TÜHA HABER / Almanya’da başkent Berlin’de yapılan halk oylamasında Berlinlilerin yüzde 56,4’ü dev emlak şirketlerinin kamulaştırılmasından yana oy kullandı. Bu talebin yerine getirilme imkanı ise tartışmalı.
(TÜHA) Türkuaz Uluslararası Haber Ajansı Avrupa Temsilcisi Tuba Nur TÜRKELİ’nin (DW)’ye dayandırdığı haberine göre, Almanya’da 26 Eylül’de meclis seçimleriyle paralel olarak Berlinliler barınma sorunuyla ilgili halk oylaması için sandık başına gitti.
Berlinlilerin yüzde 56,4’ü kentte giderek yayılan dev emlak şirketlerinin kamulaştırılması yönünde oy kullandı. Ret oyu ise yüzde 39’da kaldı.
Oylamaya sunulan karar metninde Berlin Senatosu, “mülklerin kamu malına dönüştürülmesi için gerekli tüm önlemleri almaya ve bu yönde bir yasa hazırlamaya” çağrıldı. Referandumda somut bir yasa tasarısı oylamaya sunulmadığı için halk oylaması sonucunun siyaset açısından bağlayıcılığı bulunmuyor. Ancak buna rağmen yeni Senato ve meclisin oylama sonucunu dikkate alması gerekiyor.
Almanya’da bu türde düzenlenen ilk halk oylamasında konu, Berlin’de 3 binden fazla konuta sahip olan ve “kâr amacı güden” şirketlerin kamulaştırılmasıydı. Berlin’de bu durumda 240 bin dairenin bulunduğu, bunun da kentteki toplam kiralık dairelerin yüzde 15’ini oluşturduğu belirtiliyor.
Berlin’de son yıllarda kiralardaki hızlı artış nedeniyle kentin pek çok bölgesinde normal gelirli vatandaşlar bile ev bulmakta sıkıntı yaşıyor.
Kamulaştırma taleplerine öncülük eden girişimin sözcülerinden Kalle Kunkel, koalisyon hükümetinin kurulma sürecini yakından takip edeceklerini belirterek “Oyalama ve engelleme taktiklerini kabul etmeyeceğiz. Tüm oyunları biliyoruz. Emlak şirketlerinin kamulaştırması hayata geçirilene kadar durmayacağız” açıklamasını yaptı.
Girişim, kamulaştırma yoluyla kira artışlarının durdurulmasını ve uzun vadede kiralarda istikrar sağlanmasını hedefliyor. Kamulaştırma talebi, Alman Anayasasının 15’inci maddesine dayanıyor. Bu maddede “Toprak ve arazi, doğal kaynaklar ve üretim araçları, kamulaştırma amacıyla, tazminatın biçim ve ölçüsünü belirleyen bir yasayla, kolektif mülkiyet veya kamu ekonomisinin diğer şekillerine dönüştürülebilir” ibaresi yer alıyor.
Berlin Senatosunun bu tür bir yasa çıkarıp çıkaramayacağı ise henüz bilinmiyor. İş dünyası gibi SPD, CDU, AfD ve FDP kamulaştırmaya karşı çıkıyor. Sol Parti kamulaştırmaya tam destek verirken Yeşiller buna “son çare” olarak başvurulmasından yana.
Senato tahminlerine göre böyle bir adımın atılması durumunda emlak şirketlerine 29 ila 36 milyar euro civarında tazminat ödenmesi gerekecek. Kamulaştırma girişimi ise bu miktarın 7,3 milyar ile 13,7 milyar euro arasında olacağını tahmin ediyor ve tazminat miktarının para olarak değil, 40 yıl zarfında kira gelirlerinden ödenmesini savunuyor.
Karar ne olursa olsun konunun Anayasa Mahkemesine gitmesine kesin gözüyle bakılıyor. Berlin hükümetinin kiralara üst sınır getirilmesini öngören düzenlemesi Nisan ayında Anayasa Mahkemesinden dönmüştü.
[TÜHA Haber Ajansı, 28 Eylül 2021]
