Hukuk Fakültesi Öğrencilerine Parmak İzi Uygulaması

Gaziantep Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde bu yıl hayata geçirilen parmak iziyle yoklama uygulaması tepkiye neden oldu. Fakülte öğrencilerinin bir kısmı parmak izi verirken, bazı öğrenciler ise kişisel verilerinin korunması konusunda kaygıları olduğu için parmak izi okutmuyor.

Parmak izi kaydı için üniversite yönetimi öğrencilere açık rıza metni imzalattı ancak hukukçular Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na (KVKK) göre bu durumun “Özel Nitelikli Kişisel Veri” olarak sınıflandırıldığını söylüyor.

Kaygılarından dolayı gerçek adını gizlemek isteyen Gaziantep Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi A.A.A. VOA Türkçe ‘ye yaptığı açıklamada, parmak izi uygulamasının bir nevi öğrencilere dolaylı yoldan dayatıldığına dikkat çekerek kişisel verilerinin gerçekten korunabileceğini düşünmediğini ifade etti.

“Parmak izi bilgilerimiz her an yayılabilir’’

Bazı hocaların da direktifiyle kendileri istiyormuş gibi rıza metninin imzalatıldığını ileri süren öğrenci A.A.A sözlerinin devamında şu ifadeleri kullandı:

“Biz ilk önce arkadaşlarla bu durumunun hukuka aykırı olduğunu belirterek parmak izimizi vermek istemeyeceğimizi konuştuk ama büyük çoğunluk kaygılarından dolayı rıza metnini imzalayınca biz de mecburen imzaladık ve parmak izimizi verdik. Tabi duruma tepki koyup parmak izlerini vermeyen arkadaşlarımız da var halen ama onlar da her derse gelip yoklama listesine imza atıyor. Ya da bazı derslerde o arkadaşlarımız için yüksek sesle yoklama alınıyor. Bu uygulamanın neden getirildiği konusunda bize bir açıklama yapmadılar ama ben derslere katılımın sağlanması için olduğunu düşünmüyorum, derse katılmak istemeyen biri parmağını okutup çıkıp gidebilir ki bu durumlar da yaşanıyor. Aynı zamanda ben bu sisteme güvenmiyorum daha şimdiden bir öğrencinin parmak izinde başka birinin adı çıkabiliyor. Bu durumda her isteyen benim özel bilgim olan ve yalnız bana ait olan parmak izime ulaşabilir endişesi yaşanıyor. Biz öğrenciler olarak bir an önce bu uygulamanın kaldırılmasını istiyoruz.’’

“Hukuka aykırıdır, alternatif yöntemler uygulanabilir“

Konuya ilişkin VOA Türkçe ’ye konuşan Gaziantep Barosu Kişisel Verilerin Korunması Komisyonu Üyesi Avukat Ezgi Tümüklü Akkuş ise GAÜN tarafından öğrencilerden alınan parmak izinin ‘Özel Nitelikli Kişisel Veri’ olması nedeniyle KVKK’ya aykırı bir durum olduğunu belirtti.

Parmak izinin biometrik veri olduğuna dikkat çeken Avukat Akkuş, “Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi kanunda daha sıkı şartlara tabi tutulmuş. Biometrik veri olarak kabul edilen parmak izi uygulamasının işlenebilmesi için 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu şöyle diyor; ya başka kanunlarda açıkça ön görülecek ya da açık rıza alacaksınız. Üniversitenin yaptığı uygulamaya bakacak olursak kanunlarda ön görülmüş bir durum yok. Dolayısıyla elimizdeki tek seçenek açık rıza metni uygulaması kalıyor. Bu durumda da iki türlü değerlendirme yapmak gerekiyor. Bütün öğrenciler açık rıza vermek istemeyebilir. Rıza göstermeyen öğrenciler için üniversitenin parmak izi almak gibi bir durumu yok, parmak izi alamaz. Rıza gösteren öğrenciler için ise açık rıza kişiye bağlı bir hak olduğu için rızadan her zaman dönüş yapılabilir. Açık rızadan dönen öğrencilerin olması durumunda ise üniversite yönetiminin derhal aldıkları veriyi imha etmeleri gerekiyor. Bize kalırsa üniversitenin bu uygulamadan derhal dönmesi gerekiyor. Alternatif imza, kart sistemi gibi çözümlerle de aynı sonuca ulaşılabilir. Kaldı ki üniversite bu verileri idari ve teknik olarak ne kadar koruyabilir ya da başkasının erişimini ne denli engelleyebilir’’ dedi.

Üniversite görüş bildirmedi

Diğer yandan VOA Türkçe ekibinin konuya ilişkin görüş talep ettiği üniversite yönetimi ise bu konuyla ilgili açıklama yapmak için dönüş yapamdı. Üniversitenin web sitesinde ise eğitim yılı başlamadan önce Hukuk Fakültesi Dekanlığı tarafından yapılan duyuruda parmak izi uygulamasıyla ilgili şu şekilde bir duyuru yer aldı; “2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında uygulamaya konulması planlanan derse devam kayıt sistemi kapsamında parmak izi tanımlama işlemi 20.10.2022 Perşembe günü saat 17.00’a kadar AMFİ 3’de devam edecek ve bu süreden sonra parmak izi alınması işlemi yapılmayacaktır. İşbu duyuru ilanen tebliğ amacıyla yapılmıştır. Hukuk Fakültesi Dekanlığı.’’

Gazeteci* Orhan ERKILIÇ

[TÜHA Haber Ajansı, 26 Aralık 2022]