Rusya’nın işgali sonrası Çin ile Ukrayna arasında devlet başkanları düzeyinde ilk temas

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana ilk kez görüştü.

TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency (PEKİN)

TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı (TÜHA)’nın ‘EuroNews, AA’ kaynaklı haberine göre, Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Devlet Başkanı Şi, Ukraynalı mevkidaşı Zelenskiy ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Çin lideri, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana Zelenskiy ile ilk kez görüştü. Şi, savaş sonrasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile çok kez görüşmesine ve hatta Moskova’yı ziyaret etmesine rağmen Zelenskiy ile hiç temasta bulunmamıştı.

Görüşmede, ilgili tüm tarafların sükunet ve itidalle hareket etmesi ve krizi birlikte yönetmesi gerektiğini vurgulayan Şi, “Diyalog ve müzakereler tek geçerli yoldur. Nükleer savaşların kazananı olmaz.” ifadelerini kullandı.

Çin, krizin siyasi çözümü için özel temsilci yollayacak

Çin’in Ukrayna krizinde daima barışın yanında olduğunu, temel tutum olarak barış görüşmelerini teşvik ettiğini söyleyen Şi, Çin’in, krizin siyasi çözümü için tüm taraflarla görüşmeler yürütmek üzere, Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi’ni Ukrayna ve diğer ülkelere göndereceğini belirtti.

Ukrayna krizini Çin’in çıkarmadığını, çatışmanın tarafı olmadığını ifade eden Şi, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin daimi üyesi ve sorumluluk sahibi bir büyük ülke olarak yangına körükle gitmeyeceğini, durumu kendi çıkarına kullanmaya çalışmayacağı ancak seyirci de kalamayacağını ifade etti.

Şi, “Akılcı fikirler ve sesler yükselişteyken, fırsatı değerlendirmek ve krizin siyasi çözümü için elverişli koşulları oluşturmak önem taşıyor.” dedi.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy de görüşmeye ilişkin Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Devlet Başkanı Şi ile uzun ve anlamlı bir telefon görüşmesi gerçekleştirdim. İnanıyorum ki bu görüşme Çin’in Ukrayna’ya büyükelçi atamasıyla birlikte ikili ilişkilerimize yeni bir güç katacak.” ifadelerini kullandı.

Çin’in Ukrayna krizindeki tutumu

Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ardından “savaş” ve “işgal” sözcüklerini kullanmaktan kaçınmış, Birleşmiş Milletler Genel Kurulundaki oylamalarda çekimser kalarak, Moskova’yı kınamayan az sayıda ülke arasında yer aldı.

ABD ve NATO, Pekin yönetimine, Rusya’ya savaşta silah desteği sağlamaması yönünde uyarıda bulunurken, doğrudan silah satışı olmasa da iki ülke, bu dönemde ortak askeri tatbikatlar dahil askeri işbirliğini sürdürdü.

Çin, savaşın yıl dönümü olan 24 Şubat’ta krizin siyasi çözümü için önerilerini içeren 12 maddelik “tutum belgesi” açıklamıştı. Belgede, gerginliklerin aşamalı olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.

Ateşkes önerisi, ABD ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra öneriyi fiili durumun kabul edilmesi olarak algılayan Ukrayna tarafından da kabul görmemişti. Kiev yönetimi, bu koşullardaki bir barışın “savaşın dondurulması” anlamına geleceğini dile getirmişti.

Rusya da Çin’in görüşüne önem verdiğini ancak mevcut koşullarda Ukrayna meselesinin çözümünde barış yoluna geçişin sağlanması için gerekli koşulların oluşmadığını bildirmişti.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de 20-22 Mart’ta Moskova’yı ziyaretinde Ukrayna sorununa siyasi çözüm çağrısında bulunmuş, ziyarette, Pekin ile Moskova arasında stratejik işbirliğinin küresel boyutta genişletilmesine yapılan vurgu, Çin’in Rusya’ya desteğinin sürdüğünün işareti olarak yorumlanmıştı.