Corona Kısıtlamaları Dünya Genelinde Açlığı Arttırıyor

TÜHA HABER / Corona virüsü salgını ve salgının yayılmasını önlemek için uygulanan kısıtlamalar, dünya genelinde zaten açlık çeken toplulukları daha da zor durumda bırakıyor. Çiftliklerin piyasalardan kopması ve köylerin gıda ve tıbbi yardım kaynaklarından tecrit edilmesi, açlık ve yoksulluk çeken kesimlerin durumunu daha da kötüleştiriyor. Birleşmiş Milletler’in (BM) Associated Press (AP) haber ajansıyla paylaştığı verilere göre virüsle bağlantılı açlık vakaları, salgının ilk yılında 10 bin daha fazla çocuğun hayatını kaybetmesine neden olacak.

BM’ye göre ayrıca salgın ve alınan önlemler, her ay 550 çocuğun daha yetersiz beslenme nedeniyle aşırı derecede zayıflamasına neden oluyor. Yetersiz beslenme nedeniyle aşırı zayıflamış çocukların sayısı geçen yıl 47 milyonken bir yılda buna 6 milyon 700 bin çocuk daha eklendi. Aşırı zayıflama ve büyümenin olumsuz etkileri çocuklar üzerinde fiziksel olduğu kadar zihinsel hasar da bırakıyor.

Örneğin Batı Afrika ülkesi Burkina Faso’da her beş küçük çocuktan biri kronik yetersiz beslenme yaşıyor. Gıda fiyatlarının tavan yaptığı ülkenin 20 milyonluk nüfusu içinde 12 milyon kişi yeterli gıda bulamıyor.

Zaten büyüyen bir gıda kriziyle karşı karşıya olan ülkede aileleri çiftliklerinden zorla koparan militanların şiddetin dozunu giderek yükseltmesi durumu olumsuz etkiliyor. Hükümet Corona virüsü nedeniyle pazarları kapattı, ulaşımı durdurdu ve halkın hareketini kısıtladı. Bu da gıda alım satımının aksamasına neden oldu.

Doktorlara ve yardım çalışanlarına göre Burkina Faso’da gelecek Ekim ayına kadar geçen dört ayda yetersiz beslenmeden kaynaklı ölümlerin sayısı rutin olarak artsa da bu yıl durumun eskisinden çok daha kötü olması bekleniyor. Dünya Gıda Programı’nın haritasında Burkina Faso’nun neredeyse tamamı kıtlığın en kötü olduğu ‘‘kırmızı bölge’’ olarak işaretlenmiş durumda.

Çeşitli çalışmalara göre Latin Amerika’dan Güney Asya’ya ve Afrika’da Sahra Çölü’nün güneyindeki ülkelere kadar eskisinden çok daha fazla aile, gelecekte gıda yetersizliğiyle karşılaşacak. Pazartesi günü Lancet dergisinde yayınlanan araştırma, Corona virüsünün etkili olduğu ilk bir yılda 128 bin çocuğun daha hayatını kaybedeceğini gösteriyor.

‘‘Salgın büyük çapta küresel kıtlığa neden olacak’’

Dünya Gıda Programı’nın başkanı David Beasley, Nisan ayında, Corona virüsü ekonomisinin çok büyük çapta ve küresel düzeyde kıtlıklara neden olacağını bildirdi. Başka kriterlerle birlikte bir halkın yüzde 30’u açlıkla karşı karşıya kaldığında bölgedeki gıda durumu için ‘‘kıtlık’’ tanımlaması yapılıyor.

Dünya Gıda Programı, Şubat ayında, Venezuela’da her üç kişiden birinin açlık yaşadığını, birçok kişinin maaşının enflasyon yüzünden değersiz hale geldiğini ve milyonlarca kişinin de yurtdışına kaçtığını bildirdi.

Venezuela’nın Maracaibo kentinde yetersiz beslenen çocuklara yardım eden kurumun çalışanlarından Annelise Mirabal, son günlerde hastaların çoğunun Peru, Ekvador ya da Kolombiya gibi ülkelerden geri dönen ve uzun yol kat eden göçmenlerin çocukları olduğunu belirtti ve bu ailelerin salgın sırasında işsiz kalarak gıda satın alamaz duruma geldiklerini ekledi.

Veneuzela’nın sınır eyaleti Tachira’da bir hastanede çalışan Doktor Francisco Nieto, hastaneye her gün beslenme yetersizliği çeken çocukların kaldırıldığını söyledi ve ‘‘Bu durumdaki çocukları Venezuela’da uzun süredir görmüyorduk’’ dedi.

‘‘Venezuela’da karantina kısıtlamaları yardımları engelliyor’’

Nieto, yardım gruplarının bu topluluklara destek vermek için çalıştığını, ancak bu çalışmaların da Corona virüsü karantinaları nedeniyle kısıtlandığını bildirdi. Tachira eyaletinde hastaneden taburcu edilen çocukların kalması için kurulan bir ev de artık işlev göremez durumda. Bu nedenle hastaneden çıkan çocuklar yine yoksulluk çeken ailelerinin yanına gönderiliyor.

Dünya genelinde çocuk ölümlerindeki artışın, küresel düzeydeki ilerlemeyi onlarca yıl sonra ilk kez tersine çevirmesi bekleniyor. 1980’den bu yana 5 yaşın altındaki çocukların ölüm oranında istikrarlı düşüş görülüyordu. UNICEF’e göre son olarak 2018 yılında 5 yaşın altında hayatını kaybeden çocuk sayısı 5 milyon 300 bin civarıydı. Bu ölümlerin yüzde 45’i yetersiz beslenmeden kaynaklanıyor.

Dört yardım kuruluşundan kısıtlamaların kaldırılması çağrısı

Dört uluslararası kurum; Dünya Sağlık Örgütü (WHO), UNICEF, Dünya Gıda Programı ve Gıda ve Tarım Örgütü, açlıkla mücadele için acilen en az 2,4 milyar dolar ayrılması çağrısında bulundu. Bu kurumlara göre paradan daha da önemlisi, kısıtlamaların bir an önce kaldırılarak hareket serbestisinin sağlanması ve böylece ailelerin tedavi görebilmesinin önünün açılması öncelik taşıyor.

UNICEF’in gıda programı başkanı, ‘‘Okulları kapatarak, öncelikli sağlık hizmetlerinin aksamasına neden olarak, gıda programlarını işlemez hale getirerek onlara bir taraftan da zarar veriyoruz’’ diye konuştu.

Afganistan’da da hareket serbestisinin kısıtlanması, birçok ailenin yetersiz beslenen çocuklarını gıda için hastaneye getirmeye en çok ihtiyaç duydukları dönemde buna engel oluyor.

‘‘Afganistan’da aileler çocuklarını hastaneye götüremiyor’’

Başkent Kabil’deki İndira Gandi hastanesi uzman doktorlarından Nematullah Amiri, hastaneye yetersiz beslenme nedeniyle gelen çocuk sayısının geçen yıl şimdikinin 10 katı olduğunu söyledi. Doktor Amiri, hem Kabil’e diğer vilayetlerden ulaşımın durduğunu hem de halkın Corona virüsü nedeniyle korktuğunu ekledi.

Afganistan, dünyada açlık sorununun en yoğun olduğu kırmızı bölgelerden biri olarak değerlendiriliyor. UNICEF’e göre ülkede 690 bin olan yetersiz beslenmiş çocuk sayısı Ocak ayında yüzde 13 artarak 780 bine çıktı.Gıda fiyatları yüzde 15’ten fazla arttı. Johns Hopkins Üniversitesi’nin çalışmasına göre bu durum, ülkedeki 5 yaş altındaki çocuklardan 13 bininin daha hayatını kaybedebileceğini ortaya koyuyor.

Düşünce kuruluşu Chatham House tarafından hazırlanan bir rapora göre Afganistan’da her 10 çocuktan dördü, gelişim geriliği yaşıyor. Çocukların büyüme ve gelişiminin geri kalması, ailelerin ucuza beslendiği ya da tahıl ve patatesten başka gıda bulamadığı durumlarda yaşanıyor.

‘‘Yemen’de yardım kuruluşlarının faaliyetleri aksıyor’’

Yemen’de maaşların yetersiz kalması ve fiyatların fırlamasının yanı sıra hareket serbestisinin engellenmesi, yardımların dağıtılmasını önlüyor.Arap dünyasının en yoksul ülkesi olan Yemen’de tarım üretiminin ve insani yardım kurumlarının desteğinin azalması, insani krizi daha da kötü hale getiriyor.

Uydu verilerini araştıran ve ihtiyaç halindeki bölgeleri tespit etmeye çalışan Kıtlık Erken Uyarı Sistemi Ağı’na göre Yemen, şu anda kıtlığın eşiğinde. UNICEF’in yayınladığı bir rapor, ülkede kötü beslenen çocuk sayısının yıl sonuna kadar yüzde 20 artarak 2 milyon 400 bine çıkabileceğini gösteriyor.

Açlıktan en çok etkilenen yerlerden bir diğeri ise Afrika’da Sahra Çölü’nün güneyindeki ülkeler. Sudan’da 9 milyon 600 bin kişi akut gıda yetersizliği içinde, bir sonraki öğünü ne zaman bulacaklarını bilmeden yaşıyor. Gıda yetersizliği, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65 artmış durumda.

Sudan’ın vilayetlerinde uygulanan karantina önlemleri milyonlarca kişinin işlerini kaybetmesine ve gelirlerini kaybetmesine neden oldu. Küresel ekonomik gerileme, tedarik zincirlerini durma noktasına getirdi. Toplu taşımaya uygulanan kısıtlamalarsa tarımsal üretimin aksamasına neden oldu. Enflasyon yüzde 136’yı bulurken temel ürünlerin fiyatları üç kattan fazla arttı.

‘‘Sudan’da açlıktan en çok etkilenenler göçmen kamplarında kalanlar’’

İç göç nedeniyle yaşadıkları yerleri terk edenlerin kaldığı Kalma kampının başkanı İbrahim Yusuf, ‘‘Durumumuz hiçbir zaman kolay değildi ancak şimdi açlık çekiyoruz, çimen ve ot yiyoruz, yalnızca toprakta yetişen bitkilerle besleniyoruz’’ dedi.

Sudan ekonomisi salgından çok öncesinde petrol zengini güneyin 2011’de ayrılmasından beri kötü durumda. Ömer El Beşir yönetiminde onlarca yıl boyunca ekonominin kötü idare edilmesi gıda fiyatlarının hızla artmasına neden oldu. Şimdiyse iktidardaki geçiş hükümeti çöken ekonomiyi ayakta tutmaya çalışıyor.

Sudan’da doğal afetler de zararı arttırıyor

Doğal afetler de durumu kötüleştiriyor. Ülkenin tahıl üretimi, geçen yıl böcek sorunu ve mevsimsel seller yüzünden yüzde 57 azaldı.Kitleler halinde gelen çöl çekirgeleri şimdiden Sudan’ın üç vilayetindeki tarım alanlarını kuşattı. Bunun da çiftçilerin kaybını arttırmasından endişe ediliyor.

İç göçten etkilenenler, ülkenin en yoksul kesimini oluşturuyor. Bu kişiler günde bir öğünlük gıdayı bile zor buluyor.

Dünya Bankası, krizle mücadele etmek için 1,9 milyar dolar nakit yardımı Sudan’ın yardıma en muhtaç ailelerine ulaştırmaya çalışıyor. Ancak Sudan’ın uzun süredir ihmal edilen bölgelerinin sakinleri, yetkililerin yoksulluk ve açlığa çare bulabileceğinden ümitsiz.

[TÜHA Haber Ajansı, 31 Temmuz 2020]