TÜHA HABER / Yeni bir ankete göre Amerikalılar’ın neredeyse tamamı, dezenformasyonun hızla yayılmasını bir sorun olarak kabul ediyor.
(TÜHA) Türkuaz Uluslararası Haber Ajansı’nın (VOA)’dan aktardığı haberine göre, Pearson Enstitüsü ve haber ajansı Associated Press ile Chicago Üniversitesi bünyesindeki NORC Araştırma Merkezi’nin yeni yaptığı ortak ankete katılanların çoğu, sosyal medya şirketlerinin ve sosyal medya platformlarını kullananların dezenformasyon yayılımının sorumluluğunun büyük kısmını taşıdığına inanıyor. Ancak anket, az sayıda katılımcıların, kendilerinin de dezenformasyon yaymakta sorumlu olabileceği konusunda çok kaygılı olduğunu ortaya koyuyor.
Ankete göre Amerikalılar’ın yüzde 95’i, önemli bilgilere ulaşmaya çalışırken dezenformasyonu bir sorun olarak görüyor. Kamuoyunun yarısı dezenformasyon konusunda suçun büyük bölümünü ABD hükümetine yüklerken dörtte üçü, sosyal medya ve teknoloji firmalarını suçluyor. Ancak her 10 Amerikalı’dan sadece ikisi kendilerinin de şahsen dezenformasyon yayılımından sorumlu olabilecekleri konusunda çok kaygılandıklarını dile getiriyor.
Her 10 Amerikalı’dan altısıysa arkadaş ya da aile fertlerinin dezenformasyon sorununun bir parçası olabileceği konusunda en azından biraz kaygılı.
Anket ayrıca Cumhuriyetçi seçmenlerin yüzde 61’inin ABD hükümetinin dezenformasyon yaymada çok fazla sorumluluğu olduğunu düşündüğünü, aynı görüşte olan Demokrat Partili seçmenlerin oranınınsa yüzde 38 olduğunu ortaya koyuyor.
Sosyal medya şirketlerinin rolü konusunda iki partinin seçmeni de aynı görüşte
Ancak dezenformasyon yayılımında Facebook, Twitter ve YouTube gibi sosyal medya şirketlerinin oynadığı rol konusunda hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat seçmenler aynı paydada birleşiyor.
Cumhuriyetçi seçmenlerin yüzde 79’u, Demokratlar’ınsa yüzde 73’ü sosyal medya şirketlerinin dezenformasyonda çok büyük ya da oldukça büyük sorumluluğu olduğunu düşünüyor.
Amerikalı seçmenler arasında nadiren rastlanan böyle bir uzlaşma ise hem Demokrat hem de Cumhuriyetçiler’in eleştiri oklarının hedefi haline gelen Facebook gibi teknoloji devleri ve büyük ve karlı sosyal medya platformları için sorun oluşturabilir.
Chicago Üniversitesi’nden kamu politikaları profesörü Konstantin Sonin, “Associated Press ve NORC anketi Facebook için kötü haber demek. Anket, Kongre 50-50 bölünme içinde olsa da Facebook’a saldırmanın popüler olduğunu açıkça ortaya koyuyor” diyor.
Eski Facebook çalışanı veri bilimi uzmanı Frances Haugen, Salı günü ABD Kongresi’nde verdiği ifadede şirketin kendi araştırmasının, kullandığı algoritmaların dezenformasyonu ve çocuklara zararlı içerikleri arttırdığını ortaya koyduğunu söyledi. Bunun üzerine oturuma katılan senatörler, Facebook’a yeni denetlemeler getirme taahhüdünde bulundu.
Anket ayrıca dezenformasyon yayma konusunda Amerikalılar’ın kendilerinden başka hemen hemen herkesi suçlama eğiliminde olduğunu gösteriyor. Katılımcıların yüzde 53’ü, dezenformasyon yaymış olabilecekleri konusunda kaygılı olmadıklarını söyledi.
Yalan iddiaların nasıl yayıldığı üzerine araştırmalar yapan Vanderbilt Üniversitesi psikoloji profesörü Lisa Fazio, “İnsanların dezenformasyon konusunda çok kaygılı oldukları ancak bunun sadece başkalarının başına gelen bir durum olduğunu düşündüklerini görürüz. Hep başkalarının dezenformasyonla kandırıldığını, başkalarının dezenformasyon yaydığını düşünürler. Çoğu insan, kendi oynadığı rolün farkında olmaz” diyor.
Genç yetişkinler, doğru olmayan veriler paylaşma konusunda daha çok kaygılanıyor. 18-29 yaş arasındakilerin yüzde 25’i dezenformasyon yaymış olabilecekleri konusunda aşırı deredece endişeleniyor. 60 yaş ve üzerindekilerdeyse bu oran sadece yüzde 14.
Ancak Profesör Fazio, dezenformasyon yayma konusunda kaygılanması gerekenlerin yaşlı yetişkinler olduğu görüşünde. Araştırmalar, yaşlı sosyal medya kullanıcılarının yalan haber içeren bir internet sitesinden paylaşım yapma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor.
9-13 Eylül tarihleri arasında 1071 yetişkinin katılımıyla yapılan Associated Press-NORC ortak anketinin yanılma payı artı ya da eksi 3,9 puan olarak belirtiliyor.
[TÜHA Haber Ajansı, 10 Ekim 2021]
