İran’a Batı Karşıtı Yeni Dışişleri Bakanı

TÜHA HABER / İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, ülkesinin ve altı dünya gücünün 2015 yılında varılan nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmaya çalıştığı bu dönemde Batı karşıtı bir diplomatı Çarşamba günü Dışişleri Bakanı olarak atadı.

Yargıçlık yaptığı dönemde insan hakları ihlallerinde bulunduğu gerekçesiyle Batı’nın yaptırımlarının hedefi olan sertlik yanlısı Reisi, 5 Ağustos’ta cumhurbaşkanlığı görevine başlamıştı.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi

Reisi, çoğu ılımlılardan ve reform yanlılarından oluşan rakiplerinin seçime girmesinin engellendiği Haziran ayındaki seçimlerde cumhurbaşkanı seçilmişti.

Kabinesini güvenoyu alma beklentisiyle meclise sunan Reisi, Hüseyin Emir Abdullahiyan’ı dışişleri bakanı, eski petrol bakanı vekili ve devlete ait doğalgaz şirketinin genel müdürü Cevad Ovci’yi petrol bakanı olarak atadı.

Adının açıklanmasını istemeyen İranlı bir müzakereci, “Emir Abdullahiyan sertlik yanlısı bir diplomat. Eğer Bakanlık İran’ın nükleer müzakerelerinden sorumlu olmaya devam ederse Tahran, görüşmelerde çok daha sert bir tavır takınacak” ifadelerini kullandı.

Yarı resmi İran medyasında yer alan haberler, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e doğrudan bağlı olan Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nin Viyana’da yürütülen nükleer müzakereleri, Ruhani döneminde ılımlıların liderliğinde olan dışişleri bakanlığından devralacağına işaret ediyor.

İran ve altı dünya gücü, Nisan ayından bu yana, 2018 yılında ABD eski Başkanı Donald Trump’ın ABD’yi tek taraflı olarak çıkardığı nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmak için müzakereler yürütüyor. Trump ayrıca İran’ın petrol ihracatını engelleyerek ekonomide büyük tahribata yol açan yaptırımları da yeniden devreye sokmuştu.

Görüşmelerin altıncı turu, İranlı ve Batılı yetkililerin, Tahran ve Washington’u anlaşmanın şartlarına yeniden uyum sağlamaya ikna etme konusunda büyük farklılıkların hala giderilemediğini açıkladığı 20 Haziran’da yapılmıştı. İran, 2019 yılından bu yana uranyum zenginleştirme kısıtlamalarını ihlal ediyor.

Müzakerelere katılan taraflar, yeni tur görüşmeler için henüz bir takvim belirlemedi.

Emir Abdullahiyan’ın İran Devrim Muhafızları, Lübnan’daki Hizbullah hareketi ve İran’ın Ortadoğu’daki diğer vekil güçleriyle sıkı bağları olduğuna inanılıyor.

Eski bir İranlı yetkili, Emir Abdullahiyan’ın atanması konusunda, “Reisi’nin seçimi, dış siyasette bölgesel meselelere önem verdiğinin göstergesi” şeklinde konuştu.

İran’ın Bahreyn eski büyükelçisi olan Emir Abdullahiyan, 2011-2016 yılları arasında Arap dünyası ve Afrika’dan sorumlu dışişleri bakan yardımcılığı görevini yürüttü, 1997-2001 yılları arasında İran’ın Bağdat Büyükelçiliği’nde misyon şefi vekilliği yaptı.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney

Sertlik yanlılarının egemenliğindeki meclisin Cumhurbaşkanı Reisi’nin dışişleri ve petrol gibi hassas bakanlıklara yaptığı atamalara karşı çıkması beklenmiyor. Cumhurbaşkanları, bakanları ancak Hamaney’in onayıyla seçebiliyor.

İran’da seçilmiş cumhurbaşkanlarının güç ve yetkileri, ülkenin silahlı kuvvetlerinin başkumandanı olan, yargı erkinin üyelerini atayan ve İslam Cumhuriyeti’nin ana politika önceliklerini belirleyen dini liderinkilerle kısıtlı.

(TÜHA Haber Ajansı,12 Ağustos 2021]