enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
SON DAKİKA
22:00 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Orman yangınlarında sorumluluğu olduğu tespit edilen 31 kişi gözaltına alındı
12:05 Muhalefet açığının ürettiği maliyet
09:46 Kabine bugün toplanacak
09:41 Gazze kitabı: İsrail’in algı operasyonuna cevap
09:21 İMMİB-SPD’nin AWARE Projesi Çevrimiçi I. Sektörel Çalıştayı yapılacak.
08:32 CLIMPS Projesi Uygulama Ekibi’nden KOTO’ya çalışma ziyareti
08:02 Dronlar ve Füzelerle Değişen Muharebe Dinamikleri
07:49 Dışişleri Bakanı Fidan, NATO üyelerinin gelecekteki 10 yıl içerisinde savunma harcamaları iki ayrı kalemde yüzde 5’e çıkacak!
07:01 Medeniyetler Çatışması, Batı Karşıtlığı ve İslamcılığın Yeniden İnşası
06:52 Dışişleri Bakan Yardımcısı Bozay: “Balkanların refah ve istikrarı için yeni köprüler inşa etmede gençlerin ve kadınların rolü önemli!”
06:24 İran-İsrail Savaşı: Ateşkes ve Sonrası
06:02 Kuraklık Barajları boşalttı, Mahsul tarlada kaldı. Havza Eylem Planları uygulanmalı.
22:32 Manchester City – Al Hilal maçı TRT Spor’da
22:21 Avrupa Kadınlar Futbol Şampiyonası TRT ekranlarında
22:10 Sabri Ugan hayatını kaybetti
22:03 PSG, Inter Miami’yi farklı geçti
21:22 İşte Beşiktaş’ın yeni sağ bek adayları
07:39 Bel ve kalçada sabah tutukluğu varsa dikkat!
07:37 Muğla’nın turistik ilçesi Fethiye’de, Turizm Amaçlı Belgesi olmayan ev sahibine 143 bin TL ceza kesiliyor
07:33 Astana’dan Türkistan’a: TÜRKPA 2025 Zirvesi ve Ortak Kimlik İnşası Süreci
TÜMÜNÜ GÖSTER →

Küresel ekonominin acı tablosu eşitsizlik

Küresel ekonominin acı tablosu eşitsizlik

Dünyanın en zengin yüzde 10’luk kesimi toplam gelirin yüzde 52’sini, servetin ise yüzde 76’sını elinde tutuyor. En alttaki yüzde 50’lik kesim ise toplam gelirin ve servetin sırasıyla sadece yüzde 8.5’i ve 2’sine sahip.

Doç. Dr. Nurullah GÜR & SETA Ekonomi Araştırmaları Direktörü

Ekonomik büyüme toplumsal refaha yönelik belli açılardan anlam ifade eden temel bir göstergedir. Ancak, kamuoyunda çoğu zaman ekonomik büyümeye gereğinden fazla önem atfedilir. Büyüme dediğimiz şey, ekonomik pastanın boyutuyla ilgilidir. Bir de pastanın dilimlerinin nasıl dağıtıldığı meselesi var. Yani gelir ve servet dağılımı.

Toplumun farklı kesimleri arasındaki gelir (veya servet) makasının açıldığı dönemlerde sosyal huzursuzlukların yükseldiğini, siyasi kutuplaşmanın arttığını ve günün sonunda tüm bunların dönüp dolaşıp ekonomiyi olumsuz etkilediğini biliyoruz. Yakın geçmişte bu kötü dengenin/ döngünün olumsuz sonuçlarını ABD, Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da gördük.

Eşitsizlik meselesinde dünyanın karnesi gerçekten çok zayıf. Piketty, Saez ve Zucman gibi gelecekte Nobel Ekonomi Ödülü’nü alması kuvvetle muhtemel olan üç değerli bilim insanın da aralarında bulunduğu geniş bir araştırmacı grubunun kaleme aldığı eşitsizlik raporu, küresel çapta gelir ve servet eşitsizliğin ne derece tehlike boyutlara ulaştığını gözler önüne seriyor.

Dünyanın en zengin yüzde 10’luk kesimi toplam gelirin yüzde 52’sini, servetin ise yüzde 76’sını elinde tutuyor. En alttaki yüzde 50’lik kesim ise toplam gelirin ve servetin sırasıyla sadece yüzde 8.5’ine ve yüzde 2’sine sahip.

ZİHNİYET DEĞİŞİMİNE İHTİYAÇ VAR
Eşitsizlikleri törpülemek için düzgün işleyen bir refah devleti sistemine ihtiyaç var. Ancak, piyasa koşulları içerisinde ortaya çıkan eşitsizlikleri sadece sosyal harcamalar ve artan oranlı vergilendirmeyle (zenginlere daha yüksek vergi oranları uygulayarak) ortadan kaldırmak mümkün değil.

Eşitsizlikleri azaltmada kayda değer bir başarı yakalamak için piyasa ekonomisinin bazı kurumsal mekanizmalarının ve normlarının değişmesi gerekiyor. Açgözlülük ve hırs gibi faktörleri piyasa ekonomisinin kalbinden söküp atamazsınız.

Zira, bunlar öyle veya böyle insan fıtratında yer alan şeyler. Ama bunları dengeleyebilecek faktörlerin özellikle yeni jenerasyonlarda daha fazla ön plana çıkmaları sağlanabilir. Örneğin, iş ahlakı ve vicdan gibi kavramların sözde değil özde olarak ekonomik sistemin içerisine yedirmeniz gerekiyor.

EKONOMİK MODEL TARTIŞMASI
Birçok meselede olduğu gibi, ekonomik model değişimi başlığının da kamuoyunda sağlıklı biçimde ele alınmadığını/tartışılmadığını görüyorum. Model deyince akıllara hemen ‘kopyala-yapıştır’ yöntemi geliyor. Modeli nereden ithal edeceğiz? Japonya, Güney Kore, Çin…

Osmanlı’nın son dönemlerinden bu yana ithal model anlayışının ekonomide başımıza nasıl çoraplar ördüğünü unutuyoruz.

Bugünlerde politika yapıcıların böyle bir ithal model sevdasında ve arayışında olduklarını zannetmiyorum. Ülkelerin karakteristik özellikleri ve dönemlerin kendine has koşulları vardır.

O yüzden de bire bir model kopyalama girişimleri başarısız olmaya mahkumdur. İyi ülke örneklerinden dersler çıkardıktan sonra kendi kurumsal, sosyolojik ve ekonomik altyapısına uygun bir model geliştiren ülkelerin ise başarılı olma şansı yüksektir. Türkiye’nin de yapması gereken tam da bu. Ana akım (ortodoks) iktisat modellerinden de heteredoks iktisat öğretisinde de yararlanmamız gereken noktalar var. Başarıyı yakalamış ülkelerin birine değil, hepsine göz atmamız gerekiyor.

Günün sonunda da kendi kurumsal, sosyolojik ve ekonomik altyapımızla uyumlu bir model ortaya koymalıyız. Bu modeli de ekonominin tüm paydaşlarını içine alacak şekilde kararlılıkla yürütmeliyiz. Böylesi yeni model girişimlerinin ekonomi üzerindeki olumlu etkileri ancak orta ve uzun vadede görülebilir.

Her modelde olduğu gibi, burada da öncelikle makro ekonomik istikrarın tesis edilmesi, orta ve uzun vadeli hedeflere ulaşabilmek için büyük bir gereksinim.

[TÜHA Haber Ajansı, 20 Aralık 2021]

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.