İsrail’in Suriye’ye Yönelik Saldırılarının Arka Planı -II-

Saldırılar Neyin Üzerini Örtmeye Çalışıyor?

“Her ne kadar İsrail uçakları Şam’daki bazı kritik yerleri vurarak, geride fazla bir şey bırakmasa da, muhaliflerin Şam’ı tamamen ele geçirmesinden sonra Esed yönetimiyle İsrail arasında gizli ilişkilerin olduğunu ortaya koyan bazı bilgi ve belgelere ulaşılmış” olduğunu söyleyen Orta Doğu Uzmanı Haydar ORUÇ, şöyle devam etti:

“Ayrıca İsrail’in nokta atışlarıyla vurduğu Suriye ordusuna ait hedeflerin koordinatlarının da, kaçmadan hemen önce uçağının engellenmemesi şartıyla Beşar Esed veya kardeşi Mahir Esed tarafından veya belki de kişisel ikbal ve güvence talep eden Esed’in bazı komutanları tarafından İsrail’e verilmiş olabileceği, bu sayede İsrail’in de eliyle koymuş gibi bu hedefleri bulup, imha ettiği de ortaya atılan iddialar arasındadır.

Esed’in bazı generallerinin de İsrail ile iş birliği içerisinde olduğu, hatta “Musa” kod adlı bir İsrail ajanının, eski Savunma Bakanı Korgeneral Ali Mahmud Abbas ve eski Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı Ali Memlük ile irtibat halinde olduğu da ileri sürülmüştür. Musa kod adlı İsrailli ajan ile bahse konu Suriyeli yetkililer arasındaki yazışmalar, ele geçirilen “GİZLİ” damgalı ve Suriye rejimi antentli evraklar sayesinde ifşa olmuştur”.

Dolayısıyla Esed’in sözde düşman olduğu İsrail ile özellikle 7 Ekim’den sonra koltuğunda kalabilmek için, Rusya’nın arabuluculuğunda iletişim kurduğunun tahmin edildiğini aktaran Haydar ORUÇ, “İsrail’in ise Esed’in koltuğunda kalmasına karşılık olarak; İran ve Hizbullah’ın Suriye topraklarındaki faaliyetlerinin önlenmesini, önlenemiyorsa da en azından İran ve Hizbullah faaliyetlerinin kendilerine bildirilmesini istediği anlaşılıyor. Yani İran’ın bölgede İsrail’e karşı kurmuş olduğu direniş eksenin önemli bir parçası olan Esed’in, aslında İsrail’in bir aparatı olduğu ve bu sayede İsrail’in; HAMAS ve Hizbullah liderleriyle Devrim Muhafızlarının komutanlarına rahatlıkla suikastlar düzenleyebildiği anlaşılmaktadır. Hal böyleyken İsrail’in neden öncelikle Muhaberat karargâhını ve arşiv binasını vurduğu daha iyi anlaşılıyor” dedi.

Orta Doğu Uzmanı Haydar ORUÇ,  görüldüğü üzere İsrail’in, Suriye’deki geçiş sürecinde yaşanan boşluğu fırsata çevirerek; bir taraftan 57 yıldır işgal altında tuttuğu Golan Tepelerinin çevresindeki tampon bölgeyi genişletmeye çalışmakta olduğunu, diğer taraftan da Suriye ordusunun silah ve cephane envanterini ortadan kaldırarak, muhaliflerin eline geçmesini önlemeye ve yeni yönetimi kendisi için zararsız hale getirmeye çalıştığını, ayrıca Suriye istihbaratının karargâhı ve gizli belge arşivi de vurularak, İsrail ile Esed rejimi arasındaki gizli ilişkilerin ortaya çıkması önlenmeye çalışıldığına dikkat çekti.

Haydar ORUÇ,  İsrail’in yeni Suriye yönetiminin gücünü azaltmaya ve sınırlandırmaya matuf bu hamlesinin arkasındaki sebeplerden birinin de Suriye’nin toprak bütünlüğünü sağlamak maksadıyla PKK/YPG terör örgütüyle karşı karşıya gelindiğinde, durumun PKK/YPG (ABD’nin tabiriyle SDG) lehine olmasını sağlamak olduğunun da değerlendirildiğinin altını çizdi.

İsrail’in tüm bu hamlelerine rağmen, yeni Suriye yönetiminin ülkede güvenliği sağladıktan sonra uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarını kullanarak, İsrail’in işgal ettiği Suriye topraklarından çekilmesini talep edeceğinin, ayrıca İsrail’in hava saldırılarında vermiş olduğu zararın da tazmin yoluna gideceğinin değerlendirildiğine vurgu yapan Orta Doğu Uzmanı Haydar ORUÇ, Kriter Dergisi için kaleme aldığı “İsrail’in Suriye’ye Yönelik Saldırılarının Arka Planı” başlıklı yazısını şu sözlerle noktaladı:

“Şimdi hepimiz, yeni Suriye yönetiminin ülkenin toprak bütünlüğünü sağlamasını ve Esed rejiminin kalıntılarını temizleyerek, ülkeyi yeniden inşa etmesini bekliyoruz. Bu kapsamda İsrail’in de uluslararası hukuka uygun hareket etmesi ve işgal ettiği topraklardan çekilerek, Suriye’nin egemenliğine saygı duyması beklenmektedir.

Zira artık Suriye’de İran’ın varlığı gibi bir bahanesi kalmamıştır. Aksi takdirde yeni Suriye yönetimi de İsrail’e düşman olacaktır. Ama Esed gibi sözde değil, gerçekten düşman olacak ve eninde sonunda işgal altındaki topraklarını kurtaracaktır”.

***

Yazar hakkında

Oruç, Orta Doğu konusunda uzmanlaşmış bir araştırmacı olarak dikkat çeker ve özellikle Filistin/İsrail çalışmaları konusundaki bilgi birikimiyle tanınır. Türkiye’nin Orta Doğu politikaları ve bölgenin siyasi tarihine dair çalışmaları da önemli bir yere sahiptir. Oruç’un İsrail ile bölge ülkeleri arasındaki ilişkiler ve ABD’nin Ortadoğu politikalarına dair görüşleri, gündemin önemli meselelerinden birini oluşturur. İsrail ve bölgesel gelişmeler konusundaki yorumları dikkatle takip edilmektedir. Oruç’un uzmanlığı ve görüşleri, Orta Doğu’ya ilişkin karmaşık konuları anlama ve değerlendirme açısından büyük önem taşır.

Haydar Oruç Kimdir?

Haydar Oruç, 1 Mart 1976 tarihinde Almanya’nın Berlin şehrinde doğmuş bir uzmandır. Asuman Krause ile aynı kökenden geldiği için sıklıkla aslen Türk mü, Alman mı olduğu ve dinî bağlamda hangi kökenden geldiği soruları gündeme gelir. Oruç, Alman bir baba ile Türk bir annenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Gençlik döneminde Almanya’nın genç milli basketbol takımında yer almıştır. Ancak 17 yaşındayken annesi tarafından Türkiye’ye getirilmiştir. Birden fazla dil bilen Oruç, Almanca, Türkçe, İngilizce ve Fransızca dillerini akıcı bir şekilde konuşur. 2005 yılında Türkiye’nin güzellik yarışmasında Türkiye ikinci güzeli seçildikten sonra mankenlik kariyerine başlamıştır. Mankenlik kariyerinin yanı sıra televizyon sunuculuğu, oyunculuk ve şarkıcılık gibi farklı alanlarda da faaliyet göstermiştir. Ayrıca Orta Doğu çalışmaları ve bölgeye yönelik dış politika konularında da uzmanlaşmış bir akademisyendir. Sakarya Üniversitesi’nde Orta Doğu Çalışmaları alanında post-doktora yapmış olan Oruç, Orta Doğu’nun siyasi tarihi ve Türkiye’nin Orta Doğu’ya yönelik dış politikaları gibi konularda araştırmalar yapar. Özellikle İsrail ile bölge ülkeleri arasındaki yakınlaşma politikaları ve ABD’nin Ortadoğu politikaları gibi konularda yorumlar yapar. Uzmanlık alanları, bölgesel gelişmeler açısından önemli bir kaynak teşkil eder.