Bağımlılığı olan çocuğa destek!

* Bağımlılığı olan çocuğa destek!

* İşte detayı!…

UHA / İnternational News Agency

Gazeteci-Yazar* Mustafa SALMAN

KOCAELİ, 28 EKİM 2025

BAĞIMLILIK

Bağımlılık beyinde bir çok nörokimyasal, nörofizyolojik değişimlere neden olan ciddi bir hastalıktır. Bağımlılık kişilik ve davranış boyutu olmak üzere iki şekilde seyir gösterir.

Bağımlılığın kişilik boyutunda kişi bağımlılık geliştirdiği herhangi bir şeye bağlıdır ve onsuz yaşayamayacağını düşünür. Davranış boyutu ise belirli bir davranış tipine belirli bir eyleme karşı bağımlı olma o davranışı sürekli yapmak isteme ve gittikçe daha fazla bağımlılık gösterme şeklindedir.

MADDE KULLANIMI

Madde kullanımı ve bağımlılığı kişinin kullandığı madde üzerinde kontrolünü kaybedip kullandığı maddeden bağımsız olarak yaşamını sürdürememesi durumudur.

Kişinin hayatında madde kullanımının ortaya çıkmasına neden olabilecek bir takım risk faktörlerinin olmasının yanında madde kullanımına karşı koruyucu olabilecek faktörler bulunmaktadır.

MADDE KULLANIMINA NEDEN OLABİLECEK RİSK FAKTÖRLERİ

Ruhsal sorunları ya da bağımlılığı olan ebeveynin bulunduğu kaotik aileler,

Doğru olmayan yetiştirme yolları,

Ebeveyn-çocuk arasında bağlanma ve ilgi eksikliği,

Sınıfta aşırı utangaçlık ya da şiddet içeren davranışlar,

Okul başarısında düşüş,

Sosyal becerilerin zayıf olması,

Sapkın davranışlar sergileyen arkadaşlarla “takılma”,

Okul, iş, aile ortamlarında uyuşturucu kullanımının onaylanması

MADDE KULLANIMINA KARŞI KORUYUCU OLABİLCEK FAKTÖRLER

Güçlü ve pozitif aile bağları,
 Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşlarından ve neler yaptıklarından haberdar olması,

 Aile içi kuralların açık olması ve herkesin bunlara uyması,

 Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili olmaları,

 Okulda başarılı olma; okul, kulüpler gibi kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ,

 Uyuşturucu kullanımı ile ilgili doğru bilgilenme

ÇOCUKLARDA MADDE KULLANIMI NEDENLERİ

Büyümenin bir sembolü olarak görülmesi

Reklam ve filmlerin özendirici etkisi

Kız çocuklarında erkeksi olma hevesi

Meydan okuma tarzı

Arkadaş grubuna ayak uydurma çabası

ÇOCUKLARDA MADDE KULLANIMI NEDENLERİ

Yapılan araştırmalara göre madde kullanmaya başlama nedenleri
şunlardır (Birden fazla seçenek işaretlenmiştir).

 Merak % 29.4

 Sorunlara çözüm aramak % 27.1 ve/veya sorunlardan kaçmak % 26.0

 Eğlenmek % 25.9

 Beğeni toplamak % 24.3

 Arkadaş baskısı % 23.3

 Bir gruba ait olmak

 Farklı görünme isteği

MADDE KULLANIMINDA OLASI BELİRTİLER

*Anormal derecede uyku ve uyuşukluk hali

*Ani ruhsal değişiklikler

*Konsantrasyon eksikliği, hafıza kaybı, baygınlık, halisünasyonlar

*Okul, iş, eski arkadaşlara ve hobilere ilgi eksikliği

* Okul başarısında düşüş

*Geç saatlere kadar uyanık kalma

*Faaliyetler ve nerede olduğu hakkında gizlilik

MADDE KULLANIMINDA OLASI BELİRTİLER

– Yalan söyleme ve hırsızlık

-Yeni ve tuhaf arkadaşlar

-Son moda ve sıra dışı kıyafetlere düşkünlük

-Elbiselerde ya da vücutta alışılmadık kokular, lekeler ve işaretler

-Alışılmadık tozlar, kapsüller, tabletler, enjektörler, iğne tarzı şeyler ya da yakılmış boya incelticiler, tırnak cilaları

-Borç para almada artış ya da sık sık harçlık isteme

-Arkadaşlarla sohbette şifreli ve gizli konuşmalarda artış

MADDE KULLANIMI OLAN ÇOCUĞA DESTEK

1. Madde bağımlılığı olduğu düşünülen öğrenci ile görüşme yapılır.

2. Öğrenci hakkında ayrıntılı bilgi ve destek almak amacıyla aile görüşmesi yapılır.

3. Öğrencinin okul içinde etiketlenmemesi için gerekli önlemler alınır.

4. Madde etkisi altında olduğu düşünülen öğrenci sağlık kuruluşuna yönlendirilir.

5. Madde bağımlılığı konusunda öğrencilerin gelişim dönemleri göz önüne alınarak bilgilendirme çalışmaları yapılır.

6. Madde bağımlılığı belirtileri konusunda aile, öğretmen ve okul yönetimi bilgilendirilir.

7. Okul içerisinde aile, öğretmen, okul yönetimi işbirliğinde koruyucu ve önleyici rehberlik hizmetleri gerçekleştirilir

MADDE ETKİSİNDE OLAN ÖĞRENCİYLE İLETİŞİME GEÇERKEN

• Açık, samimi ve inandırıcı olun, öğüt vermeyin.
• Genellemeler yapmaktan kaçının.
• Korkularınıza dayanarak konuşmayın.
• Onu etiketlemekten kaçının, çünkü “kullanıcı olarak” etiketlenen
kişiye yaklaşmak çok zordur.
• Önyargılarınızın farkına varın (“Bunlar iflah olmaz”), böylece yanlış
iletişim kurma olasılığını azaltırsınız.
• Kendinizi onun yerine koymayı deneyerek onun düşünce, yaşantı ve
korkularını anlamaya çalışın.
• Uzman yardımı alması için samimi bir yaklaşımla onu ikna edin.