Analiz: ‘Katar Yatırımları’

TÜHA HABER / SETA bağımsız, tarafsız düşünce ve yayın kuruluşu, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Ekonomi Araştırmacı Şerif Dilek ‘Katar Yatırımları ve Türkiye’nin Yeri’ başlıklı bir analizin ‘Katar Yatırımları’ bölümünde de önemli bilgiler aktardı.

Araştırmacı Şerif Dilek, Bunun dışında ilişkilerin ne kadar iç içe geçmiş olduğunu göstermesi açısından Katar’da iş yapan çok sayıda Batılı şirketin varlığı da hatırlanmalıdır. Rakamlara bakıldığında ABD’nin 850, İngiltere’nin 700, Almanya’nın 330, İtalya’nın 250, Fransa’nın 200 ve İspanya’nın 170’i aşkın şirketi Katar’da faaliyet göstermektedir” diye konuştu.

“QIA’nın yurt dışı yatırımlarına son yıllarda hız verdiği söylenebilir” diyen Şerif Dilek, İngiltere’de 40 milyar sterline yaklaşan yatırımı olan QIA’nın, belirsizliğin üç yıldan fazla sürdüğü Brexit sürecinde bile 5 milyar sterlini aşan yatırım yaptığını hatırlattı.

Şerif Dilek, İngiltere’nin önemli oranda LNG ihtiyacını karşılayan Katar’ın, LNG tahliyesinin yapıldığı İngiltere’nin Milton Haven’daki South Hook LNG Terminal’de yüzde 67,5 paya sahip olduğunu, öte yandan İngiltere’de Katar’ın dışında Ortadoğu ve Asya menşeli yatırımların da oldukça önem arz ettiğinin
unutulmaması gerektiğinin altını çizdi.

Şerif Dilek, “Örneğin İngiliz Premier Ligi’ndeki takımların üçte birinden fazlası çoğunluğu Ortadoğu ve Asya’dan olmak üzere yabancı yatırımcılar tarafından satın alınmıştır.16 Hal böyleyken İngiltere’nin çeşitli sektörlerde devasa küresel yatırımları çekmesi eleştirilmek yerine bu yatırımları çekme potansiyeli tüm dünyaya örnek olarak gösterilmektedir” dedi.

ABD’de de yatırımları bulunan Katar’ın toplam yatırımının halihazırda 30 milyar doları bulduğunu ve birkaç yıl içinde 45 milyar dolara çıkartılmasının hedeflendiğini açıklayan Şerif Dilek, Almanya’da 25 milyar avroyu aşan yatırımları bulunan Katar’ın  bununla yetinmeyerek Almanya ile başta enerji ve finans sektörü olmak üzere teknoloji ve sağlık alanı gibi çeşitli sektörlerde de yatırımlarını arttıracağını açıkladığını aktardı.

QIA’nın, Almanya ile ilişkilerini güçlendirmek amacıyla beş yıl içinde LNG terminalinin kurulması dahil 10 milyar avroluk yatırım planladığını ifade eden Şerif Dilek, “Almanya Başbakanı Angela Merkel, Berlin’de gerçekleşen Katar-Almanya İş ve Yatırım Forumu’nda Almanya enerji arz güvenliğine katkıda bulunması açısından Katar’ın enerji sektöründeki yatırımlarını değerli bulduğunu ifade etmiştir” dedi.

Şerif Dilek, Koronavirüs (vid-19) salgını karşısında ülkelerin aşı çalışmalarında mücadele ettiği bir ortamda QIA’ın, Alman biyoteknoloji firması ve aşı üreticisi CureVac’a 126 milyon dolar tutarında yatırım yaptığına değinerek ve ayrıca QIA’nın koronavirüs süreci içinde sağlık ve teknoloji gibi sektörlere yatırım yapmaya hazır olduklarını açıkladığını belirtti.

Fransa ile geçen yıl güvenlik, enerji ve ekonomik iş birliği alanında stratejik diyalog anlaşması imzalamış bulunan Katar’ın, Fransa’da çeşitli sektörlerde 30 milyar avroya ulaşan yatırımları bulunduğunu açıklayan Şerif Dilek, “Hatırlanacağı üzere 2008’de dönemin Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Katar sermayesini ülkeye çekmek amacıyla Katar tarafından alınan mülkler için kazançlara vergi muafiyeti getirmişti” hatırlatmasında bulundu.

“QIA sağlanan vergi avantajı sayesinde Paris’te, aralarında lüks otel ve tarihi yerlerin de bulunduğu birçok gayrimenkulü satın almıştı” diye konuşan Şerif Dilek, “İspanya’nın en ünlü futbol kulüplerinden olan Barcelona 2011’de QIA ile 150 milyon avro değerinde beş senelik bir sponsorluk anlaşması yapmış ve böylece İspanyol futbol kulübü yüz on bir yıllık tarihinde ilk kez para karşılığında forma reklamı almıştır.25 Benzer şekilde daha sonra da Barcelona, Katar Hava Yolları ile 96 milyon avro tutarında üç yıllık bir sponsorluk anlaşması imzalamıştır ki bu kulüp tarihinin en değerli sponsorluk anlaşmasıdır” dedi.

Şerif Dilek, Avrupa ülkelerinin ulusal markaları olarak tanımlanabilecek şirketlerin Katar tarafından satın alınması ya da şirket hisselerine yatırım yapılmasının Türkiye’deki kadar Avrupa kamuoyunda tepki ve düşmanlık ile karşılanmadığını söyledi.

“Aksine ülkeler küreselleşen dünyada doğrudan yatırım çekmek amacıyla ciddi bir rekabet içinde hareket etmektedirler” diyen Araştırmacı Şerif Dilek, “Bu arada dünya ekonomisinin ağırlık merkezinin Asya’ya kaydığı bir süreçte QIA da Avrupa ağırlıklı yatırımlarını çeşitlendirmek amacıyla 2014’te yaptığı açıklama ile beş yıl içinde Asya’ya 20 milyar dolarlık bir yatırım planları olduğunu belirtmiştir. Bu süreçte Katar, Asya ve ABD’de farklı alanlarda potansiyel yatırım alanlarını takip etmektedir” şeklinde kaydetti.

***

Şerif Dilek & SETA  Araştırmacı, Ekonomi Araştırmaları, İstanbul

[TÜHA Haber Ajansı, 01 Ocak 2021]

***

Şerif Dilek & SETA  Araştırmacı, Ekonomi Araştırmaları, İstanbul

[TÜHA Haber Ajansı, 30 Aralık 2020]