BM raporu Gazze Şehri’nde kıtlık olduğunu teyit etti

59 sayfalık raporda kıtlığın “tamamen” insan eylemleri sonucu ortaya çıktığı kaydedildi ve “geri döndürülebilir” olduğu belirtildi.

Raporda, “Tartışma ve tereddüt zamanı geçti, şu an açlık yaşanıyor ve hızla yayılıyor” denildi.

Raporda, yetersiz beslenmenin Haziran 2026’ya kadar “beş yaşın altındaki 132 bin çocuğun hayatını tehdit ettiği” tahmin edildi.

Bu tahmin çocukların akut yetersiz beslenme sorunuyla karşı karşıya kalacağı değerlendirmesi üzerine yapıldı.

İsrail reddetti: ‘Hamas’ın yanlış verilerine dayanıyor’

İsrail’den raporu, “özellikle de Gazze Şehri’nde kıtlık yaşandığı iddiasını” reddettikleri açıklaması geldi.

Yardımdan sorumlu askeri kuruluş tarafından yapılan açıklamada, “Rapor bir terör örgütü olan Hamas’ın sağladığı yanlış, kısmi ve taraflı verilere ve yüzeysel bilgilere dayanıyor” denildi.

Raporda, “Gazze’de süregelen geniş çaplı insani çabaların görmezden gelindiği” savunuldu.

Kıtlık nedir ve ne zaman ilan edilir?

IPC bir halkın mali açıdan karşılanabilir ve besleyici gıdaya erişimde yaşadığı zorlukları tanımlamak için kullanılan küresel bir standart.

En kötü durumu ifade eden Aşama 5 için aşağıdaki kriterlerin karşılanması gerekiyor:

Kuruluş bir önceki raporunda binlerce çocuğun yetersiz beslendiğini ve en küçük yaştakiler arasında açlık bağlantılı ölümlerin arttığını vurgulamıştı.

IPC ayrıca, Gazze’ye havadan gıda yardımının “insani faciayı” önlemeye yeterli olmayacağını kaydetmişti.

IPC’nin kıtlık ilan etme yetkisi yok. Kıtlık ilanı genelde BM tarafından yapılıyor. Bazen de ilgili ülkenin hükümeti ve insani yardım kuruluşlarıyla birlikte.

Açlık sırasında insan bedenine ne oluyor?

Açlık uzun bir süre gıda alınmaması üzerine ortaya çıkıyor ve en temel görevlerini yerine getirmeye yetecek kalori alınmadığı anlamına geliyor.

Vücut genelde gıdayı glikoza çeviriyor. Fakat gıda alınmadığında, kan akışına glikoz gönderebilmek için karaciğer ve kaslardaki glikojeni tüketmeye başlıyor.

Bu kaynaklar da tükendiğinde de vücut yeterli enerji üretmek için depolanmış yağı ve en nihayetinde de kas kütlesini kullanıyor.

Açlık, akciğerlerin, midenin ve üreme organlarının küçülmesine neden olabiliyor ve beyni de etkileyip halüsinasyonlara, depresyona ve kaygı bozukluğuna yol açıyor.

Bazı insanlar doğrudan açlıktan ölürken akut yetersiz beslenme yaşayanlar, bağışıklık sisteminin aldığı hasar yüzünden, sıklıkla solunum ve sindirim sistemi enfeksiyonlarından hayatını kaybediyor.

Ayrıca açlık, her insanı farklı etkileyebiliyor.

Glasgow Üniversitesi’nden beslenme uzmanı Profesör Charlotte Wright “Birden ağır derecede yetersiz beslenme yaşıyor hale gelmezsiniz. Bu çocuklar daha önce kızamık, ishal ya da benzer bir hastalık geçirmiş olabilirler” diyor.

“Daha önce sağlıklı olan ve şimdi açlık çekmeye başlayan çocukların hala varsa yemek yiyebilecek ve sindirebilecek enerjileri var. Diğerleri ise yitip, gidecek.”

Yetersiz beslenme bebekleri ve çocukları nasıl etkiliyor?

Çocukluk sırasında gıda sıkıntısı yaşamanın tüm yaşama yansıyan etkileri olabiliyor. Bunlara bilişsel gelişmenin engellenmesi ve bodurluk da dahil.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bodurluğu çocukların kötü beslenme, tekrarlanan enfeksiyonlar ve yetersiz psikososyal uyarılma nedeniyle engellenen büyüme ve gelişme olarak tanımlıyor. Sıklıkla bu çocuklar yaşlarından beklenenden daha kısa boylu oluyor.

WHO ayrıca, yetersiz beslenen kadınların da büyük ihtimalle yetersiz beslenmiş bebekler dünyaya getireceğini söylüyor.

BM çocuklalara yardım kuruluşu UNICEF de gebelik döneminde yetersiz beslenmenin anemi, pre-eklampsi, kanama ve anne ölümlerine yol açabileceğini belirtiyor.

Ayrıca ölü doğum, düşük kilolu doğum, aşırı zayıflık ve çocuklarda gelişmenin gecikmesine de neden olabiliyor.

Yetersiz beslenen anneler ayrıca, bebekleri için yeterli derecede besleyici anne sütü üretemiyor.

Sınır Tanımayan Doktorlar örgütünden, yetersiz beslenen çocukların tedavisi konusunda uzman Dr. Nuradeen Alibaba, etkinin ömür boyu sürebileceğini söylüyor:

“Bodurluk geri çevirilemiyor. Yani yetersiz beslendikleri dönem geride kalmış olsa bile kısa boylu kalıyorlar ve bu büyük bir dezavantaja yol açıyor. Sıklıkla kalıcı öğrenme zorlukları da yaşanıyor ama okula başlayana dek açıkça görülemeyebiliyor.

“Yetersiz beslenme aynı zamanda bağışıklık sistemini baskılıyor ve enfeksiyonlara çok açık hale geliyorlar.

“Çok insanın tam anlamıyla anlamadığı bir şey de, kız çocuklarında ileride kısırlığa yol açabilecek bir yetersiz beslenme seviyesinin bulunması. Bu kadınlar doğum yapabilseler de, büyük olasılıkla prematüre bebekler dünyaya getirecek.”

Bir başka olası komplikasyon da kemik erimesi:

“Kırılgan kemikler yaşamın ilerleyen safhalarında o kadar kırılgan hale getirebilir ki, vücut ağırlıklarını yeterli oranda taşıyamayabilirler. Yani küçük bir olay bile kemiklerde kırığa ve çatlağa yol açabilir.”

Yetersiz beslenme nasıl tedavi edilir?

Profesör Wright “Bu krize çözüm için iki yaklaşıma ihtiyaç var. Hem Gazze’ye daha çok gıda girmesi, hem de tedavi amaçlı ve daha pahalı tedaviye yönelik gıdanın girişi” diyor:

“Gıda acilen çocuklara ve annelerine yönlendirilmeli.

“Emzirme küçük bebekler için en güvenli hijyenik yöntem. Fakat bebeğini emzirebilmesi için anneleri de doyurmalısınız. Bu da gerçekten büyük bir zorluk. Gıdanın erkekler yerine onlara ulaşması gerek.

“Çocuklara ve kadınlara öncelik verilmesi gerek ve üstelik o kadar büyük bir şeye de ihtiyaç duymuyorlar.”

BBC Arapça Sağlık Muhabiri Dr. Smitha Mundasad

Aynı zamanda bir tıp doktoru olan BBC Arapça Sağlık Muhabiri Smitha Mundasad yetersiz beslenmenin bir dizi yıkıcı etkiye yol açabileceğini söylüyor. Özellikle de çocuklar için. Üstelik tedavisi de basit değil.

İnsanların arık bir şey yutamadığı ağır vakalarda bir hastanedeki özel formüllü mamaların kullanılması ve enfeksiyonlara ve diğer potansiyel hastalıklara karşı başka tedaviler görmeleri gerektiğini söylüyor:

“Bazı vakalarda, birini çok çabuk ya da yanlış bir gıdayla doyurmak tehlikeli olabilir.

“Yani yanıt sadece gıda alınması değil, doğru gıdanın alınması ve bunu destekleyecek bir sağlık sistemi bulunması.”