TÜHA HABER / Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden, Pekin’in Doğu Türkistan’daki faaliyetlerini Çin’in farklı kültürel norm”ların bir parçası olarak nitelendirdi.
Biden, CNN’de katıldığı bir programda, Çinli mevkidaşı Şi Cinpingl’le yaptığı görüşmenin detaylarını anlattı. Mülakatta Doğu Türkistan’da yaşananlarla ilgili de soru yöneltilen Biden, “Her ülkede kültürel olarak farklı normlar vardır.” dedi.
Yeni Başkanın bu sözleri, Amerikan medyasında, “Biden, Çin’in Uygurlara yönelik kültürel soykırımını basite indirgemiş görünüyor” şeklinde değerlendirildi.
“Çinli liderler, ki eğer Çin tarihini biliyorsanız; Çin’in dış dünya tarafından mağdur edildiği zamanlar, onların kendi ülkelerinde birleşmediği zamanlardır.” ifadesini kullanan ABD Başkanı, “Şi Cinping’in aşırı derecede abartılmış temel ilkesi, tek ve sıkı bir şekilde kontrol edilen bir Çin olması gerektiğidir ve o, yaptıklarını bu gerekçeye dayandırıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Doğu Türkistan ve Hong Kong’da yaşananları dile getireceğini belirten Biden, “Ona, Amerika Birleşik Devletleri’nin değerlerini yansıtmayan hiçbir Amerikan başkanının, başkan olarak göreve devam edemeyeceğini dile getirdim. O da ‘anlıyorum’ dedi. Kültürel olarak, her ülkenin ve liderlerinin uyması beklenen farklı normlar vardır.” şeklinde konuştu.
Program sunucusu Anderson Cooper’ın, “Onunla insan hakları ihlalleriyle ilgili ABD açısından bakarak mı konuştunuz? Çin’de gerçek bir yankısı, yansıması olacak mı? sorusuna, Başkan Biden, şöyle yanıt verdi:
“Çin için yankıları olacak ve o (Şi Cinping) bunu biliyor. Yaptığım şey, açıkça Birleşmiş Milletler’de ve onların tutumları üzerinde etkisi olan diğer kurumlarda insan hakları sözcüsü olarak rolümüzü yeniden savunacağımızı belirtmek. Çin dünya lideri olmak için çok mücadele ediyor ve bu titri alıp bunu (dünya liderliği) yapabilmek için diğer ülkelerin güvenini kazanmak zorundalar. Ancak en temel insan haklarına aykırı faaliyetlerde bulundukları sürece bunu yapmaları onlar için zor olacak.”
Ayrıca Biden konuşmasında, “Durum çok daha karmaşık ama burada on dakika içerisinde Çin politikası konuşmamalıyım.” dedi.
Biden’ın açıklaması özellikle Cumhuriyetçilerden sert tepki aldı.
Cumhuriyetçi Parti’nin önde gelen isimlerinden Harmeet Dhillon, Twitter hesabından Başkan Biden’a, “Soykırım kültürel bir norm mu?” sorusunu yöneltti.
Eski Cumhuriyetçi Parti Sözcüsü Steve Guest Biden’ın sözlerini “utanç verici” olarak nitelendirdi.
Ülkedeki önde gelen Çin analistlerinden Jack Posobiec de, Twitter hesabından, “Şi Cinping’in Uygurlara yönelik soykırımı sorulan Joe Biden, doğrudan ÇKP’nin argümanlarını yayıyor.” sözleriyle tepki gösterdi.
Bu arada Amerika Birleşik Devletleri’nin yeni Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamada, bir önceki ABD yönetimin Çin’in Doğu Türkistan’daki faaliyetlerini soykırım olarak tanıma adımına destek verdiklerini belirtmişti.
BM ve uluslararası insan hakları örgütlerine göre Çin, Doğu Türkistan’da inşa ettiği toplama kamplarında bir ile üç milyon arasında Müslümanı zorla alıkoyuyor. Diasporada yaşayan Uygurlara göre, 500 bin Uygur çocuk, Çin tarafından zorla ailelerinden alınmış durumda.
[TÜHA Haber Ajansı, 21 Şubat 2021]
