TÜHA HABER / Afganistan’ı 1996’dan 2001’e kadar yöneten Taliban’ın kendi içindeki işleyişi ve liderliği örgütün ortaya çıkmasından sonra da gizemini korudu.
Ancak 15 Ağustos 2021 itibarıyla ülkenin tamamını ele geçirerek yeniden dünya kamuoyunun gündemine gelmesi, sert kurallar koyan örgütün yönetim kadrosunun kim olduğu sorularını da beraberinde getirdi.
1994’te kurulan ve Afganistan’ın son 25 yılına damga vuran Taliban örgütünün lider kadrosunda kimler var?
Heybetullah Ahunzade, selefi Molla Mansur Ahtar’ın 2016 yılında bir ABD insansız hava aracı saldırısında öldürülmesinin ardından şura tarafından Taliban’ın 1 numaralı ismi olarak atandı. Hızlı bir yükseliş gösterdi. Askeri bir komutandan ziyade dini alandaki geçmişi nedeniyle manevi bir figür olarak hizmet etmesi için seçildiğine inanılıyor.
Taliban’ın lideri olarak seçilmesinin ardından el Kaide lideri Eymen el Zevahiri, kendisine biat ettiğini duyurdu. Yönetim şekli olarak “İslam Emirliği” tanımlamasını kullanan örgüt, kendi liderini müminlerin emiri olarak görüyor.
Cihadi geçmişi, örgütün diğer gruplarla olan bağlarını güçlendirmesine yardımcı oldu.
Ahunzade, selefi Molla Mansur’un öldürülmesinin ardından yaşanan sert güç mücadelesi ve bölünmenin eşiğine gelen örgütü toparlamak için yoğun çaba sarfetti. Keza Taliban’ın kurucu lideri Molla Ömer’in öldüğünü yıllarca tüm dünyadan saklayan isimlerden biriydi.
Kamuoyu önüne çıkmayan Heybetullah Ahunzade, dini bayramlar öncesi yayınladığı mesajlarla sesini duyuruyor.
Afganistan’ın Uruzgan kentinde 1968 yılında dünyaya geldi, çocukluğu ve gençliği Kandahar’da geçti. Baradar, Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgal etmesiyle birlikte direniş gruplarına katıldı, kısa sürede adından sıkça söz edilen bir figür haline geldi. SSCB güçlerine karşı Molla Ömer’le birlikte yan yana savaştı. Yardımcılığını üstlendi. Molla Ömer ve Molla Abdulgani Baradar’ın iki kız kardeşle evlenerek bacanak olduklarına inanılıyor.
İkili, 1990’ların başında Rus ordusunun çekilmesinden sonra patlak veren iç savaş ve yolsuzlukların devam ettiği bir ortamda Taliban hareketini kurdu. Hayatının büyük kısmı medresede geçti.
Pakistan’da şubat 2010’da Pakistan gizli servisi ISI ve Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA’in ortak operasyonuyla tutuklandı, 2018’e kadar cezaevinde kaldı. ABD’nin talebi üzerine serbest bırakıldıktan sonra Katar’a yerleşti. Taliban’ın ABD yönetimi ile yürüttüğü barış anlaşması sürecinde aktif rol oynadı.
Sovyetler Birliği’ne karşı yapılan cihadın ünlü komutanlarından Celaleddin Hakkani’nin oğlu. Siracettin Hakkani, hem Taliban hareketi liderinin yardımcısı hem de kendi örgütü Hakkani grubuna liderlik ediyor.
ABD ve NATO güçlerinin Afganistan’da bulunduğu süre içerisinde, onlara yönelik en çok kanlı saldırılar düzenleyen Hakkani örgütü, Amerika Birleşik Devletleri’nin terör örgütleri listesinde yer alıyor.
Özellikle başkent Kabil’i hedef alan ve çok sayıda insanın hayatını kaybetmesine neden olan intihar saldırılarının çoğu yine Hakkani örgütü üyelerince gerçekleştirildi.
Örgüt ayrıca üst düzey Afgan yetkililere suikast düzenlemek ve kaçırılan Batılı vatandaşları fidye için tutmakla suçlanıyor. buna 2014’te serbest bırakılan ABD askeri Bowe Bergdahl dahil.
Taliban içerisinde ancak daha bağımsız hareket eden Hakkani ağı Afganistan’ın doğusundaki yüksek dağlarla çevrili bölgelere hakim. Taliban’ın yönetim konseyi üzerinde ciddi nüfuz sahibi.
Taliban’ın kurucu lideri Molla Ömer’in oğlu. On binlerce savaşçısı bulunan örgütün askeri komitesinin lideri. Örgüt içinde birleştirici bir rolü olduğu belirtiliyor. Bununla birlikte bazı çevreler Molla Yakub’un Taliban’ın lider kadrosuna alınmasının babasından dolayı olduğunu öne sürüyor ve atamasını yüzeysel bulduğunu belirtiyor.
HABER : Mustafa BAĞ & EuroNews
[TÜHA Haber Ajansı, 22 Ağustos 2021]
