Kriter’in Ekim Sayısı Çıktı!

* Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter Dergi’nin 105. sayısı yayında…

* İşte detayı!…

TÜHA /TÜRKUAZ İnternational News Agency

ANKARA, 16 EKİM 2025 – 7 Ekim’in ikinci yıl dönümünde, Ortadoğu ve dünya için İsrail tehdidi devam ediyor. İsrail, kendisini destekleyen ya da desteklemeyen her ülke için bir “sorun” olduğunu her halükarda ortaya koyuyor. Kriter olarak Ekim sayısında İsrail ve Gazze merkezli gelişmeleri ele aldığımız bir Ortadoğu dosyası hazırladık.

Avrupa ülkelerinin Filistin’i tanımalarının anlamını sorgulayan Mehmet Ayfer Kancı, Trump-İsrail ilişkilerinin olası süreçlere etkilerini; Kemal İnat ise Fransa’nın Gazze’ye yönelik politikasının tutarlılığını ve Fransa’ya karşı tepkisel yaklaşımları analiz etti. Kudüs’ün tarihi önemini anlatan Zakir Avşar, bugüne gelmeden önceki Kudüs’ü din, kültür, edebiyat ve devletler üzerinden hatırlattı. İnsanlığın vicdanının sesi olan Küresel Sumud Filosu’nun anlamını ve şimdiye kadar yapılan İsrail’in ablukasını delme girişimlerini Fatma Zehra Toçoğlu yazdı. A. Menaf Turan da insanlık suçunun sınırlarını aşan İsrail’in Gazze’de işlediği kent kırım suçunun altını çizdi.

Ortadoğu dosyası içerisindeki diğer yazılarda da muhtelif güncel konular ele alındı. Bendeniz nükleer anlaşmanın kısa bir tarihiyle birlikte İran’a yönelik yeniden devreye giren BM yaptırımlarının yol açacağı sonuçları irdeledim. İsrail’in Katar saldırısının Körfez monarşilerindeki güvenlik anlayışına etkilerini değerlendiren İsmail Numan Telci, bunun bölgesel bir değişimin başlangıcı için işaret fişeği olabileceğini vurguladı. Gökhan Ereli, Suud-Pakistan güvenlik anlaşmasının ortak çeşitlendirme ve caydırıcılık bağlamları üzerinden nabzını tutarken, uluslararası düzeyde yürütülen İsrail boykotuna dair hamleleri Emre Karaca, Türkiye’de boykotun gücünü, boykot eden kitlenin özelliklerini ve boykotun etkili yollarını Beyza Ekici yazdı.

Geride bıraktığımız ay içerisinde BM 80. Genel Kurulu gerçekleşti. BM’de bu yıl Filistin gündemi hiç olmadığı kadar etkili seslerle dünya gündemine getirildi. BM Zirvesini değerlendiren Şuay Nilhan Açıkalın, Trump-Erdoğan görüşmesi başta olmak üzere Erdoğan’ın kapsamlı diplomasisini detay notlarıyla aktardı. Kerem Alkin, yeni NATO konsepti üzerinden Türkiye’nin savunma sanayiinin küresel ölçekte bir güç odağı haline gelmesini mümkün kılacak faktörleri masaya yatırdı. Savunma sanayii alanında Ankara-Tokyo iş birliğini ele alan Mürsel Doğrul, karşılıklı faydayla sağlanacak stratejik bağı analiz etti. Ahmet Alemdar, bağımsızlık yolunda oyun kurucu olmanın adımlarından birini oluşturan Milli Konumlama Sistemi’ne dikkat çekti.

Polonya ve Estonya hava sahasına yönelik Rus İHA ihlalleri sonrasında, NATO’nun güvenlik tehdidine karşı hazırlıklarına ve saldırının tartışmaya açtığı farklı başlıklara Cansu Kunt ışık tuttu.

Amerikan siyasetindeki kimlik bölünmesinin ülkeyi götüreceği çıkmaz sokağı, Charlie Kirk suikastı üzerinden Hakan Çopur ele aldı. Bünyamin Bezci, Avrupa’nın popülist partileri serisinde bu sayıda Fransa’yı ele aldı. ABD-Venezuela restleşmesini yazan Sinan Doğan; sebepleri, hazırlıkları ve üçüncü ülkelerin etkilerini de dikkate alarak bir durum değerlendirmesi yaptı. Hindistan-Çin ilişkilerinin dünü, bugünü ve yarınına dair geniş bir çerçeve çizen Duygu Çağla Bayram, iki ülkenin birbirlerine ve ABD’ye gönderdikleri stratejik mesajları yorumladı.

Dünya gelişmeleri hızla akarken iç siyasette CHP savaşları ve davaları devam ediyor. CHP içerisindeki bitmek bilmez tartışmalara ve kavgalara Cengiz Alğan ayna tuttu. Türkiye’nin yeni açıklanan Orta Vadeli Program’a dair hedeflerini, politikalarını detaylarıyla Harun Türker Kara ele aldı.

Çağın değişim noktalarının en büyüğü olan tekno-dijital dünyanın yansımalarına bu sayımızda da geniş bir dosyayla yer verdik. Alp Cenk Arslan, ABD-İngiltere arasında kurulan teknoloji blokunun detaylı değerlendirmesini yaptı. Ülkelerin siber casusluk uğraşlarına değinen Fatih Sinan Esen, 21. yüzyılda tam bağımsızlığın dijital egemenlikle mümkün olabileceğini anlatırken; teknolojinin, güç siyasetinin yeni alanı haline geldiğini vurgulayan Gloria Shkurti Özdemir teknolojiyle yürütülen jeopolitik mesajların okumasını yaptı. Veri güvenliğinin hem bireysel hem kamusal önemine değinen Sefa Şengül ise WhatsApp örneği üzerinden dijital güvenliğin anahtarının kimde olduğunu sorguladı.

Etkisi büyüyerek devam eden “ayakları yere basmayan festival”, bu yıl da özellikle gençlerin zihinlerini beslemeye devam etti. Yerli ve milli hamlenin en büyük göstergelerinden birinin TEKNOFEST olduğunu ifade eden Hamit Emrah Beriş, yerli ve milli teknoloji sürecinin tarihsel seyrine ve umutların Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde nasıl yeşerdiğine yoğunlaştı. Türkiye’nin dijital egemenlik yolundaki en büyük adımları olan Milli Teknoloji Hamlesi ve TEKNOFEST’in çerçevesini ise Cenay Babaoğlu sundu.

Gelecek sayıda görüşmek üzere…

MUSTAFA CANER

GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ