Gazeteci Veysel KAVRAYAN: Ekonominin yansımaları…

* TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency’ndan Gazeteci Veysel KAVRAYAN, ‘Ekonominin Yansımaları”nı siz okurlar için derledi…
* İyi okumalar!…
TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency
*** Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri, 10 Ocak haftasında bir önceki haftaya göre 2 milyar 514 milyon dolar artışla 160 milyar 447 milyon dolara çıktı.
TCMB, haftalık para ve banka istatistiklerini açıkladı.
Buna göre, 10 Ocak itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 1 milyar 838 milyon dolar artışla 94 milyar 426 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 3 Ocak’ta 92 milyar 588 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu.
Bu dönemde altın rezervleri de 676 milyon dolar artarak 65 milyar 345 milyon dolardan 66 milyar 21 milyon dolara çıktı.
Böylece Merkez Bankasının toplam rezervleri, 10 Ocak haftasında bir önceki haftaya göre 2 milyar 514 milyon dolar artışla 157 milyar 933 milyon dolardan 160 milyar 447 milyon dolara yükseldi.
*** Kur Korumalı Türk lirası Mevduat ve Katılma Hesapları (KKM) geçen hafta 23 milyar 236 milyon lira azalarak 1 trilyon 85 milyar 574 milyon liraya düştü.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) haftalık bültenine göre, bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi, 10 Ocak haftasında 71 milyar 730 milyon lira artarak 15 trilyon 957 milyar 960 milyon liradan, 16 trilyon 29 milyar 690 milyon liraya çıktı.
Bankacılık sektöründe toplam mevduat ise bankalar arası dahil geçen hafta 161 milyar 198 milyon lira artarak 18 trilyon 822 milyar 816 milyon liraya yükseldi.
*** Geçen yıl ikinci el çevrim içi oto pazarında satışlarda ilk 3’te yer alan markaların ikisi yerli üretim yapan markalar olarak öne çıktı. 2023’e kıyasla toplam satışlar içindeki payı en çok artan araç tipi ise yüzde 103,6 ile elektrikli araçlar oldu.
2023’de 1 milyon 881 bin 97 aracın satıldığı ikinci el çevrim içi binek ve hafif ticari araç pazarında, satış sayısı 2024’te 2 milyon 91 bin 918 oldu. Böylece satışlarda yıllık bazda yaklaşık yüzde 11 artış gerçekleşti.
2024 yılında 4 milyon 546 bin 329 ilan yayınlanırken bunların yüzde 46’sı satıldı.
En çok satılan 10 markanın pazardaki payı 75,4 oldu
İkinci el çevrim içi pazarda 2024’te en çok tercih edilen otomotiv markası (binek ve hafif ticari) 263 bin 49 satış ile Volkswagen oldu. Bunu, 248 bin 705 ile Fiat ve 246 bin 38 ile Renault takip etti.
Satış sıralamasında 201 bin 234 adetle Ford, 124 bin 335 ile BMW, 113 bin 164 adetle Opel, 103 bin 314 ile Peugeot, 102 bin 722 ile Mercedes-Benz, 95 bin 800 ile Hyundai ve 77 bin 995 adetle Toyota ilk 10 içinde yer aldı.
2024’te ikinci el çevrim içi binek ve hafif ticari araç pazarında satılan 2 milyon 91 bin 918 aracın yüzde 75,4’ünü söz konusu ilk 10 marka gerçekleştirdi.
*** Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, ülke genelinde şu an itibarıyla 76 bin 656 açık iş ilanı olduğunu duyurdu.
Bakan Işıkhan, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımında, “Kamu istihdam kurumumuz İŞKUR’un hayata geçirmiş olduğu Açık İş Haritası ile Türkiye genelinde 76 bin 656 anlık açık iş ilanını takip edebilir ve açık işleri görüntüleyebilirsiniz.” ifadesini kullandı.
Işıkhan, işverenlerin oluşturduğu açık iş ilanlarına “acikisharita.iskur.gov.tr” internet adresinden ulaşılabildiğini belirtti.
*** Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Moğolistan ile teknik işbirliği yapmaya hazır olduklarını belirterek, “Savunma sanayisinde, temiz enerji, madencilik, gıda işleme, turizm, bilişim teknolojileri, film ve dizi sektörlerinde işbirliği yapmak için fırsatlar olduğuna inanıyoruz” dedi.
Türkiye-Moğolistan İş ve Yatırım Toplantısı, Bakan Bolat, Moğolistan Başbakan Birinci Yardımcısı ile Ekonomi ve Kalkınma Bakanı Luvsannyam Gantumur ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Üyesi Faik Yavuz’un katılımıyla TOBB Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.
Bolat, burada yaptığı konuşmada, Moğolistan’ın, resmi ve özel sektör heyetiyle Türkiye’ye gerçekleştirdiği bu ziyaretin iki ülke arasındaki güçlü ve gelişen bağların en somut göstergesi olduğunu söyledi.
*** Bloomberg’in haberine göre, Çin destekli bilgisayar korsanları, ABD Hazine Bakanlığı’nın 400’den fazla bilgisayarına sızdı, 3 binden fazla dosyaya erişim sağladı.
Konuya ilişkin rapora göre, hackerların eriştiği bilgiler arasında politika ve seyahat belgeleri, organizasyon şemaları, yaptırımlar ve yabancı yatırımlarla ilgili materyaller yer aldı.
Bilgisayar korsanları, eylül ayının sonunda kasım ayının ortasına kadar toplam 419 bilgisayara sızdı ve Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi, Uluslararası İlişkiler Ofisi ve İstihbarat ve Analiz Ofisi’ne yoğunlaştılar.
Bulgulara göre failler muhtemelen veri çaldı ancak Hazine’nin gizli sistemlerine veya e-posta sistemlerine erişemedi.
İstihbarat yetkililerinin saldırılara ilişkin kapsamlı bir hasar değerlendirmesi yaptığı aktarıldı.
*** Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, geçen yıl 54,7 milyar lira evde bakım yardımı ödemesi yaptıklarını belirterek, “Bu ay da toplam 4,8 milyar lira evde bakım yardımını hesaplara yatırdık.” dedi.
Bakan Göktaş, Giresun Valisi Mehmet Fatih Serdengeçti’yi ziyareti sırasında, sosyal devlet anlayışıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde insanı merkeze alan politikalar yürüttüklerini söyledi.
Vatandaşın önceliklerini dikkate alarak şehirlerde sosyal hizmetleri güçlendirdiklerini vurgulayan Göktaş, Giresun’a 110 milyar 174 milyon liralık yatırım yapıldığını ifade etti.
Göktaş, Bakanlığın Giresun’a yatırım ve sosyal desteklerinin ise 6 milyar 905 milyon lira olduğuna işaret ederek, kentteki 6 sosyal hizmet merkeziyle toplumun her kesimine hizmet götürdüklerini anlattı.
*** Türkiye’nin ihracatında ilk sırada yer alan otomotiv sektörü, geçen yıl 12 milyar 365 milyon 246 bin dolarlık binek otomobil ihraç ederek yıllık bazda en yüksek ikinci ihracat rakamına ulaştı.
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği verilerine göre, ihracatını geçen yıl 2023’e kıyasla yüzde 6,3 artırarak 37 milyar 211 milyon 661 bin dolarla tüm zamanların rekoruna ulaşan otomotiv endüstrisi, binek otomobillerde de dış satımını artırdı.
Sektörün 2023’te 11 milyar 61 milyon 49 bin dolarlan binek otomobil ihracatı, 2024’te yüzde 11,79 artışla 12 milyar 365 milyon 246 bin dolara yükseldi.
Geçen yıl 92 ülke, özerk ve serbest bölgeye gerçekleştirilen binek otomobil ihracatında yıllık bazda 2018’in ardından en yüksek ikinci seviyeye ulaşıldı.
Binek otomobiller, otomotiv sektörünün toplam ihracatının yüzde 33,2’sini oluşturdu.
*** Kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) 2025’te 405 milyar 473 milyon 289 bin liralık yatırıma imza atacak, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) en fazla yatırım yapacak KİT olacak.
2025 Yılı Yatırım Programı’na göre, geçen yıl 271 milyar 554 milyon 705 bin lira olan KİT’lerin yatırım ödeneği, bu yıl yüzde 49,3 artışla 405 milyar 473 milyon 289 bin lira olarak öngörüldü.
TPAO, 143 milyar 229 milyon 761 bin liralık yatırım hedefiyle KİT’ler arasında en fazla ödenek tahsis edilen kuruluş oldu.
Ödenek tahsisinde TCDD Genel Müdürlüğü 97 milyar 216 milyon lira ile ikinci, Boru Hatları ile PetrolTaşıma AŞ (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü 45 milyar 800 milyon lirayla üçüncü, Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) 41 milyar 970 milyon lira ile dördüncü sırada yer aldı.
TCDD Taşımacılık AŞ Genel Müdürlüğü 31 milyar 600 milyon lira, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü 16 milyar 600 milyon lira tutarında yatırım yapacak.
Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii AŞ (TÜRASAŞ) bu yıl yaklaşık 3 milyar 112 milyon lira, Türkiye Şeker Fabrikaları 1 milyar 289 milyon lira, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü 1 milyar 193 milyon lira, Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü 700 milyon lira yatırım gerçekleştirmeyi planlıyor.
*** Tarım sektöründe bu yıl uygulanması planlanan 356 proje için 164 milyar 102 milyon liralık ödenek tahsis edilirken en büyük pay sulama yatırımlarına ayrıldı.
2025 Yılı Yatırım Programı’na göre, tarım sektöründe bu yıl yürütülecek projelere ayrılan tutarlar belirlendi.
Toplam 356 proje için 164 milyar 102 milyon 39 bin lira ödenek kullandırılacak. Ayrılan kaynağın yaklaşık 147 milyar 202 milyon lirası devam eden projelere, 15 milyar 300 milyon lirası yeni projelere ve 1,6 milyar lirası etüt projelerine tahsis edildi.
Söz konusu tarım yatırımları içinde en fazla pay 97 milyar 720 milyon lirayla sulama projelerine ayrıldı. Bu alanda 207 proje yürütülecek. Sulama yatırımlarının 95 milyar 650 milyon liralık kısmı 200 proje için Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından kullanılacak. Bu alanda depolama, iletim tüneli, sulama, ıslah ve taşkın projeleri öne çıkıyor.
***
Gazeteci* Veysel KAVRAYAN