ABD ve Rusya, Cenevre görüşmelerinde Ukrayna sorununda ilerleme kaydedemedi

CENEVRE – TÜHA HABER / Değerli (TÜHA) TÜRKUAZ Uluslararası Haber Ajansı ve (UHA) Uluslararası Haber Ajansı’nın  okurları. Bugünkü ‘Avrupa’dan Mektup Var!’ Haber Bültenimizde sizlere geçtiğimiz günlerde Cenevre’de gerçekleştirilen toplantıdan bahsedeceğiz.

ABD ve Rusya arasında yapılan Ukrayna sorunuyla ilgili güvenlik görüşmelerinde taraflar arasındaki görüş farklılıklarında herhangi bir ilerleme kaydedilemedi.

ABD’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman ve Rusya’yı muadili Sergey Ryabkov’un temsil ettiği toplantı, ABD’nin Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Nezdindeki misyonunda gerçekleştirildi.

İki ülkeden üst düzey diplomatların da katıldığı 7 saat süren Stratejik İstikrar Diyaloğu’nun olağanüstü toplantısında, ikili ilişkilerin yanı sıra Ukrayna sorunu, NATO’nun doğuya genişlemesi, nükleer silahların kontrolü ve siber suçlar gibi konuları ele alındı.

Görüşmelerin ardından taraflar, ayrı ayrı basın toplantısı düzenledi.

Gazetecilere açıklama yapan Ryabkov, “Ne yazık ki ilkeli yaklaşımlarımızda büyük bir eşitsizlik var. ABD ve Rusya, yapılması gerekenler konusunda bazı yönlerden zıt görüşlere sahip.” ifadesini kullandı.

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman da, Moskova’nın talep ettiği ‘güvenlik garantileri’ne atıfla, “ABD için başlangıç noktası olmayan güvenlik önerilerini geri çevirmekte kararlıydık.” dedi.

Rusya, son aylarda Ukrayna sınırına 100 binden fazla asker yığdı. Bu durum, Kırım’ı ilhak etmesinden 8 yıl sonra Rusya’nın bu defa da ‘Ukrayna’yı tamamen mi işgal etmek istiyor?’ sorusunu akıllara getirdi.

Moskova, böylesi bir planı olmadığını belirtiyor ve asker yığmayı, NATO’ya katılmak isteyen “Ukrayna’nın saldırgan tavırlarına” yanıt maksadıyla yaptığını ileri sürüyor.

“Batı’ya güvenmiyoruz, kesinlik ifade eden güvenlik garantisi istiyoruz”

Rus diplomat, NATO’nun daha fazla genişlemesinin yasaklanması ve 1997’den sonra ittifaka katılan Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde İttifak’ın faaliyetlerine son verilmesi de dahil olmak üzere Moskova’nın talep listesini tekrarladı.

Ryabkov, “Ukrayna, asla ama asla NATO üyesi olmamalı. Bunun bizim için kesinlikle zorunlu olduğunun altını çiziyoruz.” ifadesini kullandı.

Batı’ya güvenmediklerini söyleyen Ryabkov, “Deyim yerindeyse karşı tarafa güvenmiyoruz. Demir kaplı, su geçirmez, kurşun geçirmez, yasal olarak bağlayıcı garantilere ihtiyacımız var. Güvence değil, koruma değil tam olarak garanti olmalı. NATO’ya üye olamama ile ilgili her şeyi içeren garantiler, kesinlik ifade eden tüm kelimeler (güvenlik garantisinin) içine eklenmeli.” diye konuştu.

Ryabkov, Rusya’nın NATO’nun eylemlerini görmesi gerektiğini ve bunun sağlanamamasının NATO’nun kendi güvenliğine zarar verecek bir hata olacağını da söyledi.

ABD: NATO’nun Açık Kapı politikasından asla taviz vermeyiz

“Her zaman için ittifakın merkezinde yer almış olan NATO’nun ‘Açık Kapı‘ politikasını kimsenin sertçe kapatmasına izin vermeyeceğiz.” diyen ABD’li Dışişleri Bakan Yardımcısı Sherman, “ABD ile çalışmak isteyen egemen devletlerle ikili işbirliğinden vazgeçmeyeceğiz ve Ukrayna olmadan Ukrayna, Avrupa olmadan Avrupa veya NATO olmadan NATO hakkında kararlar almayacağız.” sözleriyle tepkisini dile getirdi.

Hiçbir ülkenin başka bir ülkenin sınırlarını zorla değiştiremeyeceğinin altını çize Sherman, Rusya’yı sınıra yığdığı askerlerini kışlalarına geri göndererek gerilimi azaltmaya çağırdı.

ABD’li yetkili, Rusya’nın diplomasi konusunda ciddi olup olmadığını söylemek için henüz erken olduğunu kaydetti.

Moskova’nın masadan uzaklaşması halinde, diplomasi konusunda asla ciddi olmadığını açıkça belli edeceğini söyledi.

Washington’ın daha önce feshedilen Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Antlaşması‘nın yanı sıra Rusya’nın daha önce gündeme getirdiği askeri tatbikatların boyut ve kapsamına sınırlama getirme önerisi ile ilgilendiğini ve buna istekli olduğunu aktardı.

Ryabkov: NATO ve AGİT görüşmeleri sonrası karar vereceğiz

Cenevre’de ele alınan konularda belirgin bir ilerleme olmamasına rağmen, taraflar arasındaki atmosfer oldukça samimi görünüyordu.

Sherman toplantıyı ‘samimi ve açık sözlü’ bir tartışma olarak nitelendirirken, Rus bakan yardımcısı, ‘zor ama profesyonel’ olarak tanımladı ve ABD’nin, Rusya’nın tekliflerine ciddi şekilde yaklaştığını ifade etti.

Ryabkov, Moskova’nın ilerleme beklentilerine çarşamba günü Brüksel’de NATO üyeleriyle ve perşembe günü de Viyana’da Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ile yapacağı görüşmelerin ardından karar vereceğini sözlerine ekledi.

***

Hazırlayan : Tuba Nur TÜRKELİ, UHA Avrupa Temsilcisi

[TÜHA Haber Ajansı, 13 Ocak 2022]