Covid-19, hava kirliliği ve iklim değişikliği üzerinde etkili oldu mu?

TÜHA HABER / Bu sayıda koronavirüs, hava kirliliği ve iklim değişikliğini önde gelen uzmanlarla konuştuk.

Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nden alınan son verilere göre Avrupa’da mart ayı sıcaklık ortalamaları 1981-2010 ortalamasının neredeyse iki derece üzerindeydi.

Grafikler Ukrayna ve Rusya’da çok daha keskin. Ukrayna’da sıcaklıklar mart ortalamasından 6, Rusya’daysa 8 dereceye kadar daha yüksekti. Bu bölgeler ayrıca beklediğimizden çok daha kuru. Toprak nemliliği ve bağıl nemin yıl boyunca azaldığını görebiliriz.

Mart ayı Kuzey Kutbu’ndaki buz miktarına bakmak için çok uygun bir zaman dilimi çünkü deniz buz örtüsünün en kalın olduğu dönem

Bu haritaya baktığımızda büyün bir Kuzey Kutup bölgesini görebiliriz. Bu kırmızı alanlar yılın bu zamanında olması gerektiğinden daha az buzun olduğu alanlar. Svalbard çevresindeyse normalden çok daha fazla buz var.

Eğilimin genel itibariyle azaldığı görülüyor. Burada 1979’dan beri anomaliler görüyoruz ve her ne kadar çok fazla değişkenlik varsa da beklenenden yüzde 6 oranda daha az deniz buzu olduğunu söyleyebiliriz.

Covid-19 pandemisinin çevre üzerinde etkisi oldu mu?

Covid-19 pandemisinin çevre üzerinde gerçekten ne gibi etkisi olduğunu uzmanlarla konuştuk. Sentinel-5P uydusundan görüntüler, Fransa ve İtalya’da nitrojen dioksit hava kirliliği seviyelerinin nasıl düştüğünü gösteriyor.

Copernicus Atmosfer İzleme Servisi direktörü Vincent-Henri Peuch, “Bu düşüşün uzun vadede önemli olacağını söyleyebileceğimizi düşünmüyorum. Bununla birlikte kısa vadede bu düşüşlerin faydalı olacağını söyleyebilirim. Hava kirliliği seviyesi genellikle kalp ve ciğer hastalıkları üzerinde etkili. Dolayısıyla virüs çevremizdeyken kirliliğin azalması yalnızca iyi bir gelişme olabilir” şeklinde konuşuyor.

Covid-19’un kirlilik partikülleriyle iletilmesi gibi bir ihtimal var. Dolayısıyla bugünkü daha düşük seviyede hava kirliliğinin muhtemel başka bir yararı daha olabilir.

Henüz bilimsel bir uzlaşma yok ancak bazı uzmanlar bunun olası olduğunu düşünüyor.

İtalya Çevresel Tıp Topluluğu Başkanı Alessandro Miani, “Belli bir yoğunluktayken ve çok fazla hava kirliliği, atmosferik kirlilik olduğunda, partikül madde epideminin yayılımının hızlanması için bir otoyol olarak düşünülebilir” diyor.

Dolayısıyla hava kirliliğindeki kısa vadeli düşüşün olumlu olduğu düşünülüyor.

Covid-19 önlemleri CO2 seviyelerini düşürebilir mi?

Bununla birlikte ekonomik yavaşlamaya rağmen sera gazı hâlâ yayılıyor ve karbondioksit seviyeleri rekor yükseklikte.

Dünya Meteoroloji Örgütü Atmosferik Çevre Araştırmaları Başkanı Oksana Tarasova, “Atmosferik karbondioksitin nasıl oluştuğuna bakacak olursak seviyeleri kontrol eden özellikle yıllık emisyonlar değil. Bugünkü mevcut seviyeyi asıl oluşturan, sanayi öncesi dönemden beri atmosferdeki toplam karbondioksit birikimi. Dolayısıyla belli bir yılda emisyonlardaki düşüşün küresel karbondioksit seviyeleri üzerinde bir etkisi olması pek olası değil” şeklinde konuşuyor.

Koronavirüs pandemisi kişisel hayatımız ve iş ortamımız üzerinde hızlı ve önemli bir etki yarattı. Çevre için nelerin değişeceğini sorduğumuz Vincent-Henri Peuch, “Bu krizi geride bıraktığımızda aldığımız ders, hava kirliliği sorununu yeniden düşünmek için oldukça önemli olacak. Maalesef iklim değişikliği burada ve hep burada olacak ve bu krizle gerçekten çok bir şey değişmeyecek” cevabı veriyor.

Ve son bir nokta: yaz sıcaklıkları geldiğinde virüsün kaybolup kaybolmayacağı üzerinde çok tartışıldı. Cevap kesin değil, henüz yeterli bilgi yok ve bizim davranışlarımız da dahil çok fazla değişken var.

HABER : Gizem SADE & EuroNews

[TÜHA Haber Ajansı, 15 Nisan 2020]