Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier’in Türkiye Ziyareti ve Türk-Alman İlişkilerinin Geleceği

Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in 22-24 Nisan 2024 arasında Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretin üç gün sürecek olması itibarıyla Steinmeier Ankara’nın yanı sıra İstanbul ve Gaziantep’e de gitti.

2023’te yoğun geçen Türk-Alman ikili ilişkileri ve karşılıklı ziyaretlerin 2024’te devam etmesi beklenirken bu doğrultuda Steinmeier’in cumhurbaşkanı olarak Türkiye’ye ilk devlet ziyareti de öne çıkıyor. Bu sebeple söz konusu ziyaret ikili ilişkilerin devamlılığı noktasında önem arz ediyor.

Bu perspektifte öncelikle Almanya’da cumhurbaşkanının konumu kısaca ele alındıktan sonra Türkiye ve Almanya arasında yakın zamanda gerçekleşen karşılıklı temaslara değinildi. Ayrıca Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier’in planlanan Türkiye ziyaretinin anlamı ve iki ülke ilişkilerinin geleceğine işaret edildi.

ALMANYA’DA CUMHURBAŞKANININ KONUMU

Berlin Araştırma Direktörü M. Erkut AYVAZ’ısında, Almanya’da Cumhurbaşkanlığı, parlamenter sistem geleneğiyle uyumlu olduğuna (Federal) Cumhurbaşkanının (Bundespräsident) geleneksel olarak üç erke dahil edilemeyeceği ileri sürüldüğüne dikkat çekiliyor.

M. Erkut AYVAZ, “Siyasi olarak sorumsuz bir konumdaki cumhurbaşkanı devletin başıdır…(Bundespräsident) geleneksel olarak üç erke dahil edilemeyeceği ileri sürülmektedir. Siyasi olarak sorumsuz bir konumdaki cumhurbaşkanı devletin başıdır. Kendisinin Alman Anayasası’nı korumanın yanı sıra ülkeyi içeride ve dışarıda temsil etme, Almanya’yı bir bütün olarak birleştirme görevi de bulunmaktadır. Yürütme erki içerisinde federal hükümetin güçlü konumu söz konusu olsa da spesifik durumlarda Almanya cumhurbaşkanı önem kazanabilmektedir. Federal Meclis tarafından –federal hükümetin lideri konumundaki– bir şansölye seçilemediğinde cumhurbaşkanı tarafından Federal Meclisi feshetme yetkisi kullanılabilmektedir. Alman Anayasası’nda cumhurbaşkanının siyasi parti üyeliğinin sonlandırılması gerekliliğine ilişkin bir madde yer almasa da cumhurbaşkanları geleneksel olarak görev sürelerince parti üyeliklerini askıya almıştır” diyor.

Cumhurbaşkanının özellikle federal hükümetin ve şansölyenin belirlenmesi sürecinde oluşabilecek kriz ve sorunların akabinde öne çıkabildiğini ifade eden AYVAZ, şunları söylüyor:

“Olası koalisyonların kuruluş aşamalarında anlaşmazlıkların yaşanması durumunda –erken seçim kararı almak bir yana–ilgili siyasi aktörler arasında sağlanacak temaslarda devreye girebilmektedir. Örneğin 2017 Federal Meclis seçimleri sonrasında yürütülen ve başarısızlıkla sonuçlanan koalisyon görüşmeleri sonrasındaki belirsizliğin aşılması noktasında Cumhurbaşkanı Steinmeier aktif
olarak öne çıkmıştır.

İlk kez 2017’de cumhurbaşkanı seçilen Steinmeier 13 Şubat 2022’de Federal Meclisteki üçü mevcut hükümette yer almak üzere toplamda dört partinin desteğiyle birinci turda yeniden Almanya cumhurbaşkanı seçilmiştir. 2005-2009 ve 2013-2017 dönemlerinde dışişleri bakanı olan Steinmeier 2009-2013 arasında ana muhalefet liderliği görevini (SPD) yürütmüştür.

Steinmeier’in ikinci döneminde bilhassa toplum ile ilişkiler noktasında daha aktif bir pozisyon alacağı yönünde öngörüler yapılmıştır. Özellikle aşırı sağcıların yükselişine şahit olunması nedeniyle Steinmeier’in yakın gelecekte daha fazla öne çıkacağı ve güncel siyasete yönelik açıklamalar yapacağı öngörüsünde bulunulabilir. Örneğin son olarak 2024’ün ilk günlerinde aşırı sağa karşı toplumsal hassasiyetin bazı spesifik gelişmelerden ötürü artması ve yoğun protestolara evrilmesi sonrasında Cumhurbaşkanı Steinmeier toplumun bu tutumuna yönelik destek açıklamasında bulunmuştur”.

YAKIN ZAMANDA ÖNE ÇIKAN TEMASLAR
VE STEINMEIER’İN ZİYARET PROGRAMI

Berlin Araştırma Direktörü M. Erkut AYVAZ yazısında, 2021 sonunda göreve gelen mevcut federal hükümet ile Türk hükümet yetkilileri arasında geride bırakılan yaklaşık iki yılda ikili temasların sürdürüldüğünü hatırlatarak, Özellikle Türkiye’de gerçekleşen Mayıs 2023 seçimleri sonrasında ikili ilişkilerde yeni bir sürece geçilirken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 17 Kasım 2023’teki Almanya ziyaretinin bilhassa önem arz ettiğine dikkat çekiyor.

Bu ziyaret Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2018’de gerçekleşen resmi Almanya ziyareti ve 19 Ocak 2020 tarihli Libya konulu Berlin Konferansı’na katılımı sonrasındaki ilk ziyaret olma özelliğini taşıdığını söyleyen AYVAZ, “Berlin’de gerçekleşen görüşmelerde Cumhurbaşkanı Erdoğan öncelikle Alman mevkidaşı Steinmeier ile bir araya gelirken ayrıca Şansölye Olaf Scholz (Almanya Sosyal Demokrat Partisi, SPD) ile de görüşmüştür” diyor.

M. Erkut AYVAZ, “bu ziyaret öncesinde de –federal hükümetin kurulması sonrasında– 2022-2023 arasında birçok üst düzey yetkili ve hükümet mensubunun yanı sıra örneğin başta Şansölye Scholz (SPD) 14 Mart 2022’de12 ve Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock (Yeşiller) 29 Temmuz 2022’de Türkiye’ye resmi ziyaret gerçekleştirmiştir.İki ülke arasında çok sık gerçekleştirilen bu temaslarda genel olarak ekonomi, ticaret, bölgesel gelişmeler, NATO, güvenlik ve göç odaklı hususların ele alındığı ve bu alanlardaki iş birliğinin genişletilmesi hedeflerinin kamuoyuna yansıdığı söylenebilir.

Son olarak Almanya Cumhurbaşkanlığının yazılı açıklamasında Cumhurbaşkanı Steinmeier’in 22-24 Nisan 2024 arasında Türkiye’ye yapacağı ziyaretin iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin başlamasının yüzüncü yıl dönümü vesilesiyle gerçekleştirileceği belirtilmiştir.

Açıklamada ayrıca Steinmeier’in ziyaretiyle iki ülke arasındaki yakın bağların vurgulanması ve bilhassa Almanya’da yaşayan ve Almanya Federal Cumhuriyeti tarihinin ayrılmaz bir parçası olan milyonlarca Türk kökenlinin yaşam hikayeleri ve başarılarının takdir edilmesinin istendiği belirtilmiştir” şeklinde aktarıyor.

Ziyaretin İstanbul, Gaziantep ve Ankara şehirlerini kapsayacak şekilde gerçekleştiğini hatırlatan Berlin Araştırma Direktörü M. Erkut AYVAZ yazısında, Öncelikle Cumhurbaşkanı Steinmeier’in 22 Nisan’da 1961’de binlerce misafir işçinin Türkiye’den Almanya’ya yola çıkmasını temsil eden İstanbul Sirkeci Garı’nı ziyaret edeceği açıkladığını, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu ile görüşmesi ve Türk-Alman göç deneyimi olan insanlarla bir araya gelmesi planlanan Steinmeier’in sonrasında Alman iş çevreleriyle de görüşeceğini ve daha sonra ise Almanya’nın Tarabya Kültür Akademisi’nde gerçekleştirilecek olan Türk-Alman dostluğunun yüzüncü yılına ilişkin etkinliğe katılacağını ve sivil toplum temsilcileri ile bir araya geleceği kamuoyu ile paylaşıldığını hatırlatıyor.

Ziyaretin ikinci gününde Gaziantep’teki depremzedeleri ziyaret eden Cumhurbaşkanı Steinmeier, burada ayrıca yapımı Almanya tarafından desteklenen bir okuldaki 23 Nisan kutlamalarına eşlik ettiğini ifade eden AYVAZ, şöyle devam ediyor:

“Alman Cumhurbaşkanlığının yazılı açıklamasında Alman cumhurbaşkanının 24 Nisan’da Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşeceği ve Türkiye’nin Almanya için bölgede, NATO’da ve G20’de önemli bir ortak olduğu belirtilmiştir. Cumhurbaşkanı
Steinmeier’in ayrıca Ankara Üniversitesi ve Anıtkabir’i de ziyaret edeceği açıklanmıştır.18 Alman cumhurbaşkanının son olarak CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile de görüşeceği duyurulmuştur”. (devam edecek)

M. Erkut Ayvaz

Berlin Araştırma Direktörü

Erlangen-Nürnberg Üniversitesi (Almanya) Siyaset Bilimi ve Kamu Hukuku bölümlerinden 2011’de mezun oldu. DAAD bursu ile Duke University (ABD) Siyaset Bilimi departmanında 2012-2013 arası eğitim aldı. ABD dönüşü 2014’te Erlangen-Nürnberg Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nde master tezini bitirmesini müteakip mezun oldu. Çeşitli ulusal gazetelerde yayımlanmış yazıları bulunan Ayvaz Otto-Friedrich-Universität Bamberg’te (Almanya) doktora çalışmalarını sürdürmektedir.

Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier’in Türkiye Ziyareti ve Türk-Alman İlişkilerinin Geleceği

Türkiye ve Almanya arasında yakın geçmişteki temaslar nelerdir? Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in Türkiye ziyaretinin anlamı nedir? Türk-Alman ilişkilerini neler beklemektedir?

M. Erkut Ayvaz

[ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç ]

Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier’in Türkiye Ziyareti ve Türk-Alman İlişkilerinin Geleceği

<img decoding="async" src="https://reklam.trthaber.com/Dijital_reklam/Admatic/arsiv/arsiv_adm/TRTARSIV_TAN%C4%B0T%C4%B0M_970X250.jpg" />

Türkiye ve Almanya arasında yakın geçmişteki temaslar nelerdir? Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in Türkiye ziyaretinin anlamı nedir? Türk-Alman ilişkilerini neler beklemektedir?

M. Erkut Ayvaz

[ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç ]