TÜHA HABER / Avrupa Birliği’nin, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) daha fazla sayıda üst yöneticisine yaptırım getirme planlarını askıya aldığı iddia edildi. Reuters’ın dört diplomata dayanarak verdiği haber, “Ankara’nın bu yıl başlattığı diplomatik hamlelerin meyvesini verdiğinin en açık işareti” olarak yorumlanıyor.
(TÜHA) Türkuaz Uluslararası Haber Ajansı’nın Amerika’nın Sesi’ne (VOA) dayandırdığı habere göre, AB liderleri geçen Aralık ayındaki zirvede Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki tartışmalı sularda doğalgaz aramaya yönelik “yetkisiz sondaj faaliyetlerinden” dolayı mal varlıklarının dondurulması ve seyahat yasakları şeklinde yaptırımlar teklif etmişti ancak kişi adları belirtilmemişti.
AB ayrıca, 25-26 Mart’ta yapılacak zirvede Türkiye’ye karşı daha sert ekonomik yaptırımları değerlendirme kararı almıştı. Bu karar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Fransa’daki protestoların Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un devrilmesine neden olacağı arzusunu kamuya açık ortamda dile getirdiği, ilişkilerde zor geçen bir yılın ardından geldi.
Reuters konuyla ilgili haberinde “Bu yıl Erdoğan’ın daha yapıcı bir ton sergilemesi, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in daha uzlaşmacı bir yaklaşıma desteği ve Türkiye ile Yunanistan arasında 5 yıldır ilk kez doğrudan görüşmelerin yapılması gibi gelişmeler, ilişkilerin havasının da değişmesine katkıda bulundu” deniliyor.
Reuters’a konuşan Avrupalı ve Amerikalı diplomatlara göre, Biden yönetimi de Brüksel’e, Türkiye’nin uzlaşmaya daha istekli göründüğü bir zamanda yaptırımlar getirmemesi çağrısında bulundu.
Yine Reuters habe ajansına konulan AB’den bir diplomat, “Türk yetkililere ilave yaptırımlar getirme konusundaki çalışmalar durduruldu ve artık ekonomik yaptırımlardan söz etmiyoruz” dedi. Bir başka AB diplomatı da bu çalışmanın “hiçbir zaman gerçek anlamda harekete geçirilmediğini” belirtirken, üçüncü bir diplomatsa “diplomatik kulvara öncelik veriliyor” ifadesini kullandı.
AB’nin dışişleri birimi konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.
Diplomatlar, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen arasında 9 Ocak’ta video konferans üzerinden yapılan görüşme ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun AB dış politika şefi Josep Borrell ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le ayrı ayrı yüz yüze yaptığı görüşmelerin Türkiye’nin diplomasisinde değişime işaret ettiğini söylüyor.
AB geçen yıl Şubat ayında TPAO’nun iki yöneticisini kara listeye almıştı. Bu yöneticilerden biri şirketin başkan yardımcısı Mehmet Ferruh Akalın. Reuters’a konuşan dördüncü bir AB diplomatına göre, AB liderlerinin Aralık zirvesindeki kararından sonra birlik, TPAO’nun başkanı Melih Han Bilgin dahil daha fazla sayıda yönetim kurulu üyesine daha yaptırım getirmeye hazırlanıyordu.
Ankara, Doğu Akdeniz konusunda maruz kaldığı suçlamaları reddediyor ve AB’de teklif edilen yaptırımları taraflı olarak değerlendiriyor ve adil olmadığını söylüyor.
Yunanistan ve Güney Kıbrıs, Fransa’nın da güçlü desteğiyle, Türk gemilerince tartışmalı sularda “provokatif” sondaj faaliyetleri yürütüldüğü gerekçesiyle Türkiye’yi cezalandırmak istedi. Ankara ise bu faaliyetlerin kendi kara sularında yapıldığını belirtiyor.
AB ayrıca Erdoğan’ı, demokrasiyi erozyona uğratma ve bağımız mahkemeleri, medyayı ortadan kaldırmaya çalışmakla suçluyor.
Ancak diplomatlar, 16 yıl sonra bu yıl başbakanlık görevini bırakması beklenen Angela Merkel’in AB’nin Türkiye’deki yatırımlarına öncelik veren bir yaklaşımdan yana tavır aldığını, Macron ve Yunanistan’ın da bu yaklaşıma katıldığını söyledi.
Diplomatlar, AB liderlerince Türkiye’yle ilişkiler konusunda hazırlanan ve aslında ilk başta enerji, insan hakları ve göç konularındaki anlaşmazlıkların sıralanacağı beklentisi olan raporun da şimdi daha tarafsız bir ton içereceğini belirtti.
Bir diplomat, Türkiye’ye HDP hakkında kapatma davası açılmasının yaptırımları tekrar gündeme getirmesinin beklenmediğini ancak bu konunun AB’de tartışılabileceğini kaydetti.
Erdoğan’ın dış politika danışmanı İbrahim Kalın geçen hafta Ankara’da Fransız ve Alman siyasi danışmanlarla görüşmüştü. Erdoğan’ın da bugün AB Konseyi ve AB Komisyonu liderleriyle video konferans üzerinden görüşme yapması bekleniyor.
Çavuşoğlu bu ay içinde yaptığı açıklamada, Ankara’nın sergilediği tondaki değişimin samimi olduğunu ve AB’den de aynı karşılığı beklediklerini söylemişti.
Ankara, Türk vatandaşları için AB’ye vize serbestisi getirilmesi çalışmalarında ilerleme sağlanması, Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi ve kendi sularında hidrokarbon kaynakları üzerindeki haklarının tanınmasını istiyor.
AB’nin ayrıca, Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı 4 milyon sığınmacı için 2022’den itibaren yeni fonlar sağlamasının beklendiği belirtiliyor.
Bununla birlikte, AB diplomatları, ilişkilerdeki havanın yumuşamasının sorunların çözüldüğü anlamına gelmediğini belirtirken, Türkiye’nin uzun süredir askıda olan AB’ye adaylık sürecinde ilerleme sağlamak için gereken kriterleri karşılaması gerektiğini ekliyor.
[TÜHA Haber Ajansı, 19 Mart 2021]
