Kasım ayında gerçekleştirilen Güvenlik Konseyi’nde Savunma Bakanı Itamar Ben-Gvir’i sert dille eleştirdiğinden bu yana bekleniyordu.
MOSSAD MEKTUBU PANİK YARATTIGeçtiğimiz ay ise aralarında dört eski Direktörün de bulunduğu 250 eski üst düzey Mossad yetkilisi, Başbakan Netanyahu’yu kınayan bir mektuba imza attılar. İmzacılar arasında ordu istihbaratının eski yetkililerinin de olması dolayısıyla mektup kamuoyunda “Mossad artık Netanyahu’nun yanında değil” şeklinde yorumlandı. Netanyahu ise Ronen Bar ile görüşüp hükümetin kendisini görevden alacağını söyledi.
İsrail Yüksek Mahkemesi’nin 8 Nisan’da Bar’ın görevden alınma kararını duyurmasıyla birlikte Şin Bet’in Direktörü de geçtiğimiz günlerde bir açıklama yaparak 15 Haziran’da istifa edeceğini açıkladı. Gelişme İsrail’de istihbarat ile hükümet arasındaki savaşın şiddetlendiği şeklinde yorumlanıyor.
