Kosova’da Türkler ve Türkçe
* Şimdi bağımsız bir cumhuriyet olan Kosova, 1389-1912 yılları arasında tam 523 yıl Türklerin idaresinde kalmıştı. 1389’daki Birinci Kosova Savaşı, Osmanlı Türklerinin Balkanlardaki en önemli savaşlarından biriydi.
* Murat Hüdavendigâr’ın şehadeti pahasına kazanılan bu zaferden sonra Balkanların büyük bir kısmı kesin şekilde Türk toprağı hâline gelmişti.
* Birinci Murat’ın Priştine’deki kabri, 500 küsur yıllık Türk hâkimiyetinin mübarek bir timsali gibi bugün de o topraklarda bütün uhreviyeti ve haşmetiyle durmaktadır. 1912’deki meş’um Balkan Savaşı’ndan sonra birçok Balkan toprağı gibi Kosova da elimizden çıktı.
TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency
Türk dili, edebiyatı, Türk lehçe ve şiveleri konusunda eserleri bulunan ve Yeniçağ Gazetesi köşe yazarı Bilim insanı Prof. Dr. Ahmet B. ERCİLASUN, “Kosova’da Türkler ve Türkçe” başlıklı yazısında, Sırplarla Arnavutlar arasındaki kanlı savaşlardan sonra, 1999 yılında NATO’nun müdahalesiyle Kosova’nın, Birleşmiş Milletler yönetimine girdiğini ve 17 Şubat 2008 yılında da bağımsız bir ülke olduğunu dile getirdi.
Yaklaşık olarak 11.000 kilometrekarelik bir alana sahip olan Kosova’nın nüfusu 2011 sayımına göre 1.739.835 kişiden oluştuğunu ifade eden Prof. Dr. ERCİLASUN, “Nüfusun yüzde 93’e yakın kısmı (1.616.869 kişi) Arnavut’tur. Ülkede yüzde 1,58 oranında Boşnak (27.533 kişi), yüzde 1, 47 oranında Sırp (25.532 kişi), yüzde 1, 08 oranında Türk (18.738 kişi) bulunmaktadır. Nüfusun yüzde 95,61’i (1.663.412 kişi) Müslüman” olduğunun altını çizdi.
İpek, Mehmet Akif’in baba yurdu
Bilim insanı Prof. Dr. Ahmet B. ERCİLASUN, “Kosova’nın yedi vilayeti vardır: Priştine, Prizren, İpek, Mitroviça, Gilan, Yakova, Ferizovik. Priştine, ülkenin başkentidir. Prizren, Türklerin en yoğun olarak yaşadıkları vilayettir. Osmanlı döneminde en çok divan şairinin yetiştiği yerlerden biridir. Şehir bugün bile tipik bir Osmanlı şehri görünümündedir. İpek, Mehmet Akif’in baba yurdudur” dedi.
” 18 küsur binlik nüfuslarına bakarak Kosova’daki Türkleri önemsiz saymamalıdır” diyen Prof. Dr. ERCİLASUN, Orada çok canlı bir Türk varlığı bulunduğunu, Diliyle, edebiyatıyla, musikisiyle, görenek ve gelenekleriyle Türk kültürü Kosova’nın vazgeçilmez büyük bir unsur olduğuna dikkat çekti.
Prof. Dr. Ahmet B. ERCİLASUN, şunları söyledi:
“60 küsur yıldır Prizren’de faaliyet gösteren Doğru Yol Türk Kültür ve Sanat Derneği, bütün millî günleri kutlamakta, çocuklara Türk kültürünü öğreten kurslar açmakta, sık sık düzenlediği konserlerle Türk musikisinin büyüsünü ruhlara ve beyinlere sindirmektedir. Diyebilirim ki Kosova’daki her Türk öğretmen bu derneğin gönüllü çalışanıdır.
Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü de Kosova Türklüğünün önemli kurumlarından biridir. Bölüm 1988 yılından beri öğretim ve araştırma faaliyetlerini yürütmekte ve Türkoloji uzmanları yetiştirmektedir”.
[Dil profesörü Dr. Nimettullah Hafız]
Önemli kurumlardan birinin de 2000 yılında Nimetullah Hafız tarafından kurulan Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi’nin (BAL-TAM) olduğunu hatırlatan Prof. Dr. ERCİLASUN, “Dil profesörü Dr. Nimettullah Hafız ve Eski Türk Edebiyatı profesörü Dr. Tacida Hafız’ın gayretleriyle milletler arası bir bilim kuruluşu hâline gelen BAL-TAM, milletler arası sempozyumlar ve seminerler düzenlemekte ve BAL-TAM adlı ilmî bir dergi yayımlamaktadır”.
[Dr. Taner Güçlütürk]
Türkçe 2015 yılında yeniden resmî statü kazandı
“Ve nihayet önemli bir Kosovalı Türk’ten bahsedeceğim” diyen Prof. Dr. Ahmet B. ERCİLASUN, şöyle devam etti:
“Dr. Taner Güçlütürk. Kosova Cumhurbaşkanlığı Danışma Konseyi üyesi ve Resmî Diller Çalışma Grubu Başkanı. Yugoslavya döneminde Arnavutça ve Sırpça ile birlikte Kosova’nın resmî dillerinden biri olan Türkçe, Birleşmiş Milletler yönetimi sırasında resmiyetten kaldırılmış, 2006 yılındaki bir yasa ile de Türkçenin kullanımı belediyelerin insafına terk edilmişti. Bunun sonunda da 2012 yılında Türkçenin resmî kullanımı neredeyse tamamen ortadan kalkmıştı. Güçlütürk’ün ısrarlı ve sürekli çalışmaları sayesinde Türkçe 2015 yılında yeniden resmî statü kazandı”.
Şu anda Türkçe Prizren’de resmî dil; Mitroviça, Vıçıtırın, Gilan ve Priştine belediyelerinde “resmî kullanımdaki dil” statüsüne sahiptir. Elbette bu neticede, Dr. Taner Güçlütürk ile birlikte Kosova’daki aydınların, şair ve yazarların da önemli rolü bulunmaktadır.
Türk olmak bir şereftir
Yazar Bilim insanı Prof. Dr. Ahmet B. ERCİLASUN, “Kosova’da Türkler ve Türkçe” başlıklı yazısını şu sözlerle noktaladı:
“Türk olmak kolay değildir. Hele Kosova’da, Kırım’da, Irak’ta, Suriye’de, Doğu Türkistan’da Türk olmak hiç kolay değildir. Ancak her Türk toprağında bu milletin asil ve şerefli evlatları vardır. Ve onlar biliyorlar ki Türk olmak bir şereftir”.