Amini ailesinin yıldönümünü kutlaması yasaklandı

TÜHA Haber’in DW’den aktardığı AFP, Reuters kaynaklı haberine göre, İnsan hakları grupları Cumartesi günü yaptığı açıklamada , geçen yıl polis nezaretinde öldürülen 22 yaşındaki İranlı Kürt Jina Mahsa Amini’nin ailesinin, ölümünün birinci yıldönümünü anma töreni düzenlemesinin engellendiğini söyledi  .

Amini’nin babası Amjad Amini, memleketi olan batıdaki Saqez kasabasında kısa süreliğine gözaltına alındı. İran’a odaklanan birçok insan hakları grubu, yetkililerin mezarının başında anma töreni düzenlememesi konusunda uyarılmasının ardından onu serbest bıraktığını söyledi.

İran’ın IRNA devlet haber ajansı tutuklamayı yalanladı ancak Amini’nin kısa süreliğine gözaltına alınıp alınmadığı veya uyarılıp uyarılmadığı konusunda açıklama yapmadı.

Bu arada devlet medyası ülke çapında çok sayıda “karşı-devrimci” ve “terörist“in tutuklandığını bildirdi ve güvenlik güçlerinin yasadışı gösteriler etrafında karışıklık yaratma planlarını boşa çıkardığını söyledi. 

Amini, ülkenin katı islami kıyafet kurallarınauymadığı iddiasıyla ahlak polisi tarafından tutuklanmasının ardından hayatını kaybetti . Onun ölümü İran sokaklarında, özellikle de Kürt bölgelerinde öfkeye yol açtı ve birçok kadın protestocunun başörtülerini çıkarmasına neden oldu.

İran cumhurbaşkanı öldürülen polislerin aileleriyle buluştu

Bu arada Cuma günü İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi, çoğunlukla geçen yılın son aylarına ve bu yılın başlarına yayılan Amini’den ilham alan protestolar sırasında öldürülen güvenlik personelinin aileleriyle bir araya geldi. Sembolik hareket, kuzeydoğudaki Meşhed şehrine yapılan ziyaret sırasında yapıldı.

İnsan hakları grupları, Cumartesi günü yetkililerin huzursuzluk beklentisiyle özellikle İran’ın Kürtlerin yoğunlukta olduğu bölgelerinde büyük bir güvenlik varlığı konuşlandırdığını söyledi.

New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün kıdemli İran araştırmacısı Tara Sepehri Far, “İranlı yetkililer, Mahsa Jina Amini’nin gözaltında ölümünün kamuoyunda anılmasını önlemek için muhalefeti engellemeye çalışıyor” dedi.

Uluslararası protestolar, yaptırımlar

Yıldönümü öncesinde, birçok Batılı hükümet İran’a karşı yeni yaptırımlar duyurdu ; bu, bir yıl önce protestoların patlak vermesinden bu yana tekrarlanan bir prosedür haline geldi.

İngiltere dört İranlı yetkiliye yaptırım uygularken, AB de aralarında Devrim Muhafızları’ndan bir komutanın da bulunduğu dört yetkiliyi yaptırımlar kara listesine ekledi.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da Amini’nin ölümünün birinci yıldönümünde Berlin’in İran halkıyla dayanışma sözü verdi.

[Amini’nin ölümü İran sokaklarında öfkeye yol açtı ve birçok kadın protestocunun başörtülerini çıkarmasına neden oldu.Resim: UGC]

Bu arada ABD, İran’ın protestoları “şiddetle bastırmasıyla” bağlantısı olan iki düzineden fazla kişi ve kuruluşa yaptırım uygulayacağını söyledi.

ABD Başkanı Joe Biden Cuma günü yaptığı açıklamada, “Mahsa’nın hikayesi onun vahşi ölümüyle bitmedi. O, İran’ı etkileyen ve dünya çapındaki insanları etkileyen tarihi bir harekete – Kadın, Yaşam, Özgürlük – ilham verdi.” dedi.

Cumartesi günü, Washington ve Berlin de dahil olmak üzere dünyanın birçok şehrinde yıldönümünü anmak için çeşitli protestolar yapılması planlanıyor.

İnsan hakları gruplarına göre İran’da protestoculara yönelik baskılarda 500’den fazla kişi öldü, binlerce kişi tutuklandı. Protestolarla ilgili olarak İranlı yetkililer tarafından yedi kişinin daha idam edildiğine inanılıyor .

EK Kaynaklar* AFP, Reuters