Birleşmiş Milletler çatısı altında oluşturulan Kayıp ve Zarar Fonu’ndan (FRLD), 250 milyon dolarlık ilk destek…
TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency
NEW YORK, 29 NİSAN 2025 – Birleşmiş Milletler çatısı altında oluşturulan Kayıp ve Zarar Fonu (FRLD), iklim felaketlerinden etkilenen gelişmekte olan ülkeleri desteklemek amacıyla 2026 sonuna kadar 250 milyon dolarlık bir bütçeyle ilk destek sürecini başlatıyor. Barbados’ta gerçekleşen toplantıların ardından fonun yönetim kurulu, başlangıç aşamasında izlenecek stratejiyi belirledi. “Barbados Uygulama Yöntemleri (Barbados Implementation Modalities – BIM)” adı verilen bu ilk fazda, topluluk düzeyinde müdahaleler yerine, ulusal iklim felaketlerine müdahale kapasitesinin güçlendirilmesine odaklanılacak. Bu yaklaşım, daha yerel temelli müdahaleler isteyen aktivistlerin eleştirilerine rağmen kabul edildi. Fon kapsamında gelişmekte olan ülkeler, 5 ila 20 milyon dolar arasında değişen hibeler için başvuru yapabilecek. Ayrıca, afet durumlarında geçici barınma gibi acil müdahaleler için doğrudan bütçe desteği de sağlanabilecek.
En kırılgan ülkelere öncelik
Toplantının en çok tartışılan konularından biri, fonun dağıtımında hangi ülkelerin önceliklendirileceğiydi. Alınan kararla, küçük ada devletleri ve en az gelişmiş ülkeler, başlangıç döneminde fonun en az yüzde 50’sini alacak. Gelişmiş ülkeler bu oranı “asgari sınır” olarak belirlemek isterken, gelişmekte olan ülkelerin çoğu bu hedefin bağlayıcı olmamasını savundu. Nihai karar ise, oy birliğiyle değil, uzlaşıyla alındı. Fon yönetim kurulu eş başkanı Richard Sherman, toplantının ardından yaptığı açıklamada, “Zor ve çok tarafl ı müzakereler yaşandı, ancak bu sonuç çok tarafl ı iş birliğinin hala mümkün olduğunu gösteriyor” dedi.
Diğer fonlarla iş birliği ve hibe mekanizması
Bir diğer tartışmalı başlık, FRLD’nin, Yeşil İklim Fonu (GCF) gibi diğer çok tarafl ı fonlarla nasıl çalışacağıydı. Yönetim kurulu, başlangıç aşamasında diğer kuruluşlarla iş birliği yapılabileceğini kabul etti ve Sekretarya’ya bu konuda bir öneri geliştirme görevi verdi. Finansal araçlar konusunda ise net bir sınırlama getirildi: Fon, sadece hibe sağlayacak. Ancak alıcı ülkeler bu hibeleri, isterlerse özel sektör finansmanıyla birleştirebilecek.
Fon açığı sürüyor
Fonun elindeki kaynak, iklim krizinin yol açtığı tahribatı telafi etmeye yetmiyor. 768 milyon dolar vaat edilmiş olmasına rağmen, bugüne kadar yalnızca 321 milyon dolar fiilen fona aktarılmış durumda. STK ağı olan Loss and Damage Collaboration’a göre, gelişmekte olan ülkelerin yıllık kayıp ve zarar ihtiyaçları yaklaşık 400 milyar dolara ulaşıyor. Fonun genel direktörü, Senegalli bankacı Ibrahima Cheikh Diong, 2025 sonuna kadar fonun kaynaklarını artırmaya yönelik bir strateji sunacaklarını açıklamış durumda.
Sınırlı kaynakla büyük adım, ama yeterli değil
Sivil toplum temsilcileri, fonun ilk adımını olumlu ama yetersiz bir gelişme olarak değerlendiriyor. Hindistan merkezli Satat Sampada İklim Vakfı kurucu direktörü Harjeet Singh, bu süreci “gecikmiş ama gerekli bir adım” olarak nitelendirirken, “destek yalnızca ulaşmalı değil, etkilenen topluluklara doğrudan karar hakkı da verilmelidir” diyerek uyarıda bulundu.
Barbados Başbakanı Mia Mottley
Mottley’den fosil yakıt CEO’larına sert mesaj:
“Eğer Mars’ta ya da Pluto’da yaşanabilir bir planları yoksa bu krizden onlar da nasibini alacak”
Toplantıda söz alan Barbados Başbakanı Mia Mottley, iklim eylemi için “alışılmışın dışında düşünmeye” ihtiyaç olduğunu vurguladı. Mottley, iklim finansmanı sağlamak için uçuşlardan, deniz taşımacılığından ve fosil yakıt üretiminden alınacak küresel vergileri gündeme getirdi. Barbados, bu tür vergileri ele alan Küresel Dayanışma Vergileri Görev Gücü’ne Fransa ve Kenya ile birlikte eş başkanlık yapıyor. Mottley, ayrıca petrol ve doğalgaz şirketlerinin CEO’larına doğrudan çağrıda bulunarak, iklim çözümüne maddi katkı sunmaları gerektiğini söyledi: “Eğer Mars’ta ya da Pluto’da yaşanabilir bir planları yoksa — ki şu an görünürde böyle bir şey yok — bu krizden onlar da nasibini alacak.” Ancak iklim finansmanı için önerilen denizcilik vergisi, geçtiğimiz hafta önemli bir darbe aldı. Hükümetler, kirletici gemi sahiplerine kesilecek cezaların, sektör dışı alanlarda kullanılamayacağını karara bağladı.
Yorumlar
Benzer Konular
TÜHA HABER / Amerika, İngiltere’de Oxford Üniversitesi ve İngiliz AstraZeneca firmasının yaptığı aşı çalışması için 1,2 milyar dolar kaynak sağlayacak. Amerika’nın aynı zamanda bulunacak aşıdan 300 milyon doz sipariş vereceği belirtiliyor. (TÜHA) Türkuaz Haber Ajansı’nın Amerika’nın Sesi’ne (VOA) dayandırdığı habere göre, yetkililer, aşının Amerika merkezli klinik deneylerine bu yaz 30...
WASHİNGTON – TÜHA HABER / Amerikan istihbaratı yeni bir iddia ortaya attı. Moskova yönetiminin, Ukrayna’nın Luhansk, Donetsk ve Herson’u ilhak edeceğini, sahte referandumlar düzenleyerek bu bölgelerde Rusya’ya bağlı “kukla yöneticiler” başa getireceğini öne sürdü. Washington’dan TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı (TÜHA)’nın ‘TRT Haber’e dayandırdığı haberine göre, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları sürerken...
TÜHA HABER / Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden’ın ülkesinin 20 yıldır sürdürdüğü savaşı sonlandırarak Amerikan askerlerinin Afganistan topraklarından tamamen çekileceğini açıklamasının ardından Türkiye başkent Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nın işletmesine talip olduğunu bildirdi. (TÜHA) TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı‘nın ‘EuroNews‘den aktardığı haberine göre, Türkiye bu konuda ABD ve NATO ile görüşmeler...
* Katil soykırımcı İsrail ordusu Gazze kentine kara saldırılarını genişlettiğini duyurarak bölge halkına “bir an önce kenti terk etmeleri” çağrısında bulundu. *İşte detayları!… TÜHA/ TÜRKUAZ İnternational News Agency DOĞU KUDÜS, 06 EYLÜL 2025 – Katil soykırımcı İsrail Ordusu Sözcüsü Avichay Adraee, Amerikan X şirketinin sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada,...
İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes müzakerelerine aşina olan bir Arap kaynak, yakın zamanda iki taraf arasında bir anlaşmaya varılmasının beklenmediğini, ancak müzakerelerde yavaş da olsa ilerleme kaydedildiğini bildirdi. TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency TÜHA Haber’in Şarku’l Avsat’a dayandırdığı Alemu’l Arabi haber ajansının (AWP) haberine göre, söz konusu kaynak, Hamas hareketinin...
Putin’in kızı yeni Savunma Bakanı döneminde “gölge bakan” olabilir. TÜHA / TÜRKUAZ İnternational News Agency Moskova’dan Gazeteci Zhanna Agalakova’nın haberine göre, Pazar günü Vladimir Putin’in en küçük kızı 37 yaşındaki Katerina Tikhonova, St. Petersburg’daki uluslararası ekonomi konferansında bir konuşma yaptı. Moskova Devlet Üniversitesi “Innopractice” Vakfı başkanı bürokrasiyle dolu uzun bir...