enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
SON DAKİKA
23:50 İBB’ye yönelik yolsuzluk soruşturmasında, haklarında gözaltı kararı verilen 18 şüpheliden 15’i yakalandı.
23:18 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Peygamber ocağımıza 9 yeni cami kazandırdık
23:04 Erdoğan: Bölgemizin üzerine barış güneşinin doğmasına kimse engel olamayacak
22:56 Sıcaklıklar 6-12 derece daha artacak
10:14 “Özgür Duvar” fikirlerle doldu
09:51 28 ilde DEAŞ opearasyonu: 153 gözaltı
09:43 İstanbul Büyükşehir Belediyesine (İBB) yönelik yolsuzluk soruşturmasında haklarında gözaltı kararı verilen 18 şüpheliden 14’ü yakalandı.
07:55 GMKA’dan, 2025 Yılı Yeşil Gelecek Programı Bilgilendirme Toplantısı ve Proje Başvurusu Hazırlama Eğitimi
07:05 Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), 47 ilde mülkiyetindeki 508 taşınmazı açık artırma yöntemiyle satışa sunacak.
00:02 Adalet Bakanı Tunç, “Kadının Güçlenmesi Koordinasyon Kurulu 1. Toplantısı”nda konuştu
00:02 Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ahmed Şara ile görüştü
23:47 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, hakkında yakalama kararı bulunan eski Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Şeref Ateş’in Esenboğa Havalimanı’nda gözaltına alındı
23:38 Fatih Altaylı hakkında “Cumhurbaşkanını tehdit” suçundan 5 yıldan az olmamak şartıyla hapis cezası istemiyle iddianame düzenlendi.
23:23 İzmir Büyükşehir Belediyesi ve iştiraki İZBETON AŞ’ye yönelik yolsuzluk soruşturmasında hazırlanan iddianamenin detayları…
23:08 UL/FM sertifikalı pompalarla yangın riski azalıyor, sigorta primleri düşüyor
22:43 İzmir Büyükşehir Belediyesine yönelik hazırlanan 2 iddianamede, şüpheliler hakkında 3’er yıldan 14’er yıla kadar hapis cezası istendi.
22:23 Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş, İsrail’in Suriye’yi hedef alan saldırılarına tepki gösterdi
22:12 Bolu’nun Kartalkaya otel faciasında, 36’sı çocuk 78 kişinin yaşamını yitirdiği davasının ilk duruşmasında ara karar çıktı.
21:58 HAKMAR’ın sahibi Zeki Doruk mal varlığını FETÖ’ye bırakmış
21:49 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Suriye’nin parçalanmasına kesinlikle rıza göstermeyiz
TÜMÜNÜ GÖSTER →

ABD-İran Gerginliği Nereye Evrilecek?

ABD-İran Gerginliği Nereye Evrilecek?
24.02.2025
A+
A-

ABD’de ikinci Trump döneminin başlamasıyla birlikte ABD-İran ilişkilerinde beklenen gerginlikler de tırmanmaya başladı. Her ne kadar İran yönetimi, Trump ve ekibine gerekçe sağlamamak adına hem kullandıkları dile dikkat etse hem de bölgesel ortaklarının ABD askeri unsurlarına karşı pozisyonlarında kısıtlamaya gitse de Beyaz Saray’ın İran’a karşı sert eylem ve söylemlerini frenleyemedi.

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency

TÜHA Haber’in (SETA) Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı ‘n resmi internet sitesinde yer alan “ABD-İran Gerginliği Nereye Evrilecek?” başlıklı kaleme alınan ‘YORUM‘una göre, ABD’de ikinci Trump döneminin başlamasıyla birlikte ABD-İran ilişkilerinde beklenen gerginlikler de tırmanmaya başladı.

Trump'tan İran'a 'Maksimum baskı' hamlesi! Yeni yaptırımlar devreye giriyor  - Nuans Haber

ABD-İran Gerginliği Nereye Evrilecek?” başlıklı kaleme alınan ‘YORUM’un detayı şöyle:

“Her ne kadar İran yönetimi, Trump ve ekibine gerekçe sağlamamak adına hem kullandıkları dile dikkat etse hem de bölgesel ortaklarının ABD askeri unsurlarına karşı pozisyonlarında kısıtlamaya gitse de Beyaz Saray’ın İran’a karşı sert eylem ve söylemlerini frenleyemedi.

4 Şubat’ta Trump yönetimi, İran’a karşı “maksimum baskı” siyasetini yeniden yürürlüğe koydu. Buna göre İran’ın nükleer silah elde etmesi kesinlikle engellenmek isteniyor; İran’ın bölgesel siyaseti, balistik füze programı gibi alanlarda da önünün kesilmesi hedefleniyordu. Bu gelişme üzerine İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD ile müzakereleri yasakladığını açıkladı. Daha önce de müzakerelerin başarısız olduğunu vurgulayan Hamaney, ABD ile müzakerelerin “onurlu ve akıllıca olmadığını” söyledi. Hamaney’in konuşması sonrası İran riyali, ABD doları karşısında tarihi dibi gördü. Zira İran ekonomisinin rehabilite edilebilmesi için beklentiler farklı yöndeydi.

İran'da siyasi deprem: Reformcu aday Pezeşkiyan'ın cumhurbaşkan seçilmesi  neden şaşkınlıkla karşılandı? - BBC News Türkçe

Cumhurbaşkanı koltuğuna oturduğunda, Pezeşkiyan’dan seçmenlerin beklediği, ABD ile müzakere dosyasını yeniden açması ve İran üzerindeki yaptırımların kaldırılmasını sağlayacak adımlar atmasıydı. Pezeşkiyan dış politika ekibini de buna göre oluşturmuştu. Hamaney’in sözleri sonrası Pezeşkiyan’ın siyasi kariyeri de sorgulanmaya başlandı. Birkaç gün sonra açıklama yapan İran Cumhurbaşkanı, verdiği sözlerin farkında olduğunu ve bu sözleri tutmak için gayret edeceğini söyleyerek müzakere kapısının kapanmadığına işaret etti. Ancak Pezeşkiyan ve ekibi, her fırsatta ABD’nin artan baskısı altında yapılacak müzakerelerin istenen sonucu vermeyeceğini de ifade ettiler.

ABD, İsrail'i İran'ın muhtemel füze saldırısı konusunda uyardı - Foreks

 

İran’a Karşı ABD ve İsrail

Buna karşılık Trump, İsrail Başbakanı Netanyahu’yu da yanına alarak İran’a karşı nükleer tesislerin vurulması da dahil tehditlerini sürdürüyor. Geçtiğimiz haftalarda Beyaz Saray’da Trump’ı ziyaret eden Netanyahu, ABD’nin de desteğiyle İran’a karşı başlamış oldukları “işi bitireceklerini” söyledi. Peki Trump’ın İran’ı bu kadar sıkıştırması ne anlama geliyor? Bütün bu tehditlerin yanına iliştirdiği “anlaşma” ve “müzakere” gibi söylemlerin hükmü nedir?

Aslında Trump’ın İran ile anlaşma kotarması için İran’ın güç seviyesi oldukça müsait. İran hem 7 Ekim sonrası İsrail ile çatışma sürecinde hem de Suriye’yi kaybederek oldukça zayıf bir pozisyona sürüklendi. İran’dan taviz koparmak için bundan daha uygun bir fırsat bulamaz Trump yönetimi. Bu noktada İsrail’in ayartmaları ancak müzakere masasında el yükseltmenin bir aracı olabilir. Aksi takdirde gerçekten İran ile İsrail üzerinden bir sıcak çatışmaya angaje olmak, İran’ın hala ABD ve İsrail için büyük zarar üretme kapasitesini göz ardı etmek anlamına gelecektir.

İran İsrail'e saldıracak' korkusu ABD'yi telaşlandırdı! Açık açık saat  verdiler

İran’ın doğrudan ABD ve İsrail’e zarar verebileceği gibi, Trump’ın Ortadoğu’daki geniş bölgesel hesaplarını sekteye uğratacak bir potansiyeli de var. “Gazze Rivierası” planı gibi “ölümü gösterip sıtmaya razı etmek” türünden çıkışlar, Körfez ülkelerinin sırtına ağır bir yük yükleyerek İran’ı da mecburen Filistinli silahlı gruplar üzerindeki etkisi dikkate alındığında denkleme katmak anlamına geliyor. Katar Emiri’nin çarşamba günü gerçekleşen Tahran ziyaretinde bu konunun da ele alındığı anlaşılıyor.

ABD dışişleri bakanı: İsrail gibi daha fazla ülke olsaydı dünya daha  güvenli olurdu - Diken

Ancak bütün bu denklemden farklı olarak, İsrail’e giden ABD Dışişleri Bakanı Marko Rubio, Netanyahu ile birlikte yaptığı açıklamada “İran rejimini” sorunsallaştırdı. Trump’ın ve Vance’in yaklaşımından farklı olarak Rubio’nun “rejim değişikliğini” işaret etmesi, İran’a karşı başka bir oyunun kurgulanması anlamına geliyor. Ancak Rubio’nun sözlerinin ABD içinde alıcı bulması ve uygulamaya konması zor bir ihtimal. Elbette bu seçeneğin özellikle Netanyahu’nun yıllardır arzuladığı, İsrail için ideal bir seçenek olduğu su götürmez. Uygulanması için çalışılmasa bile bu türden söylemlerin tansiyon yükseltici karakterini hafife almamak gerekiyor. Zira İran’daki Pezeşkiyan karşıtı çevreler için ABD’li yetkililerin bu türden açıklamaları, müzakerelere karşı çıkmak adına güçlü bir gerekçe sağlıyor.

Ancak yukarıda ifade ettiğim gibi böyle bir planın uygulanma imkanı düşük. Hatta Trump’ın maksimum baskı siyasetini de sınırlandıracak faktörler devrede. Suudi Arabistan ile İran arasında devam eden normalleşme de bunlardan biri. Trump’ın İran’a karşı Suudi desteğini kolay kolay yanına alamayacağı belli. Diğer taraftan Gazze’deki ateşkesin geleceği de İran’a karşı atılacak adımlarda belirleyici olacak.

Trump'tan İran'a nükleer uzlaşı çağrısı: "Tanrı Ortadoğu'yu korusun" -  Medyascope

Bir diğer önemli nokta ise eğer bir anlaşma yapılacak ise bunun kapsamının ne olacağı. Trump, önceki anlaşmanın İran’ı nükleer faaliyetleri konusunda denetlemekten uzak ve bölgesel faaliyetleri konusunda da teşvik edici bir niteliği haiz, başarısız bir anlaşma olduğunu defalarca söylemişti. Maksimum baskı siyasetinin yalnızca nükleer dosyayı değil, balistik füze programı ve bölgesel siyaset gibi diğer maddeleri de kapsadığı biliniyor. Dolayısıyla yeni anlaşmanın kapsamının daha geniş olması muhtemel.

Bir başka kritik ayrıntı da anlaşmayı hangi aktörlerin müzakere edeceği veya masada kimlerin olacağı. Trump’ın Avrupalı aktörlerle olan anlaşmazlıkları, P5+1 formatına pek alan bırakmıyor. Ayrıca bölgesel aktörlerin, bilhassa Suudi Arabistan’ın Trump tarafından Ukrayna dosyasında olduğu gibi İran dosyasında da diplomatik bir aracı olarak tayin edilmesi de mümkün görünüyor. Çok fazla değişkenin ve farklı aktörlerin farklı taleplerinin belirleyici olduğu bu süreçte kesin konuşmak için henüz erken”.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.