Gazeteci Özlem BAY’ın Haber Ajandası: Türkiye kuraklık kıskacında!

* Gazeteci Özlem BAY’ın Haber Ajandasında bu hafta “Türkiye kuraklık kıskacında!” başlıklı yazısı yer alıyor…

* Haberin detayı!…

TÜHA /TÜRKUAZ İnternational News Agency

İSTANBUL, 21 EKİM 2025

Türkiye, son yıllarda giderek derinleşen bir kuraklık döngüsüne de sürükleniyor. İklim bilimci Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş’in değerlendirmelerine göre, ülkenin üçte ikisinden fazlası halihazırda yıllık su açığıyla karşı karşıya.

İklim değişikliğinin etkisiyle bu oran önümüzdeki 20–25 yıl içinde yüzde 80’e ulaşabilir. Bu tablo yalnızca ekolojik değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal bir kriz anlamına geliyor.

Akdeniz ikliminin egemen olduğu Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’nun büyük bölümü, Türkiye’de kuraklıktan en fazla etkilenen alanlar arasında. Güney Marmara ve Doğu Anadolu’nun güney kesimleri de bu riskli kuşağa dahil. Kuraklık olasılığı açısından en kırılgan bölgeler ise Güneydoğu Anadolu, Akdeniz kıyıları ve Batı Anadolu.

Bugün için kuraklık riskinin en düşük olduğu alanların ise Karadeniz Bölgesi, Kuzeydoğu Anadolu (Erzurum, Kars, Ardahan) ve yüksek dağlık bölgeler olduğunu belirten Türkeş, ancak bu bölgelerin de gelecekte yazları kurak Akdeniz ikliminin ve yarı kurak step ikliminin etkisi altına gireceğini, dolayısıyla ‘görece güvenli’ alanların da tehdit altında olduğunu vurguluyor.

ÜLKENİN NEREDEYSE TAMAMINDA ETKİLİ

Türkiye’nin mevcut hidroklimatolojik koşullarının, ülke topraklarının yaklaşık yüzde 65’inin yarı kurak veya giderek kuraklaşan bir yapıya sahip olduğunu gösterdiğinin altını çizen Türkeş, “Bu durum, tarım topraklarında sertleşme, verim kaybı ve yeraltı sularının hızla çekilmesiyle kendini hissettiriyor. Konya Ovası’nda görülen obrukların artışı da bu tabloyu teyit ediyor” diyor.

Türkeş, 1 Ekim 2025’te başlayan yeni su yılında Türkiye’nin büyük bölümünün uzun süreli tarımsal ve hidrolojik kuraklık koşullarında olacağını öngörüyor ve Karadeniz’in bir kısmının, Kuzeydoğu Anadolu ve yüksek yaylalar dışında ülkenin neredeyse tamamının kuraklıktan doğrudan etkileneceğine dikkat çekiyor.

GIDA FİYATLARINI YÜKSELTECEK

Kuraklık, tarımda en somut etkisini gösteriyor. 2024–25 döneminde hem tahılda hem de meyvelerde ciddi rekolte kayıpları yaşandı. Meyve fiyatları sert yükselirken incir, kayısı, kiraz gibi ürünler adeta ‘lüks tüketime’ dönüştü. Türkeş, kuraklığın üçüncü yılına girilmesiyle gıda fiyatlarının 2025–2026 döneminde daha da artacağı uyarısında bulunuyor. “Bu durum gıda enflasyonunu tetikleyecek ve özellikle dar gelirli grupları ağır biçimde etkileyecek. Türkiye halen dinamik bir kuraklık yönetim sistemine sahip değil. Suyun olmadığı bölgelerde yüksek su tüketen ürünlerin ekilmesi sürdürülemez. Silajlık mısır, yonca gibi çok su isteyen yem bitkilerinin salma sulama yöntemleriyle ekilmesi, hem yeraltı sularını tüketiyor hem de krizi derinleştiriyor.

Çözüm, kuraklığa dayanıklı çeşitlere yönelmek ve stratejik ürün planlamasıyla gıda güvenliğini sağlamak” diye anlatan Türkeş, kuraklığın yalnızca tarımsal üretimi değil, enerji, sanayi ve turizmi de etkilediğini belirtiyor.

Barajlarda azalan su, enerji üretim maliyetlerini artırırken; yaz turizmi bölgelerinde su kıtlığı ciddi sorunlara yol açıyor. İstanbul gibi büyük kentler içinse içme suyu tedariki, kritik bir risk alanı haline geliyor. Türkeş’e göre, eğer bütüncül bir kuraklık ve su yönetimi politikası hayata geçirilmezse, su kıtlığı sadece ekonomik dengeleri değil, toplumsal huzuru da tehdit edecek.

***

Yazar hakkında

ÖZLEM BAY 
Gazi Üniversitesi Gazetecilik Bölümü’nde okuduğu yıllarda Anadolu Ajansı İç Haberler Bölümü’nde muhabirliğe adım attı. Mezun olduktan sonra 2000-2006 yılları arasında Milliyet Gazetesi’nde görev yaptı. Gazetenin ekler bölümünde başlayan muhabirlik yolculuğu, ekonomi servisinde devam etti. İş dünyası, KOBİ’ler ve insan kaynakları konularında uzmanlaştı. 2006 yılından bu yana Ekonomist Dergisi’nde editör olarak çalışıyor. Dergide; “Pazarlama” köşesinin yanı sıra enerji, ilaç, sağlık, tarım, savunma sanayii sektörlerine yönelik haberleri de yayımlanan Bay ayrıca, Start Up dergisinde girişimcilik ekosistemi, CEO Life dergisinde ise iş dünyasının lifestyle tarafını yansıtan haberler de yazıyor. Biyografi okumak, seyahat etmek, resim yapmak, doğal taş ve kuru yaprak boyamak hobileri arasında yer alıyor. İki kız çocuğu annesi olan Bay’ın, büyük kızı Zeynep’in resimlediği 20 masaldan oluşan ‘İçimdeki Çocuktan Masallar’ adında bir çocuk kitabı var. 2022 Kasım’da ‘Gözyaşların Ne Renk?’ isimli romanı, Mayıs 2023’te ise girişimci öykülerinden oluşan iş kitabı ‘Başaranlar Kulübü’ okuyucularla buluştu.
Yaratıcı yazarlık konusunda çalışmaları olan Bay’ın, yeni nesil liderleri  konuk ettiği ‘Yazı Tura’ adından bir Youtube kanalı da bulunuyor.
Konfüçyüs’un “Sevdiğiniz işi yaparsanız, bir gün bile çalışmış sayılmazsınız” sözüne katılıyor. Hayatının geri kalan kısmını sevdiği işi yaparak ve farklı konularda yazarak
geçirmeyi planlıyor.
obay@ekonomist.com.tr